Page 94 - b29256_Fulltext
P. 94
บทที่ 4
การริเริ่มปฏิรูปโครงสร้างและนโยบายด้านการแพทย์และสาธารณสุข
4.1 การปฏิรูปโครงสร้างและการบริหารจัดการงานด้านสาธารณสุขในการดูแลสุขภาพประชาชน
ในสมัยรัชกาลที่ 7 นั้นนโยบายและการดำเนินการงานด้านการแพทย์และการสาธารณสุขเหมือนจะมีลักษณะ
ต่อเนื่องจากนโยบายสำคัญในรัชการที่ 6 ที่ยังไม่สำเร็จ นั่นคือการปรับโครงสร้างระบบราชการสาธารณสุขให้มีความ
ชัดเจน คล่องตัวและมีประสิทธิภาพทั้งประเทศ ซึ่งนโยบายที่จะนำไปสู่การปฏิบัติเหมือนกันทั่วทั้งประเทศมากขึ้น
พร้อมกันกับการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาลที่ขยายตัวทั่วประเทศและส่งข้าราชการจากกรุงเทพฯแทบทุก
หน่วยงานไปยังส่วนภูมิภาคได้แล้ว
4.1.1 การจัดโครงสร้างให้กรมสาธารณสุขกรมเดียวบริหารจัดการสุขภาพประชาชนทั้งประเทศ
นโยบายรัฐไทยด้านสาธารณสุขหลังจากตั้งกรมสาธารณสุขขึ้นสังกัดมหาดไทยรับผิดชอบดูแลสุขภาพพลเมือง
หัวเมืองในปี 2461 จนกระทั่งเกิดการรวมเอากิจการสุขภาพพลเมืองในส่วนเมืองหลวงคือกรมสุขาภิบาล กระทรวงนคร
บาลและส่วนภูมิภาคมาไว้ด้วยกันในกรมสาธารณสุข กระทรวงมหาดไทยรับผิดชอบด้านการสาธารณสุขทั่วประเทศ
เนื่องจากการจัดการเรื่องสาธารณสุขและการควบคุมโรคในช่วงต้นทศวรรษ 2460 ยังมีลักษณะที่ไม่เป็นเอกภาพ
กระทรวงนครบาลและกระทรวงมหาดไทยมีหน่วยงานสุขาภิบาลของตนเองด้วยกัน เป็นเหตุให้พระบาทสมเด็จพระ
มงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำริให้กองแพทย์ของกรมสุขาภิบาล กระทรวงนครบาลมารวมกับกรมประชาบาล
(กรมพยาบาล) กระทรวงมหาดไทย ตั้งเป็นกรมใหม่ คือ กรมสาธารณสุขซึ่งขึ้นกับกระทรวงมหาดไทย และแต่งตั้งให้
กรมหมื่นไชยนาทนเรนทรเป็นอธิบดีกรมสาธารณสุข โดยประกาศในพระราชกิจจานุเบกษาวันที่ 27 พฤศจิกายน
228
2461
การจัดตั้งกรมสาธารณสุขมีจุดประสงค์เพื่อให้เกิดหน่วยงานที่บำบัดและควบคุมโรคภัยไข้เจ็บที่เกิดขึ้นในสยาม
โดยเฉพาะ จากเดิมที่เป็นหน้าที่หนึ่งของกรมสุขาภิบาล ซึ่งเป็นการขยายขนาดและประสิทธิภาพของหน่วยงานด้านการ
ควบคุมโรคและแสดงให้เห็นถึงการให้ความสำคัญในการควบคุมโรคของรัฐบาล โดยกรมสาธารณสุขมีกองที่เกี่ยวกับ
การแพทย์และการรักษาโรคที่กระจัดกระจายตามกระทรวงต่างๆ มารวมอยู่ภายใต้กรมสาธารณสุขกรมเดียว ได้แก่
กองบัญชาการ กองสุขศึกษา กองสาธารณสุข กองยาเสพติดให้โทษ กองโอสถศาลารัฐบาล กองบุราภิบาล ผู้ตรวจการ
สาธารณสุข และสาธารณสุขหัวเมือง เป็นต้น การจัดตั้งกระทรวงสาธารณสุขก็สอดคล้องกับสภาวการณ์ เพื่อขยายการ
ปกครองสาธารณสุขไปสู่หัวเมืองอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการจัดการสาธารณสุขด้านต่างๆ ได้อย่างสอดคล้องกัน
และโครงสร้างหน่วยงานเวชกรรมในช่วงรัชกาลที่ 6 นี้มีขนาดใหญ่กว่ารัชกาลก่อนมาก
228 ราชกิจจานุเบกษา, (27 พฤศจิกายน 2461): 302.
93
