Page 129 - b29256_Fulltext

ได้เป็นพื้นที่ๆ ไป ก่อนจะขยายไปในต่างจังหวัดแล้วปรากฏหลักฐานจำนวนผู้เข้ารับการปลูกฝีเพิ่มขึ้นจำนวนมากทั่ว

ประเทศต่อมา

ถึงแม้จะมีการระดมปลูกฝีกันอย่างมากต่อเนื่องตลอดมา แต่อย่างไรก็ตามอัตราการป่วยและตายด้วยโรค
ระบาดร้ายแรงจากไข้ทรพิษในประเทศนั้นก็ยังอยู่ในอันดับสอง แม้จะมีจำนวนคนตายลดลงมากแล้วก็ตาม ดังปรากฏว่า

ในช่วงปีพ.ศ. 2468 -2469 จากรายงานในการแถลงการณ์สาธารณสุขปีที่ 2 เล่ม 2 (พ.ศ. 2468-2469) ได้มีการรายงาน

การระบาดของโรคอหิวาตกโรค และไข้ทรพิษในเดือนต่างๆ โดยสามารถสรุปได้ว่าไข้ทรพิษถือเป็นโรคที่ระบาดร้ายแรง

รองลงมาจากโรคอหิวาตกโรค กล่าวคือในปี พ.ศ. 2469 มีอัตราการตายของคนเป็นไข้ทรพิษรองเป็นอันดับสองจากโรค

อหิวาตกโรค แต่อัตราตายก็ยังต่ำกว่าไข้จับสั่นที่จำนวนประมาณการแต่ละปีเป็นอัตราที่สูงแต่ตายอย่างช้าๆ จากไข้
309
เรื้อรัง โดยสถิติจากกรมสาธารณสุขที่รวบรวมสถิติผู้เสียชีวิตจากไข้จับสั่นทั่วประเทศ พ.ศ. 2472-2476 มีคนตายด้วยไข้

จับสั่นเป็นรายปีดังนี้ พ.ศ. 2472/ 41,298 คน พ.ศ.2473/ 40,347 คน พ.ศ. 2474/ 36,494 คน พ.ศ. 2475/ 31,678
310
คน พ.ศ. 2476/ 31,335 คน รวมเป็น 181,152 คน จะเห็นได้ว่าในช่วงไม่กี่ปีหลังการแพร่ระบาดของไข้จับสั่นก็มี
ผู้เสียชีวิตไปหลายหมื่นคน ยังไม่รวมผู้ที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาด จนไม่สามารถกลับมาทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

อีกจำนวนมาก

ในรายงานประจำปีของกรมสาธารณสุขประจำพ.ศ. 2465, 66 และ 67 ได้กล่าวถึงความน่ากลัวของโรคนี้ว่า

การที่ไข้จับสั่นเป็นเหตุแห่งความเสียหายและเดือดร้อนอย่างมากมายนั้นเคยมีตัวอย่างมามากครั้งแล้ว เช่นใน

หมู่บ้านเขาดิน จังหวัดราชบุรีเป็นต้น ชาวบ้านมากมายได้ป่วยลงเกือบพร้อมกัน ส่วนผู้ที่ไม่ป่วยก็ขยาดหลบหนี

ไปเสีย โรคนี้เป็นชะนิดร้ายแรง จึงได้ทำให้ผู้ป่วยหมดความสามารถ จนถึงกับเด็กต้องอดเข้าหรือไม่มีใครเลี้ยงดู

และศพผู้ที่ตายก็ต้องถูกละทิ้งไม่มีใครฝัง เข้าในท้องนาซึ่งถึงเวลาเกี่ยวเก็บได้แล้วนั้น ก็ศูนย์หายไปโดยถูกนก

และสัตว์อื่นๆ เบียดเบียน ลักขณะอาการดังกล่าวนี้มีพนักงานเก็บภาษีผู้หนึ่งไปพบเข้าและนำความมารายงาน

ต่อเจ้าหน้าที่ฝ่ายมณฑลเราจึงได้จัดส่งแพทย์และยาควินีน พร้อมด้วยภัณฑะอื่นๆ ออกไปช่วยราษฎรเหล่านั้น
311
โดยเร็ว”

ข้อความข้างต้นแสดงให้เห็นว่าโรคไข้จับสั่นนั้นเป็นปัญหาที่น่าคิดถึง และน่าศึกษาถึงวิธีป้องกันหรือหาหนทาง

ระงับให้คนตายน้อยลง เพราะมีผลต่อสุขภาพอนามัยและชีวิตของราษฎร ทำให้ราษฎรตายและหนีหายซึ่งทำให้เกิด

ความเสียหายแก่เศรษฐกิจได้รับการตระหนักและรับรู้แล้วว่าเกิดความเสียหายแก่เศรษฐกิจอย่างมาก จึงเป็นสาเหตุ

สำคัญของการตั้งกองโรคติดต่อและสถิติขึ้นมารวบรวมตัวเลขคนตายให้ได้ตรงตามความเป็นจริงเพื่อวางแผนด้าน

309 แถลงการณ์สาธารณสุข, ปีที่ 2 เล่ม 2 (พ.ศ 2468-2469).
310 หลวงพยุงเวชชศาสตร์, “ยุงก้นปล่อง,” จดหมายเหตุทางการแพทย์. 19,4. (2479). หน้า 610.

311 “ไข้จับสั่น,” แถลงการณ์สาธารณสุข. 4,4. (2471). หน้า 381-382.
128