Page 120 - b29256_Fulltext

เช่นนี้จะเป็นคุณแก่ประเทศทางอ้อม และแม้เป็นการสมควรที่แผ่นดินจะช่วยเหลือท้องที่โดยให้เงินบำรุงเป็น

ก้อนหรือให้ประจำ หรือโดยทางอื่นก็ดี ก็ยังควรให้ถือว่าอยู่ในความรับผิดชอบของท้องที่ทั้งสิ้น”
275

นโยบายการสร้างโรงพยาบาลขึ้นในหัวเมืองด้วยการรับผิดชอบงบประมาณจากการเรี่ยไรจากในท้องที่สร้าง
โรงพยาบาลเป็นรูปแบบและวิธีการที่ใช้ตลอดรัชกาลที่ 6 เช่นเดียวกัน ดังปรากฏว่ามีการสร้างโรงพยาบาลสุโขทัยขึ้นใน

ปี พ.ศ. 2456 จากเงินบริจาคของพ่อค้าและราษฎรเป็นจำนวน 2,981 บาท สร้างเป็นโรงพยาบาลเล็กไม่มีคนป่วยเข้า

อยู่ประจำไม่นานก็ล้มเลิกไป โรงพยาบาลกรุงเก่าสร้างขึ้นใน พ.ศ. 2555 จากเงินรับบริจาคของข้าราชการ พ่อค้า และ

ประชาชนเป็นจำนวน 65,757 บาท โรงพยาบาลเมืองภูเก็ตหรือโรงพยาบาลวชิระ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2460 รัชกาลที่ 6

พระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์ เป็นจำนวน 30,000 บาท โรงพยาบาลทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราชสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.
2461 จากเงินเรี่ยไรพ่อค้าประชาชนจำนวน 5,980 บาท 30 สตางค์ โรงพยาบาลนครนายก เปิดทำการเมื่อ พ.ศ. 2466

จากเงินเรี่ยไรพ่อค้าและประชาชนได้จำนวน 5,145 บาท 48 สตางค์ โรงพยาบาลสงขลา สร้างเสร็จเปิดบริการเมื่อวันที่

26 มิถุนายน พ.ศ. 2468 จากเงินเรี่ยไรพ่อค้าและประชาชนได้จำนวน 170,573 บาท 58 สตางค์ โดยเมื่อสร้างขึ้น

มาแล้วโรงพยาบาลเหล่านี้ล้วนประสบปัญหาการดำเนินการให้เป็นสถานบำบัดโรคแก่ประชาชน ด้วยมีอุปสรรคสำคัญ

คือขาดทุนรอนสำหรับดำเนินงานประจำแต่ละปี การไม่มีแพทย์ประจำเพราะไม่มีเงินจ้างแพทย์ นอกจากนี้ในส่วน

ผู้ใช้บริการในหัวเมืองนั้นประชาชนส่วนใหญ่ยังไม่นิยมการรักษาพยาบาลแผนใหม่ที่โรงพยาบาล ยังนิยมรักษากันตาม

276
บ้านมากกว่าเมื่อเจ็บป่วย
การสร้างโรงพยาบาลหัวเมืองในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น ในเชิงนโยบายและ

รูปแบบวิธีการดำเนินการนั้นยังคงเหมือนเมื่อรัชกาลก่อน คือให้ท้องที่รับผิดชอบหางบประมาณการสร้างจากการเรี่ยไร

ไม่ใช้งบของรัฐบาล แต่ในช่วงทศวรรษ 2470 เกิดเศรษฐกิจตกต่ำขึ้นรัฐบาลขาดแคลนงบประมาณ ไม่มีงบจ้างหมอ ซื้อ

ยาส่งไปตามหัวเมือง ทำให้โรงพยาบาลร่วงโรยร้างคน สภาพหัวเมืองจากการสำรวจของ คาร์ล ซี ซิมเมอร์แมนในปี
2473 พบว่ามีเพียงโรงพยาบาลของมิชชันนารีที่มีนายแพทย์แผนปัจจุบันให้บริการการแพทย์สมัยใหม่ ส่วนโรงพยาบาล

ของรัฐหรือโอสถศาลาที่ให้บริการมีไม่ทั่วถึงและให้บริการได้เฉพาะการจ่ายยาให้ประชาชนไปรักษากันเอง แต่ประชาชน

275 กรุณาดูในภาคผนวก ก. เอกสารระบุว่า คัดจากต้นฉบับที่นำทูลเกล้าฯ ถวาย ตามหนังสือกระทรวงมหาดไทยที่ 102/4480

ลงวันที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2464 อ้างถึงใน สุกิจ ด่านยุทธศิลป์, “การสาธารณสุขแบบสมัยใหม่ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า
เจ้าอยู่หัว (พ.ศ. 2453-2468),” (วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาประวัติศาสตร์มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขต
ประสานมิตร, 2533), หน้า 192-193.

276 สุกิจ ด่านยุทธศิลป์, “การสาธารณสุขแบบสมัยใหม่ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ. 2453-
2468),” (วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาประวัติศาสตร์มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตประสานมิตร, 2533),

หน้า 138-140.
119