Page 66 - 22665_Fulltext
P. 66
49
ขั้นตอนในการไกล่เกลี่ยโดยคนกลาง สามารถแบ่งได้เป็นหลายขั้นตอนขึ้นอยู่กับว่าจะใช้
ตามขั้นตอนของนักคิดคนใดหรือส านักคิดใด ขั้นตอนในการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท ดังที่ Moore (2014)
ได้น าเสนอขั้นตอนไว้ถึง 12 ขั้นตอน สามารถจัดกลุ่มได้เป็น 1.ก่อนการไกล่เกลี่ย 2.การด าเนินการ
ไกล่เกลี่ย และ 3.การติดตามผลภายหลังการไกล่เกลี่ย จ)สภาพบังคับ มีทั้งการไกล่เกลี่ยที่มีสภาพ
บังคับและไม่มีสภาพบังคับ ในงานวิจัยนี้สามารถแบ่งได้เป็น 3 ขั้นตอนคือ 1) ก่อนไกล่เกลี่ย 2)
ด าเนินการไกล่เกลี่ย 3) ภายหลังการไกล่เกลี่ย ขั้นตอนแรก ก่อนการไกล่เกลี่ย เป็นการวิเคราะห์ความ
ขัดแย้ง เหมือนเป็น “แผนที่น าทาง” ให้กับเรา จากนั้นก็มาสู่การออกแบบการไกล่เกลี่ยโดยละเอียด
และการสร้างความไว้ใจและความร่วมมือ ขั้นตอนที่สอง การด าเนินการไกล่เกลี่ย ประกอบด้วยการ
เริ่มต้นไกล่เกลี่ย การระบุประเด็นปัญหา การค้นหาความต้องการที่แท้จริงของแต่ละฝ่าย การสร้าง
ทางเลือกในการแก้ไขความขัดแย้ง เมื่อได้ทางเลือกแล้วต่อไปเป็นการประเมินทางเลือก และการไกล่
เกลี่ยขั้นสุดท้าย ขั้นตอนที่สาม เป็นการติดตามว่ามีการปฏิบัติตามข้อตกลงหรือไม่
หลักการพื้นฐานของการไกล่เกลี่ยในด้านหลักการอิสลาม ปราชญ์มุสลิมมีความเห็นพ้อง
กันว่าการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเป็นสิ่งที่พึงส่งเสริมในหลักการศาสนาอิสลาม (อดุลเดช โต๊ะแอ, 2561)
อันมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
1) การยุติข้อพิพาทอย่างสันติ เป็นสิ่งที่พึงส่งเสริมอย่างยิ่งทั้งในมุมมองของศาสนาหรือ
สังคม และอัลกุรอานก็ได้ส่งเสริมการระงับข้อโต้แย้งทุกวิธี ตราบใดที่ที่ไม่ขัดกับบทบัญญัติอิสลาม
2) การไกล่เกลี่ยโดยใช้คนกลางนี้ ไม่สามารถกระท าได้ในกรณีที่บทบัญญัติศาสนา
บัญญัติไว้ชัดเจน
3) การไกล่เกลี่ยเพื่อให้ได้มาซึ่งการยุติข้อพิพาทอย่างสันติ ถือเป็นกระบวนการทางกฎ
การปกครองในอิสลาม ซึ่งหมายร่วมถึงเป็นกระบวนการที่จะท าให้ผู้คนเข้าใกล้ความดี และหลีกห่าง
จากการฉ้อโกงทั้งหลาย
4) อิสลามอนุญาตให้มีการไกล่เกลี่ยมุสลิม และชนไม่ใช่มุสลิม ทั้งในและต่างประเทศ
และส าหรับข้อพิพาทที่กับมุสลิมหรือประเทศมุสลิมด้วยกันนั้น นักวิชาการส่วนหนึ่งไม่เห็นด้วยที่จะให้
ชนต่างศาสนิกด าเนินการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทนั้น อย่างไรก็ตามมีนักวิชาการบ้างส่วนยินยอมให้มีการ
ไกล่เกลี่ยได้ หากว่าเรื่องที่พิพาทกันนั้น ไม่ใช้เป็นเรื่องเกี่ยวกับศาสนาและเป็นเรื่องที่สอดคล้องกับ
ค่านิยมอิสลาม เช่น ผลประโยชน์สาธารณะ และแสวงหาความยุติธรรม
5) คุณสมบัติของผู้ท าหน้าที่ไกล่เกลี่ย ความจริงใจและความยุติธรรม ถือเป็นเงื่อนไข
หลักของผู้ไกล่เกลี่ย
6) ผู้ไกล่เกลี่ยนั้นจะต้องเป็นผู้มีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับ และทั้งสองฝ่ายเกิดการยอมรับ
