Page 65 - รายงานฉบับสมบูรณ์

ค าวินิจฉัยนี้ถูกตัดสินในวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2563 ซึ่งมีผลให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหลายคน

ของพรรคอนาคตใหม่ไม่อาจเข้าร่วมการอภิปรายไม่ไว้วางใจรัฐบาล ซึ่งก าหนดไว้ไม่กี่วันถัดมาได้ และ
เป็นคดีสุดท้ายของตุลาการห้าคน ซึ่งมีก าหนดจะต้องพ้นจากต าแหน่งหลังจากนั้นไม่นาน

ในทางการเมือง การยุบพรรคอนาคตใหม่น าไปสู่การชุมนุมทางการเมืองทั่วประเทศ อาจถือได้ว่าเป็น
การชุมนุมต่อต้านรัฐบาลโดยคนจ านวนมากครั้งแรกนับตั้งแต่รัฐประหาร 2557 เป็นต้นมา

5.4 ค าวิจารณ์คดียุบพรรคอนาคตใหม่จากนักวิชาการกฎหมาย

ในทางวิชาการ ค าวินิจฉัยยุบพรรคอนาคตใหม่ถูกวิจารณ์ในหลายข้อ นักนิติศาสตร์ที่มีชื่อเสียงหลายคน

ได้เสนอความคิดเห็นของตนในคดีนี้ไว้ และส่วนใหญ่เห็นตรงกันว่าการใช้กฎหมายในการยุบพรรคอนาคตใหม่นั้น

171
มีปัญหาอย่างยิ่ง
โดยสรุปแล้ว ข้อแรกคือ การตีความสถานะพรรคการเมืองที่กว้างขวางเกินไป แม้พรรคการเมือง

จะต้องจดทะเบียนตามกฎหมายมหาชน แต่ก็เหมือนกันสมาคมเอกชนอื่น ๆ ที่ต้องจดทะเบียน คือ ไม่ได้เป็น
เจ้าหน้าที่ของรัฐ ไม่ท าเป็นนิติบุคคลมหาชนขึ้นมาได้ เมื่อไม่มีกฎหมายห้ามก็ต้องอาจกู้เงินได้ ส่วนการกู้เงินนั้น

เป็นการกู้เงินจริงหรือเป็นการเลี่ยงนิติกรรมบริจาคต้องพิจารณาจากข้อเท็จจริงแวดล้อมเพิ่มเติม ซึ่งศาลไม่ได้

แสดงละเอียด ตรงส่วนนี้เป็นข้อบกพร่องของศาลรัฐธรรมนูญที่ไม่ได้ท าการไต่สวนละเอียด หากแต่ตีขลุมเอง

ข้อสองคือการวินิจฉัยว่าอัตราดอกเบี้ยไม่เป็นไปตามปกติการค้า ซึ่งขัดหรือแย้งกับข้อเท็จจริง
ของอัตราดอกเบี้ยทั่วไปในธุรกิจ ซึ่งต่ ากว่าหรือต่ าพอๆ กับอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ในกรณีนี้ นอกจากนั้น

การวินิจฉัยดังกล่าวยังเป็นการใช้ความเห็นส่วนตัวมาตัดสินอัตราดอกเบี้ย ซึ่งเป็นเสรีภาพของเอกชนที่จะตกลง

กันอย่างไรก็ได้ตราบที่ไม่มีกฎหมายห้าม

ข้อสาม คือ การตีความและปรับใช้กฎหมาย ในตอนแรก กกต. กล่าวหาพรรคอนาคตใหม่เพียงตาม
มาตรา 66 ซึ่งไม่มีโทษยุบพรรคและไม่อยู่ในเขตอ านาจศาลรัฐธรรมนูญ ศาลยุติธรรมเป็นผู้สั่งลงโทษริบเงินส่วน

172
ที่เกิน 10 ล้านบาทและจ าคุกได้ แต่กลับมีการน าไปเชื่อมโยงกับมาตรา 72 เรื่องการรับบริจาคที่ไม่ชอบด้วย
กฎหมายเพื่อให้เข้าสู่เขตอ านาจศาลรัฐธรรมนูญและมีโทษยุบพรรคได้ เมื่อตีความเช่นนี้ วรเจตน์ ภาคีรัตน์เห็น
173
ว่าท าให้มาตรา 66 มิอาจยืนด้วยขาตนเองได้ แต่ต้องน าไปเชื่อมกับมาตรา 72 ตลอดไปซึ่งไม่น่าถูกต้อง

ประเด็นสุดท้าย คือ ความเข้าใจว่าอะไรคือ การรับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่น อันรู้หรือ
ควรจะรู้ว่าได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ซึ่งนักกฎหมายหลายฝ่ายเข้าใจว่าหมายถึงเงินบริจาคจากกิจกรรม

ผิดกฎหมาย ที่เป็นอาชญากรรม เช่น เงินจากการค้ายาเสพติด การค้ามนุษย์ หรือน่าสงสัยว่ามาจากกิจกรรม

171 ดูบันทึกการสวนาเรื่อง “วิเคราะห์คดี ยุบพรรคอนาคตใหม่” ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 28 ก.พ.2563
<https://www.isranews.org/content-page/item/86054-money01-86054.html> และค าวิจารณ์ของศาสตรา ดร. วรเจตน์ ภาคีรัตน์ ณ
<https://waymagazine.org/interview-worajet/>.
172 https://voicetv.co.th/read/_OSUtR0_V.
173 ดู https://prachatai.com/journal/2020/03/86808.

~ 62 ~