Page 64 - รายงานฉบับสมบูรณ์
P. 64
พรรคการเมือง พ.ศ. 2560 มาตรา 72 ประกอบมาตรา 92 วรรคหนึ่ง (1) จึงอยู่ในเขตอ านาจศาลรัฐธรรมนูญ
และอาจถูกยุบพรรคได้
ข้อถกเถียงหลักของคดีนี้คือ สถานะของพรรคการเมือง ว่าเป็นนิติบุคคลมหาชน หรือนิติบุคคลเอกชน
เมื่อกฎหมายไม่ได้ระบุให้พรรคการเมืองกู้เงินได้ แต่ก็ไม่ได้ห้าม หากเป็นนิติบุคคลมหาชน เมื่อไม่มีกฎหมายให้
อ านาจไว้จะไม่อาจกระท าได้ แต่หากเป็นนิติบุคคลเอกชน หากไม่มีกฎหมายห้ามกระท าได้
ข้อถกเถียงประการที่สอง คือ สถานะของเงินบริจาค ว่าเป็นรายได้หรือไม่ เพราะพรรคอนาคตใหม่
แย้งว่าเงินกู้นั้นต้องใช้คืน จึงไม่ใช่รายได้ แต่เป็นหนี้สิน ข้อกฎหมายที่เกี่ยวพันต่อเนื่องกัน เงินบริจาคนี้มาจาก
แหล่งที่มาผิดกฎหมายหรือไม่
ศาลรัฐธรรมนูญงดไต่สวนพยานบุคคล แต่ให้ท าบันทึกถ้อยค ายืนยันข้อเท็จจริงหรือความเห็น
เป็นหนังสือยื่นต่อศาลรัฐธรรมนูญ
ศาลรัฐธรรมนูญชี้ว่าพรรคการเมืองมีสถานะเป็นนิติบุคคลมหาชน เนื่องจากมีการจดทะเบียน
ตามกฎหมายว่าด้วยพรรคการเมือง อันเป็นกฎหมายมหาชน แต่ศาลรัฐธรรมนูญไม่ได้วินิจฉัยในประเด็น
ความสามารถของพรรคการเมืองในการกู้เงิน เพียงแค่อธิบายว่าเงินบริจาคนั้น ไม่ใช่รายได้ก็จริง แต่เป็นเงิน
และรายรับทางการเมือง ซึ่งต้องใช้จ่ายตามที่กฎหมายก าหนด
เงินกู้ของพรรคอนาคตใหม่นั้น มีสัญญาใช้เงินคืนโดยคิดดอกเบี้ยร้อยละ 7.5 และร้อยละ 2 ต่อปี
ตามล าดับ ศาลรัฐธรรมนูญเห็นว่าเป็นการคิดดอกเบี้ยที่ต่ ากว่าปกติการค้า ซึ่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ก าหนดเพดานไว้ที่ร้อยละ 15 ต่อปี ศาลรัฐธรรมนูญเห็นว่าเป็นการคิดดอกเบี้ยที่ต่ าเกินไปจนเป็นการ
เอื้อประโยชน์ให้พรรคการเมืองมากกว่าจะเป็นนิติกรรมกู้ยืมเงินกันจริง เป็นการบริจาคเงิน ซึ่งมีมูลค่าเกินสิบล้านบาท
จากข้อเท็จจริง พฤติการณ์ และหลักฐานดังกล่าวจึงเห็นว่า การกู้ยืมเงินของผู้ถูกร้อง จึงมีเจตนา
ที่จะหลีกเลี่ยงการบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่น ตามมาตรา 66 เมื่อการรับบริจาคดังกล่าว
ต้องห้ามตามมาตรา 66 จึงเป็นการรับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่น อันรู้หรือควรจะรู้ว่าได้มา
โดยไม่ชอบด้วยกฎหมายตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 มาตรา 72
จึงมีหลักฐานอันควรเชื่อได้ว่าผู้ถูกร้องกระท าการฝ่าฝืนมาตรา 72 อันเป็นเหตุให้สั่งยุบพรรคผู้ถูกร้อง
ตามมาตรา 92 วรรคสอง
ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณต่อไปถึงระยะเวลาที่เหมาะสมในการเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งกรรมการบริหารพรรค
และเห็นว่าจ าต้องค านึงถึงหลักความได้สัดส่วน แม้จะมีตุลาการบางคนเห็นว่าควรตัดสิทธิตลอดชีวิต
170
แต่เสียงส่วนใหญ่เห็นพ้องว่าให้เพิกถอนสิทธิเลือกตั้งเป็นระยะเวลาสิบปี
170 ค าวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ 5/2563.
~ 61 ~
