Page 62 - รายงานฉบับสมบูรณ์
P. 62
พรรคไทยรักษาชาติถอนการเสนอชื่อดังกล่าว ส่วนคณะกรรมการการเลือกตั้งยื่นค าร้องให้ยุบพรรคไทยรักษา
ชาติ โดยกล่าวหาว่าการเสนอรายชื่อผู้สมัครนายกรัฐมนตรีของพรรคดังกล่าวเข้าข่ายผิดพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 มาตรา 92 (2) กระท าการเป็นปฏิปักษ์ต่อการปกครอง
164
ในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
จุดที่คดียุบพรรคไทยรักษาชาติต่างจากคดีอื่น ๆ ที่ผ่านมา คือ การเสนอชื่อทูลกระหม่อมหญิงนั้นเป็น
การกระท าของพรรคโดยไม่ต้องสงสัย เมื่อเปรียบเทียบกับกิจกรรมของพรรคไทยรักไทย พรรคพลังประชาชน
และอื่น ๆ ซึ่งกระท าโดยลับ จึงอาจโต้แย้งได้ว่ามิใช่เจตนาของสมาชิกพรรคทุกคนจะเป็นเช่นนั้น เพียงแต่
พรรคสมประโยชน์ การเสนอชื่อผู้สมัครนายกรัฐมนตรีนั้นกระท าโดยเปิดเผยและชัดเจนว่าผู้บริหารพรรค
เป็นผู้กระท าเอง
ศาลรัฐธรรมนูญยืนยันหลักการพื้นฐานทางรัฐธรรมนูญว่าด้วยฐานะของสมาชิกพระบรมราชวงศ์
อันเป็นที่เคารพเหนือการถูกติเตียน และไม่ควรแก่ต าแหน่งการเมืองอันอาจกระทบกระเทือนต่อความเป็นกลาง
ตามหลักพระมหากษัตริย์ทรงราชย์แต่ไม่ทรงปกครอง การใช้สิทธิเสรีภาพที่บั่นทอนท าลายหลักการพื้นฐานนั้น
กระท าไม่ได้ ศาลรัฐธรรมนูญอ้างหลักกลไกปกป้องระบบการปกครอง (self-defencing democracy)
ความร้ายแรงของการกระท านั้นไม่ท าให้อ้างความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ได้
ศาลรัฐธรรมนูญเห็นว่า การกระท าดังกล่าวเป็นการกระท าอันอาจเป็นปฏิปักษ์ต่อการปกครอง
ในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ยังไม่ถึงขนาดมีเจตนาจะล้มล้างการปกครอง
จึงให้ยุบพรรคไทยรักษาชาติ
ประเด็นต่อไปคือการเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งกรรมการบริหารพรรค ศาลรัฐธรรมนูญอ้างหลัก
ความได้สัดส่วนก็จริง เห็นว่าการกระท าดังกล่าวยังไม่ท าให้เกิดความเสียหายร้ายแรง และยังมีส านึกรับผิดชอบ
ของคณะกรรมการบริหารพรรคของผู้ถูกร้องที่ได้น้อมรับพระราชโองการไว้เหนือเกล้าเหนือกระหม่อมทันที
ภายหลังที่ได้รับทราบซึ่งแสดงให้เห็นว่ายังมีความเคารพต่อสถาบันพระมหากษัตริย์อยู่ จึงเห็นสมควรก าหนด
165
ระยะเวลาการเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของคณะกรรมการบริหารพรรคของผู้ถูกร้องเป็นเวลาสิบปี
อย่างไรก็ดี นิติวิธีของศาลในการแสวงหากฎหมายมาปรับใช้กับกรณีไทยรักษาชาตินั้น เป็นเหตุให้ถูก
วิพากษ์วิจารณ์ได้เช่นกัน เนื่องจากไม่มีกฎหมายลายลักษณ์อักษรห้ามสมาชิกราชวงศ์ชั้นสูงด ารงต าแหน่ง
ทางการเมืองอย่างชัดแจ้ง ศาลรัฐธรรมนูญอ้างถึงจารีตประเพณี แต่จารีตประเพณีนั้น โดยปกติน ามาใช้
อุดช่องว่างกฎหมายเฉพาะในกรณีที่ใช้เป็นคุณ หากจะลงโทษ ต้องใช้กฎหมายที่เป็นลายลักษณ์อักษรชัดเจน
เท่านั้น การน าจารีตประเพณีมาปรับใช้เพื่อลงโทษพรรคไทยรักษาชาติ แม้จะไม่ใช่โทษอาญาก็ตาม ก็ไม่ใช่
วิธีการใช้กฎหมายที่ถูกต้อง
166
164 เลือกตั้ง 2562 : ย้อนรอย "ไทยรักษาชาติ" จาก "ปรากฏการณ์ 8 กุมภาฯ" สู่ "จุดจบ ?" <https://www.bbc.com/thai/47353524>.
165 ค าวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ 3/2562, โปรดดูหน้า 48.
166 https://prachatai.com/journal/2019/03/81486.
~ 59 ~
