Page 70 - รายงานฉบับสมบูรณ์

จะเห็นว่าในทั้งสี่กรณียุบพรรค ไม่มีการกระท าใดที่เข้าข่ายความรุนแรงล้มล้างระบอบการปกครอง

ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขได้อย่างชัดแจ้ง ทั้งสี่กรณีไม่เกี่ยวข้องกับอุดมการณ์ของพรรค
แต่เป็นการกระท าเท่านั้น

(3) กระบวนการยุบพรรค

กระบวนการยุบพรรคเกิดขึ้นภายใต้กระแสตุลาการภิวัตน์ หรือตุลาการเป็นใหญ่ จนท าให้มีผู้เสนอ

177
แนวคิดที่ว่าศาลรัฐธรรมนูญนั้นเป็นส่วนหนึ่งที่ส าคัญยิ่งของรัฐพันลึกที่ขัดขวางประชาธิปไตยแบบเลือกตั้งอยู่
ข้อกล่าวหานี้จริงหรือไม่เป็นอีกเรื่อง แต่ข้อกล่าวหาดังกล่าวดูจะสะท้อนสิ่งที่ประชาชนจ านวนไม่น้อยเชื่อว่าจริง
ดังนั้น ศาลรัฐธรรมนูญควรจะระมัดระวังอย่างยิ่งในการพิจารณาคดีและท าค าวินิจฉัย แต่ก็ปรากฏว่า

มีข้อบกพร่องหลายประการ

การยุบพรรคไทยรักไทยนั้นมีปัญหามากที่สุด เนื่องจากเกิดรัฐประหารขึ้นระหว่างการพิจารณาคดี

ยุบศาลรัฐธรรมนูญและจัดตั้งคณะตุลาการรัฐธรรมนูญขึ้นมาพิจารณาแทน ถึงแม้คณะรัฐประหารจะไม่ได้เลือก
ตุลาการแต่ละคนโดยตรงแต่เหตุการณ์แวดล้อมท าให้เกิดข้อสงสัยในตัวผู้ตัดสินไม่ได้ว่า เมื่อรัฐธรรมนูญสิ้นสุด

ลงแล้ว การจัดตั้งคณะตุลาการรัฐธรรมนูญขึ้นมาคือการจัดตั้งศาลเฉพาะเพื่อวินิจฉัยคดีของพรรคไทยรักไทย

หรือไม่ ความสงสัยตรงนี้กระทบความน่าเชื่อถือของกระบวนการยุบพรรคโดยตรง น่าเสียดายที่การประเด็น
สุดท้ายของการยุบพรรค คือ การเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งนั้น คณะตุลาการรัฐธรรมนูญเสียงข้างมากเห็นชอบกับ

การน าประกาศ คปค. ฉบับที่ 27 มาใช้ย้อนหลังทั้งที่ขัดกับสามัญวินิจฉัยของนักกฎหมายจ านวนมาก
ยืนยันความไม่เป็นกลางของกระบวนการและองค์กรผู้ตัดสิน

ในส่วนของการยุบพรรคพลังประชาชน ข้อบกพร่องด้านกระบวนการหลัก ๆ คือ การยุติ
การแถลงการณ์ปิดคดีด้วยวาจา ซึ่งถูกมองว่าเป็นการเร่งรัดเพื่อหาทางลงให้แก่กลุ่มพันธมิตรฯซึ่งเผชิญกับ

แรงกดดันเพราะยกระดับการชุมนุมปิดสนามบินหลายแห่ง

สุดท้าย ในสองคดีหลัง ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญเกินกึ่งหนึ่งขององค์คณะถูกต่ออายุโดยคณะ

รัฐประหาร เป็นข้อครหาเรื่องความเป็นกลางเช่นกัน

ดังนั้น สิ่งที่เกิดขึ้นจึงถูกวิจารณ์ว่าเป็น abusive judicial borrowing การหยิบยืมหลักการรัฐธรรมนูญ

มาใช้อย่างบิดผัน ในบริบทแบบไทยๆ แทนที่อ านาจตุลาการจะช่วยป้องกันประชาธิปไตยกลายเป็นปฏิปักษ์
แทน

177 ดู Eugénie Mérieau (2016) Thailand’s Deep State, Royal Power and the Constitutional Court (1997–2015), Journal of
Contemporary Asia, 46:3, 445-466; Bjoern Dressel, Judicialization of Politics or Politicization of the Judiciary? Considerations
from Recent Events in Thailand (2010) The Pacific Review, Vol. 23, No. 5, pp. 671-691; Khemthong Tonsakulrungruang,
‘Entrenching the Minority: The Constitutional Court in Thailand's Political Conflict’ (2017) 26 Washington International Law
Journal 247; กล้า, ขอบเขตอ านาจหน้าที่ศาลรัฐธรรมนูญ.

~ 67 ~