Page 62 - kpi22228

54

3.1.6 การแขงขันทางการเมืองในยุคประชาธิปไตยครึ่งใบ

ในตอนหนึ่งของคําประกาศของคณะทหารที่กอการยึดอํานาจเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2520 ระบุถึง
นโยบายพัฒนาประชาธิปไตย 12 ป ไววา “...เปนเวลาที่นานเกินความจําเปน และไมสอดคลองกับ

ความตองการของประชาชน คณะทหารตํารวจและพลเรือนเห็นสมควรใหปรับปรุงระยะเวลาที่จะพัฒนา

ประชาธิปไตยเสียใหม คือ กําหนดเปาหมายใหมีการเลือกตั้งทั่วไปในป 2521...” ทั้งนี้ในคําประกาศยังระบุดวย
วาคณะรัฐประหารไมมั่นใจวา การจัดใหมีการเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญฉบับเดิมของคณะปฏิรูปจะเปน

สิ่งที่ไมเหมาะสมกับสถานการณที่เปลี่ยนแปลงไป จึงไดมีการประกาศยกเลิกธรรมนูญการปกครองฉบับเดิม

และไดประกาศใชธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักรเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2520 ซึ่งสาระสําคัญคือ
การสรางกลไกใหคณะรัฐประหารเปนผูควบคุมอํานาจ โดยในมาตรา 17 กําหนดใหมี “สภานโยบายแหงชาติ”

ที่ประกอบไปดวยบุคคลในคณะรัฐประหารดํารงตําแหนงเปนสมาชิกสภาดังกลาว จากนั้นสภานโยบายได

เสนอชื่อพล.อ. เกรียงศักดิ์ ชมะนันท ใหดํารงตําแหนงนายกรัฐมนตรีรักษาการ เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2520
(สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ 2551, 177)

การรัฐประหารในครั้งนี้มีทาทีผอนปรนมากขึ้น กลาวคือมีการประกาศเลิกใชนโยบายขวาจัดแบบ

รัฐบาลกอนหนา หันมาใหประชาชนมีสิทธิทางการเมืองมากขึ้น (บัณฑิต จันทรโรจนกิจ 2563, 135-136)
คณะกรรมการรางรัฐธรรมนูญไดรางรัฐธรรมนูญเสร็จเรียบรอยและประกาศใชวันที่ 22 ธันวาคม

2521 แตรัฐธรรมนูญฉบับนี้ถูกวิจารณอยางมาก เนื่องจากเนื้อหาสาระของรัฐธรรมนูญที่ยังคงเห็นไดชัดวา

ฝายทหารยังคงตองการรักษาอํานาจ เปนตนวา ใหสมาชิกวุฒิสภาที่มาจากการแตงตั้ง มีอํานาจมากกวา
สมาชิกสภาผูแทนราษฎรที่มาจากการเลือกตั้ง โดยที่มาของสมาชิกวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญกําหนดให

นายกรัฐมนตรีเปนผูเสนอแตงตั้งไดโดยตรง และยังกําหนดใหมีจํานวนวุฒิสมาชิกสูงสุดไมเกิน 3 ใน 4

ของสมาชิกรัฐสภาอีกดวย (มาตรา 84) แมวารัฐธรรมนูญฉบับนี้จะมีหลักการที่เปนประชาธิปไตยอยูบาง
แตในบทเฉพาะกาลระบุไววาหลักการเหลานั้นจะยังไมบังคับใชจนกระทั่งพนระยะ 4 ปแรกของการประกาศใช

รัฐธรรมนูญ) บทเฉพาะกาลของรัฐธรรมนูญฉบับป 2521 ยังระบุใหผูสมัครรับเลือกตั้งไมตองสังกัดพรรค

การเมือง (บัณฑิต จันทรโรจนกิจ 2558, 107-113) ทําใหเห็นวาเปนการเปดทางใหกับ พล.อ. เกรียงศักดิ์
คืนสูอํานาจอีก

ในสวนของการเลือกตั้งทั่วไปตามรัฐธรรมนูญฉบับนี้ไดถูกจัดขึ้นเมื่อวันที่ 22 เมษายน 2522

ดวยเงื่อนไขที่ระบุไวในบทเฉพาะกาลและไมมีกฎหมายพรรคการเมือง ทําใหผูลงสมัครรับเลือกตั้ง
ตองลงแขงขันในนามกลุมการเมือง ซึ่งในการแขงขันครั้งนั้นปรากฏมีกลุมกอนการเมืองมากถึง 46 กลุม

และผูสมัครในนามอิสระอีกจํานวนมาก ผลการเลือกตั้งพบวา กลุมกิจสังคมที่นําโดย ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช

ไดรับเลือกตั้งมากที่สุด 82 ที่นั่ง กลุมชาติไทยได 38 ที่นั่ง กลุมประชาธิปตยได 33 ที่นั่ง กลุมประชากรไทย 32
ที่นั่ง กลุมเสรีธรรมที่สนับสนุน พล.อ. เกรียงศักดิ์ 21 ที่นั่ง กลุมชาติประชาชน 13 ที่นั่ง กลุมพลังใหม 8 ที่นั่ง