Page 269 - kpi21190
P. 269
269
กรุงเวียงจันทร์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เป็นอีกหนึ่งในผลงานสำคัญของ
ประเทศไทยที่แสดงให้เห็นถึงความเป็นผู้นำของรัฐบาลไทยในระดับนานาชาติในวาระ
ความเสมอภาคทางการศึกษา ปัจจุบันองค์การยูเนสโกและประเทศสมาชิกอาเซียนได้ใช้
ปฏิญญาดังกล่าวนี้เป็นกรอบการทำงานทั้งในแต่ละประเทศและกรอบการทำงานร่วมกันใน
ระดับภูมิภาคเพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาของเด็กเยาวชนนอกระบบการศึกษาอย่าง
ต่อเนื่อง ตลอด 3 ปีที่ผ่านมา
2. ความก้าวหน้าและอุปสรรคใน 30 ปีของการแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำทาง
การศึกษาในระดับนานาชาติ
แม้กระบวนการร่วมมือระดับนานาชาติเพื่อแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาจะมี
ประวัติศาสตร์มาต่อเนื่องยาวนานกว่ากว่า 30 ปี หลังจากการสนับสนุนปฏิญญาจอมเทียนที่
ผู้นำทั่วโลกเกือบ 200 ประเทศได้ประกาศเจตนารมย์ในการดำเนินการให้เด็กเยาวชนทุกคน
เข้าถึงและสำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาได้ 100% แต่ปัจจุบันปัญหาความเหลื่อมล้ำ
ทางการศึกษาก็ยังคงไม่หายไปจากโลก และจากประเทศไทย
ปัจจุบัน ข้อมูลสถิติจากสถาบันสถิติแห่งองค์การยูเนสโก (UIS) ดังแสดงในภาพที่ 1
แสดงให้เห็นว่ายังมีเด็กเยาวชนในระดับนานาชาติมากกว่า 263 ล้านคนที่ยังคงอยู่นอกระบบ
การศึกษา โดยในจำนวนนี้เป็นเด็กวัยประถมศึกษามากกว่า 60 ล้านคน
ภาพที่ 1 แนวโน้มการลดลงของจำนวนเด็กเยาวชนนอกระบบการศึกษาของโลก (2000-2016)
า ่ 1 นวโน้ม ารล ลง อง านวนเ เ าวชนนอ ร าร า องโล 2000-2016) การประชุมกลุ่มย่อยที่ 4
ที่น่ากังวลไปกว่าจำนวนเด็กนอกระบบการศึกษาในปัจจุบันคือ แนวโน้มความเหลื่อมล้ำ
ทางการศึกษาในระดับนานาชาติที่แม้จะมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง จำนวนเด็กนอกระบบ
ที่น่ากังวลไปกว่าจ้านวนเด็กนอกระบบการศึกษาในปัจจุบันคือ แนวโน้มความเหลื่อมล้้าทางการศึกษาใน
ระดับนานาชาติที่แม้จะมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง จ้านวนเด็กนอกระบบการศึกษา ระดับประถมศึกษา ทั่ว
โลกที่เคยมีจ้านวนมากกว่า 100 ล้านคน เมื่อป 1990 ลดลงเหลือราว 63 ล้านคนในป 2017 หรือลดลงเกือบร้อย
ละ 40 ระหว่าง 1990-2007 แต่ตลอด 10 ป ที่ผ่านมา 2007-2017) จ้านวนเด็กนอกระบบการศึกษาทั่วโลกมี
อัตราที่ลดลงน้อยมาก ไม่ถึง 100,000 คน แสดงให้เห็นว่าความก้าวหน้าในการสร้างความเสมอภาคทางการศึกษา
ในทศวรรษที่ผ่านมาเริ่มชะลอตัวลง กลุ่มเป าหมาย 5-10% สุดท้ายยังเข้าไม่ถึงโอกาสทางการศึกษา หรือต้องออก
จากการเรียนกลางคัน เพราะปัญหาสภาพเศรษฐกิจ สังคม สุขภาพ ล ที่น่ากังวลไปกว่านั้นคือ ตัวเลขเด็กนอก
ระบบการศึกษาเริ่มกลับมามีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นระหว่างป 2016-2017 อีกครั้ง
3. ส าน าร ความเหลื่อมล้ า นร าร า นปั น: ารวิเครา ห องค รรม ารอิสร เ ื่อ
ารป ิร ป าร า
จากรายงานการศึกษาระหว่างป 2560-2562 ของค ะกรรมอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา กอปศ ที่
ค ะรัฐมนตรีแต่งตั้งขึ้นตามรัฐธรรมมนูญมาตรา 261 น้าเสนอการวิเคราะห ข้อมูลรายบุคคลจากข้อมูลทะเบียน
ราษฎร ของกระทรวงมหาดไทย และข้อมูลทะเบียนนักเรียนทุกสังกัดในระบบการศึกษาที่รวบรวมโดยส้านัก
73 ปฏิรูปการศึกษาไทย: รายงานของค ะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา กอปศ (2562)
