Page 427 - kpi20858
P. 427
386
ผลงานของขรัว อินโข่ง ภาพจิตรกรรมที่เพดานโดมภายในพระที่นั่งอนันตสมาคม ตลอดจนภาพ
จิตรกรรม โดยสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ และผลงานจิตรกรรม
ของพระวรรณวาดวิจิตร เป็นต้น จากการมีตัวอย่างที่ดี ส่งผลท าให้ศิลปินในรัชสมัยพระบาทสมเด็จ
พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวมีแนวทางปฏิบัติ และสามารถปรับใช้ประโยชน์จากศิลปะตะวันตกดังที่ศิลปิน
รุ่นก่อนเคยกระท า
ประการที่สี่ ช่างหรือศิลปินมีความต้องการสร้างสรรค์ผลงานตามความสนใจส่วนตัว ที่
นอกเหนือไปจากการรับใช้ผู้อุปถัมภ์ แนวคิดนี้ได้สะท้อนทัศนะของศิลปินด้านปัจเจกภาพที่รับมา
จากชาติตะวันตก ส่งผลให้เกิดบรรยากาศของการเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพด้านศิลปะ โดยมี
อิทธิพลจากศิลปะตะวันตก ซึ่งก าลังเป็นที่สนใจในหมู่ช่างหรือศิลปินชาวไทยเป็นกระแสหลัก ผลงาน
ของศิลปินแสดงให้เห็นถึงส านึกเรื่องความเท่าทัน ในกระแสความเปลี่ยนแปลงแห่งยุคสมัยที่เกิด
ขึ้นในสังคมไทยขณะนั้นได้เป็นอย่างดี
ประการที่ห้า มีแหล่งการศึกษาเรียนรู้ที่ดี ด้วยสายพระเนตรอันกว้างไกลของพระบาท
สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงมีพระราชประสงค์ให้ก่อตั้งโรงเรียนช่าง เพื่อท าการท านุ
บ ารุงและสืบสานงานศิลปกรรมของสยามให้ยืนหยัดต่อไปในภายภาคหน้า น าไปสู่การสถาปนา
โรงเรียนเพาะช่างขึ้นในปลายรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งถือเป็นสถาบันที่
ส่งเสริมการศึกษาวิชาช่างของไทยที่ส าคัญ การเปิดโรงเรียนดังกล่าวท าให้เกิดการขยายโอกาสทาง
การศึกษาวิชาศิลปะ จนสามารถผลิตช่างหรือศิลปินได้จ านวนมาก ในขณะที่อดีตการศึกษาวิชาช่าง
และการสร้างสรรค์ทางศิลปกรรมนั้น ต้องเป็นไปในลักษณะการฝากตัวเป็นศิษย์ มีการถ่ายทอด
ความรู้กันในสกุลช่างซึ่งอยู่ในวงจ ากัด เมื่อท าการเปิดโรงเรียนเพาะช่าง ยิ่งส่งเสริมบรรยากาศของ
ค้นคว้าเพื่อศึกษาศิลปกรรมได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้แม้ว่าโรงเรียนประณีตศิลปกรรมจะสถาปนา
ขึ้นในช่วงท้ายของรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยมีศาสตราจารย์คอร์ราโด เฟโรจี
ร่วมกับผู้มีความสามารถทางศิลปะหลายท่านร่วมกันวางรากฐานการศึกษาแบบตะวันตก ทว่า
ต่อมาได้กลายเป็นสถาบันการศึกษาที่ส าคัญ ซึ่งสามารถผลิตศิลปินผู้มีความรอบรู้และเชี่ยวชาญ
ในวิทยาการแบบตะวันตกจ านวนมาก จนกล่าวได้ว่าบรรยากาศของการศึกษาศิลปะในขณะนั้น
เป็นไปอย่างกว้างขวาง ศิลปินหลายในรัชสมัยนี้ต่อมาได้เป็นเรี่ยวแรงก าลังส าคัญในการสร้าง
ศิลปิน ตลอดจนผลงานศิลปกรรม ขับเคลื่อนวงการศิลปะะให้ก้าวไปข้างหน้าทัดเทียมกับนานา
อารยประเทศ
จากการวิเคราะห์ภาพรวมของการแสดงออกทางศิลปกรรม ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จ
พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว พบว่ามีความใกล้เคียงกับแนวทางในยุคก่อนหน้า คือ ในรัชสมัยพระบาท
