Page 174 - kpi20858
P. 174
131
225
ฝีมือท่านบรมครูในวิชาจิตรกรรมไทยโบราณ ซึ่งท่านได้ร่างอย่างภาพที่มีชีวิต...” ดังนั้นต่อมา
ภายหลัง ศาสตราจารย์ น.อ.สมภพ ภิรมย์ ได้ร่วมกับองค์การค้าของคุรุสภาจัดพิมพ์ผลงานชุดนี้ขึ้น
เนื่องในโอกาสสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ครบ 200 ปี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อ
การศึกษา และมิให้ฝีมือบรมครูด้านจิตรกรรมไทยต้องสูญหายไป ทั้งนี้สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า
กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งขณะนั้นด ารงพระยศเป็นสมเด็จพระเทพ
รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระราชทานพระกระแสว่า “ท่านอาจารย์พระเทวาภินิมมิต
(ฉาย เทียมศิลปไชย) อาจารย์ผู้เลิศท่านหนึ่งในวิชาช่างไทย ได้สร้างสรรค์ผลงานอันล ้าค่าปรากฏ
เป็นศรีสง่าแก่บ้านเมือง ดังที่เราทั้งหลายได้ทราบกันอยู่แล้ว แต่ก็เป็นที่น่าเสียดายว่าผลงานบาง
ส่วนของท่านยังไม่เป็นที่แพร่หลาย ในครั้งนี้กรุงรัตนโกสินทร์จะมีอายุครบ 200 ปี... ศาสตราจารย์
น.อ.สมภพ ภิรมย์ ร.น. ราชบัณฑิต ได้ถือโอกาสนี้น าสมุดภาพร่างฝีมือท่านอาจารย์พระเทวาภินิมมิต
226
ซึ่งเป็นสมบัติส่วนตัวมาจัดพิมพ์ให้แพร่หลาย....” นับเป็นการเผยแพร่ความรู้ด้านการเขียนภาพ
รามกียรติ์ ได้อย่างดีเยี่ยม
ภายในหนังสือเล่มดังกล่าว มีภาพร่างลายเส้น หลายหมวด ทั้ง เทพ มนุษย์ ยักษ์ ลิง โดย
แสดงให้เห็นถึงการก าหนดลักษณะของตัวละครส าคัญ อันประกอบด้วยเทพ เช่น พระอิศวรและ
พระอุมา พระนารายณ์และพระลักษมี ฯลฯ ส่วนกษัตริย์ เช่น พระราม ท้าวไกยเกษ และท้าวทศรถ
หรือตัวนาง เช่น นางมณโฑ นางจันทวดี ฯลฯ เช่นเดียวกันกับการก าหนดลักษณะของตัวละคร
ประเภทยักษ์ และลิง ซึ่งมีศักดิ์ที่แตกต่างกัน โดยก าหนดเครื่องแต่งกายและสีกายของยักษ์ และ
วานร ไว้อีกด้วย อาทิ ไมยราพสีม่วงอ่อน เป็นเชื้อสากยวงศ์อสูร บุตรยมยักษ์เมืองบาดาล มงกุฎ
227
กระหนก หรือวิรุณจ าบังสีมอหมึก เปนบุตรพญาทูต มงกุฎกระหนกหางไก่ ซึ่งแต่งกายแตกต่าง
ไปจากพลยักษ์ชั้นดี และพลยักษ์ชั้นเลว ด้านภาพหมวดวานร เช่น พญาพาลี สีเขียว สรวมชฎา เจ้า
กรุงขิตขิน เป็นโอรสท้าวสกะเทวราช (พระอินทร์) เป็นต้น นอกเหนือจากประเภทตัวละคร
228
ดังกล่าวข้างต้น พบว่ามีการเขียนภาพควาย คือกระบือทรพา ได้อย่างน่ายกย่อง ดังที่ ศาสตราจารย์
น.อ.สมภพ ภิรมย์ ได้อธิบายภาพนี้ว่า
225 สมภพ ภิรมย์, สมุดภาพ เทพ มนุษย์ ยักษ์ ลิง (กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, 2525), ไม่ปรากฏเลข
หน้า.
226 เรื่องเดียวกัน.
227 เรื่องเดียวกัน, 65.
228 เรื่องเดียวกัน, 77.
