Page 107 - kpi20680
P. 107
83
ของชุมชน และมีความรู้สึกเป็นเจ้าของชุมชนร่วมกัน(เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศ กดิ์, 2544) และกติกา
ในการจัดการทรัพยากรของชุมชน ไม่ว่าจะเป็นกติการะดับปฏิบัติการ กติการะดับท้องถิ่น และ
กติการะดับสูงสุดคือรัฐธรรมนูญ
ประเด็นการจัดกรทรัพยากรธรรมชาติของภาครัฐและชุมชนของไทยตั้งแต่รัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 ได้มอบสิทธิแก่ประชาชนให้เข้าไปมีส่วนร่วมในการจัดการ
บ ารุงรักษาและการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างสมดุลและยั่งยืน และ
ก าหนดหน้าที่ให้แก่รัฐที่ต้องส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการสงวน
บ ารุงรักษาและใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติอย่างสมดุล ตามหลักการพัฒนาที่ยั่งยืน ต่อมา
ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ก็ยังคงหลักการในการรับรองสิทธิให้แก่
บุคคลในการรวมกันเป็นชุมชน เพื่อการเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการ การบ ารุงรักษา และการใช้
ประโยชน์จากทรัพยากรชาติสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน และรัฐธรรมนูญยังก าหนดให้องค์กรปกครอง
ส่วนท้องถิ่นมีอ านาจหน้าที่ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม ต่อมารัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย พุทธสักราช 2560 ซึ่งใช้ในปัจจุบัน ได้ก าหนดสิทธิให้แก่บุคคลในการจัดการ
บ ารุง รักษา และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อม และความหลากหลายทางชีวภาพ
อย่างสมดุลและยั่งยืน และการก าหนดหน้าที่ให้แก่รัฐต้องอนุรักษ์ คุ้มครอง บ ารุงรักษา ฟื้ นฟู
บริหารจัดการ และใช้หรือจัดให้มีการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อม และความ
หลากหลายทางชีวภาพ ให้เกิดประโยชน์อย่างสมดุลและยั่งยืน โดยต้องให้ประชาชนและชุมชนใน
ท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมด าเนินการและได้รับประโยชน์จากการด าเนินการดังกล่าวด้วยตามที่
กฎหมายบัญญัติ ดังนั้น การด าเนินการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ที่สามารถออกข้อบัญญัติ
ท้องถิ่นได้ จึงถือเป็นกลไกภาคประชาชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติตามที่รัฐมีหน้าที่ หน้าที่
รัฐในการส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม ตามพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพ
สิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ.2535 พบว่ากฎหมายฉบับนี้เป็นกฎหมายบทกฎหมายที่ก าหนดให้เฉพาะ
หน่วยงานภาครัฐเข้าไปท าหน้าที่ในการก ากับดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยที่
ไม่มีบทบัญญัติใด ๆ ที่เปิดช่องเพื่อให้ประชาชนในพื้นที่ โดยเฉพาะในพื้นที่มีทรัพยากรธรรมชาติ
นั้นสามารถเข้าไปร่วมในการบริหารจัดการดูแลได้ ในส่วนกฎหมายเกี่ยวกับการก ากับดูแลการ
จัดการทรัพยากรธรรมชาติตามพระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484 (แก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 8)
พ.ศ.2562 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ.2507
ซึ่งกฎหมายดังกล่าวจึงอาจเกิดปัญหาการประกาศจากหน่วยงานของรัฐเพื่อการอนุรักษ์ กฎหมายได้
ก าหนดให้หน่วยงานส่วนท้องถิ่นเกี่ยวข้องกับการบริหารทรัพยากรธรรมชาติ กฎหมายฉบับนี้ได้
ก าหนดให้หน่วยงานส่วนท้องถิ่นมีอ านาจหน้าที่ในการจัดการ บ ารุงรักษาและการใช้ประโยชน์จาก
