Page 71 - kpi19839
P. 71
“บทบาทของผู้สูงอายุในการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ต าบลโคกมั่งงอย
อ าเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ” โดย อ.โชติกา สิงหาเทพ อ.ธนิกานต์ ศรีจันทร์ อ.เสาวนีย์ จันทสังข์
สรุปประเด็นที่ปรากฏจากการสัมภาษณ์เกี่ยวกับบทบาทผู้สูงอายุในการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น
ดังนี้
1) ผู้สูงอายุในแต่ละช่วงวัย ซึ่งผู้วิจัยได้จ าแนกออกเป็น 3 กลุ่ม (ต้น : กลาง : ปลาย) มีบทบาท
ในการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น ให้กับคนรุ่นหลังน้อยมาก และผู้สูงอายุแต่ละช่วงวัยมีบทบาทการถ่ายทอด
ภูมิปัญญาท้องถิ่นไม่แตกต่างกัน เนื่องจากภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ท าอยู่นั้นไม่ได้รับความสนใจจากบุตรหลาน
คนรุ่นหลัง ในขณะที่ผู้สูงอายุต้องการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นไว้ให้กับบุตรหลาน คนรุ่นหลัง เพื่อให้
ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ผู้สูงอายุท านั้นยังคงอยู่คู่ชุมชนสืบต่อไป ซึ่งหากมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาส่งเสริม
ให้ผู้สูงอายุมีเวทีถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นจะท าให้ผู้สูงอายุได้มีบทบาทมากขึ้น อีกทั้งยังเป็นการกระตุ้น
คนรุ่นหลังให้เกิดความสนใจมากยิ่งขึ้น
2) การเข้าร่วมกิจกรรมหรือโครงการที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นของผู้สูงอายุ
พบว่า กิจกรรมหรือโครงการ ที่หน่วยงานจัดท าขึ้นนั้น เป็นการฝึกอาชีพเพื่อส่งเสริมให้ผู้สูงอายุในชุมชน
มีอาชีพ แต่ไม่สอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนในชุมชน และไม่สอดคล้องกับความต้องการของผู้สูงอายุ จึงท าให้
การฝึกอาชีพใหม่ไม่เกิดความยั่งยืนในชุมชน และผู้สูงอายุมีความคิดเห็นว่าหากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องส่งเสริม
การฝึกอาชีพที่มาจากภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมถึงส่งเสริมให้ความรู้เกี่ยวกับการพัฒนาอาชีพที่มาจากภูมิปัญญา
ท้องถิ่นเพื่อใช้เป็นฐานการสร้างรายได้ ให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนปัจจุบัน และความต้องการของตลาด
โดยไม่จ าเป็นต้องฝึกอาชีพใหม่ และยังเป็นการส่งเสริมให้เกิดการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นให้กับคนรุ่นหลัง
ได้อีกทางหนึ่ง
3) การบันทึกรวบรวมภูมิปัญญาท้องถิ่น ด้านหัตถกรรมจักสานและหัตถกรรมทอผ้าของชุมชน
ต าบลโคกมั่งงอย ยังไม่มีใครบันทึกรวบรวมไว้เป็นลายลักษณ์อักษร ผู้สูงอายุมีความคิดเห็นตรงกันว่า การ
บันทึกรวบรวมไว้เป็นลายลักษณ์อักษร จะเป็นอีกช่องทางหนึ่งที่ท าให้คนรุ่นหลังได้รับรู้ข้อมูลเกี่ยวกับ
ภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนต าบลโคกมั่งงอย และอาจจะเป็นช่องทางที่สามารถกระตุ้นให้คนรุ่นหลังเกิด
ความสนใจมากขึ้น
4) รูปแบบและวิธีการในการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น จากประสบการณ์การเป็นผู้รับการ
ถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นของผู้สูงอายุ ผู้สูงอายุมีความคิดเห็นตรงกันว่า วิธีที่มีความเหมาะสมกับการ
ถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านหัตถกรรมจักสาน และหัตถกรรมทอผ้า ซึ่งผู้ถ่ายทอดจะต้องอธิบายทุก
ขั้นตอนอย่างละเอียด พร้อมทั้งสาธิตให้ดู และให้ผู้รับการถ่ายทอดปฏิบัติจริง เพื่อให้ผู้รับการถ่ายทอดเกิด
ความเข้าใจและน าไปใช้งานได้จริง
5) การพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เกิดความยั่งยืน ผู้สูงอายุมีความคิดเห็นตรงกันว่า การฝึก
อาชีพโดยเลือกอาชีพที่มาจากภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีอยู่เดิมให้เป็นฐานในการสร้างรายได้ให้ชุมชนเปิดเป็นเวที
แลกเปลี่ยนเรียนรู้ และส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีบทบาทเป็นผู้ถ่ายทอดให้กับเยาวชน คนรุ่นหลัง รวมถึงการ
พัฒนาตัวแบบผลิตภัณฑ์ให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาด จะท าให้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกิดความยั่งยืนได้
70
