Page 68 - kpi19839

“บทบาทของผู้สูงอายุในการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ต าบลโคกมั่งงอย
อ าเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ” โดย อ.โชติกา สิงหาเทพ อ.ธนิกานต์ ศรีจันทร์ อ.เสาวนีย์ จันทสังข์

 เจาะรูที่เชิงกระติบข้าว ด้วยเหล็กแหลม 2 รู ให้ตรงข้ามกัน แล้วท าหูที่ฝาด้านบน
ตรงกับรูที่เจาะเชิงไว้ แล้วใช้ด้ายไนล่อนสอดเข้าไปท าเป็นสายสะพาย

และสอดคล้องกับ นายสุข คองพวก กล่าวว่า

“การฝึกหัดการจักสานไซดักปลา จะต้องอธิบาย และท าให้ดู และลองท า

ปฏิบัติจริงจึงจะเข้าใจวิธีการท า โดยมีขั้นตอนดังนี้

 น าไม้ไผ่ที่มีความยาวประมาณ 2 ปล้องไผ่ มาเหลาเป็นเส้นตอกให้เล็กเป็นเส้นกลม

 น าเส้นตอกที่ได้มามัดปลายด้านหนึ่งรวมกัน

 น าเส้นตอกอีกส่วนหนึ่งสานขวางสลับกันไปตั้งแต่ด้านล่าง และผู้สานจะต้องบังคับ
รูปทรงป่องแคบตามลักษณะของการใช้งาน

 บริเวณตรงกลางค่อนไปทางปลายจะเจาะใส่งาอีกด้านละช่อง เพื่อให้เป็นส่วนที่

ปลาวิ่งเข้าและน าออก

ผลจากการสัมภาษณ์ตัวแทนผู้สูงอายุดังกล่าวข้างต้น พบว่า การถ่ายทอดภูมิปัญญา

ท้องถิ่นด้านการทอผ้าและการจักสาน ส่วนใหญ่ผู้สูงอายุให้ความเห็นว่า การปฏิบัติจริงเป็นวิธีการที่จะท าให้
ผู้รับการถ่ายทอดเกิดความเข้าใจ และสามารถปฏิบัติตามได้อย่างถูกต้อง ซึ่งผู้ถ่ายทอดจะบรรยายอธิบาย

ให้ผู้รับการถ่ายทอดทราบตั้งแต่วัสดุ อุปกรณ์ต่างๆ ที่ใช้ และอธิบายขั้นตอนการท าแต่ละขั้นตอนอย่าง
ละเอียด พร้อมกับสาธิต แล้วให้ผู้รับการถ่ายทอดปฏิบัติจริง แต่วิธีการดังกล่าวในปัจจุบัน พบว่า ยังเป็น

ปัญหาเนื่องจากขาดผู้รับการถ่ายทอด ซึ่งบุตรหลานคนรุ่นหลังไม่ให้ความสนใจ จึงท าให้ผู้สูงอายุไม่ได้

ท าหน้าที่เป็นผู้ถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น และจากการสัมภาษณ์ตัวแทนผู้สูงอายุส่วนใหญ่มีความคิดเห็นว่า
การจะท าให้การถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นเกิดความยั่งยืนได้ และเป็นทางเลือกให้กับผู้ที่สนใจศึกษา

อีกทางหนึ่งคือการรวบรวมไว้เป็นลายลักษณ์อักษร และเผยแพร่ในรูปแบบของเอกสารหรือข้อมูลออนไลน์
ที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนในปัจจุบัน และการเผยแพร่ในรูปแบบดังกล่าว จะเป็นช่องทางหนึ่งที่น าไปสู่

การถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เกิดความยั่งยืนได้ในอนาคต

กล่าวโดยสรุป การบันทึกรวบรวมภูมิปัญญาท้องถิ่น ต าบลโคกมั่งงอย อ าเภอคอนสวรรค์

จังหวัดชัยภูมิ ทั้งด้านหัตถกรรมการจักสาน และหัตถกรรมการทอผ้า ยังไม่มีผู้รวบรวมข้อมูลเพื่อจัดท าเป็น
เอกสาร ในส่วนของรูปแบบและวิธีการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น ผู้ถ่ายทอดได้บอกเล่าจากประสบการณ์

ว่า ควรใช้วิธีการปฏิบัติจริง และหากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถส่งเสริมจัดหาเวทีให้ผู้สูงอายุได้มีบทบาท
ในการถ่ายทอดโดยใช้วิธีการถ่ายทอดที่เหมาะสมตามวิธีที่ผู้สูงอายุเลือกและเหมาะสมกับการถ่ายทอด

ภูมิปัญญาท้องถิ่นของตน จะท าให้การถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นเกิดความยั่งยืน และเป็นรูปธรรมมาก
ยิ่งขึ้น

67