Page 67 - kpi19839

“บทบาทของผู้สูงอายุในการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ต าบลโคกมั่งงอย
อ าเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ” โดย อ.โชติกา สิงหาเทพ อ.ธนิกานต์ ศรีจันทร์ อ.เสาวนีย์ จันทสังข์

ซึ่งขั้นตอนดังที่ยกตัวอย่างนี้ จะต้องใช้การสอนการถ่ายทอดโดยการปฏิบัติจริง เพื่อ
อธิบายให้กับผู้รับการถ่ายทอดได้เกิดความเข้าใจมากยิ่งขึ้นและสาธิตให้ดูแล้วน าไปปฏิบัติจริง ซึ่งสอดคล้อง

กับนางทองแวว ต่อชีพ ซึ่งกล่าวว่า

“การฝึกหัดท าหัตถกรรมทอผ้า ฟังค าอธิบาย และจะต้องลงมือท าปฏิบัติ

จริง และเคยเห็นบรรพบุรุษย่า ยาย ท ามาก่อน”
(นางทองแวว ต่อชีพ, สัมภาษณ์ 26 กรกฎาคม 2560)

และสอดคล้องกับ นางอารมณ์ ทาริน กล่าวว่า

“การฝึกหัดท าหัตถกรรมจักสานกระติบข้าว จะต้องฟังค าอธิบาย และ
ผู้รับการถ่ายทอดจะต้องลงมือท าและปฏิบัติจริง ยกตัวอย่างเช่น ขั้นตอนการสาน

กระติบข้าว

 น าปล้องไม้ไผ่มาตัดหัวท้ายเอาข้อออกความยาวประมาณ 40 เซนติเมตร แล้ว

น ามาผ่าท าเป็นเส้นตอกกว้างประมาณ 2-3 ม.ม. ขูดให้เรียบและบาง เพื่อความคงทนและสวยงาม

 น าเส้นตอกที่ได้มาสานเป็นรูปร่างกระติบข้าว ด้วยลวดลายการสานที่เรียกว่า
ลายสอง และลายสาม ซึ่งลวดลายด้านนอกของกระติบข้าวจะสานด้วยลายที่เรียกว่าลายสอง ส่วนลวดลาย

ด้านในสานด้วยลวดลายที่เรียกว่าลายสาม (ลายกุ๊บ)

 ขั้นตอนการท าฝาปิด จะใช้ตอกที่มีความกว้างประมาณ 1 นิ้ว สานเป็นลายขัด
และลายตามะกอก

 น าฝาปิดหัวท้ายมาตัดเป็นวงกลม แล้วน ามาประกอบเข้าที่ปลายทั้งสองข้าง

 น าเส้นหวายที่เตรียมไว้เหลาเป็นเส้นเล็กๆ และน ามาสานลายจูมนาง ท าเป็น
ลวดลายขอบของฝากระติบข้าว เพื่อเพิ่มความสวยงาม (ลวดลายจูมนางที่ปรากฏบนฝากระติบเป็นขั้นตอน

ที่ท าเพื่อความสวยงามและเป็นเอกลักษณ์ของการท ากระติบข้าวของชุมชนต าบลโคกมั่งงอย)

 น าก้านตาลที่ม้วนไว้มาเย็บติดกับส่วนที่เป็นตัวกระติบข้าว

 น ากระติบข้าวที่ประกอบเสร็จเรียบร้อยแล้วไปรมควันจากฟางข้าว โดยน ากระติบ
ข้าวบรรจุลงไปในกระป๋องปี๊บเจาะรู แล้วรมควัน เพื่อกันแมลงเจาะ และเพื่อให้ได้สีที่มีความสวยงาม

66