Page 75 - kpi19839

“บทบาทของผู้สูงอายุในการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ต าบลโคกมั่งงอย
อ าเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ” โดย อ.โชติกา สิงหาเทพ อ.ธนิกานต์ ศรีจันทร์ อ.เสาวนีย์ จันทสังข์

4.3 แนวทางการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เป็นฐานการสร้างรายได้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

จากการจัดสนทนากลุ่มย่อย (focus group) โดยตัวแทนผู้สูงอายุ ต าบลโคกมั่งงอย อ าเภอ

คอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ ในประเด็นแนวทางการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เป็นฐานการสร้างรายได้ตาม
หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ในประเด็นนี้เป็นการน าเสนอภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อก าหนดโอกาสและความ

เป็นไปได้ของภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เป็นสินค้าชุมชน ส่งเสริมการสร้างอาชีพ และรายได้ตามหลักปรัชญา

เศรษฐกิจพอเพียงที่มีความเหมาะสมกับความสามารถของผู้สูงอายุ ซึ่งต าบลโคกมั่งงอย มุ่งพัฒนาบนพื้นฐาน
วัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เป็นรากฐานของวิถีชีวิตชุมชนไปยังคนรุ่นหลัง ซึ่งเป็นแนวคิดการพัฒนาชุมชน

ที่มีความสอดคล้องกับหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ดังนี้

4.3.1 ความพอประมาณ จากการวิจัย พบว่า การที่ผู้สูงอายุในชุมชนได้น าภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้

ในการสร้างเป็นฐานการสร้างรายได้ให้แก่ตนเองและครอบครัว เช่น การจักสาน การทอผ้า ซึ่งเป็นภูมิปัญญา
ท้องถิ่นที่ได้รับสืบทอดกันมาจากบรรพบุรุษ และมาจากวิถีชีวิตของคนในชุมชน ตราบจนถึงปัจจุบัน อีกทั้ง

จากการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้สูงอายุส่วนใหญ่ ได้ให้ข้อมูลว่า เมื่อมีอายุมากขึ้นจึงหันมาท าอาชีพเสริมที่มาจาก
ภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยใช้วัสดุที่หาได้ในชุมชนเป็นส่วนใหญ่ อีกทั้งอาชีพที่มีความสอดคล้องกับวิถีการ

ด ารงชีวิตในชุมชน และเหมาะสมกับสภาพร่างกายและวัยของตนเอง

4.3.2 ความมีเหตุผล จากการวิจัย พบว่า การที่ผู้สูงอายุในชุมชนได้เลือกท าอาชีพเสริมที่มาจาก

ภูมิปัญญาท้องถิ่นนั้น เป็นการประเมินความเหมาะสมของตนเองและชุมชนได้อย่างลงตัว โดยเลือกที่จะใช้

วัสดุที่หาได้ในชุมชนเป็นหลัก และเลือกภูมิปัญญาที่เหมาะสมกับตนเองน าไปสู่การสร้างรายได้ให้กับตนเอง
และครอบครัว เพื่อแบ่งเบาภาระค่าใช้จ่ายในครัวเรือน โดยใช้เครื่องมือ เครื่องจักรที่มีความเหมาะสมกับ

สถานภาพของตนเองและชุมชน

4.3.3 มีภูมิคุ้มกัน จากการวิจัย พบว่า ผู้สูงอายุมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว เพราะเมื่อตนเองมีสภาพ

ร่างกายที่ไม่แข็งแรง ส่วนใหญ่ได้มีการเตรียมความพร้อมจากการเลือกอาชีพตามความถนัดและความ
เหมาะสมของตนเอง ที่มาจากภูมิปัญญาท้องถิ่น อีกทั้งยังสามารถสร้างรายได้ด้วยตนเอง และครอบครัวตาม

ก าลังความสามารถ ถือเป็นการเตรียมความพร้อมแบ่งเบาภาระค่าใช้จ่ายในครัวเรือนให้ลูกหลานได้

4.3.4 เงื่อนไข คือ เงื่อนไขความรู้ และเงื่อนไขคุณธรรม

1) เงื่อนไขความรู้ ผู้สูงอายุในชุมชน เป็นผู้ที่ให้ความส าคัญกับการศึกษาและภูมิปัญญาท้องถิ่น
ที่จะต้องสืบทอดต่อไป จึงท าให้ผู้สูงอายุเป็นผู้มีความสามารถและช่วยเหลือเกื้อกูลกันในการพัฒนาชุมชน

และภูมิปัญญาท้องถิ่นอย่างต่อเนื่อง

2) เงื่อนไขคุณธรรม ผู้สูงอายุในชุมชน ได้ยึดหลักศาสนาเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ มีคุณธรรม

จริยธรรมในการด ารงชีวิต จึงมีความสามัคคีกันในการท ากิจกรรม และช่วยเหลือซึ่งกันและกัน

74