Page 63 - kpi18343
P. 63
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความปรองดอง
ก ร ณี ศึ ก ษ า ใ น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ
อย่างไรก็ตาม ในบางกรณีก็มีการตั้งคณะกรรมการค้นหาความจริง
โดยไม่มีการกำหนดกรอบเวลาในการดำเนินการของคณะกรรมการไว้ ได้แก่ กรณี
การตั้งคณะกรรมการค้นหาความจริงในประเทศอูกันดาใน ค.ศ. 1986 (ชุดที่ 2) แต่ก็
ต้องประสบกับปัญหา คือ เมื่อไม่มีการกำหนดกรอบเวลาแล้ว ก็ทำให้การทำงาน
ของคณะกรรมการไม่เป็นไปอย่างเคร่งครัดและใช้เวลานาน ซึ่งในช่วงต้นปีแรก
การทำงานของคณะกรรมการก็ได้รับความสนใจจากสาธารณชนเป็นอย่างดี แต่พอ
เริ่มปีที่ 2 ก็แทบจะไม่มีใครให้ความสนใจแล้ว อีกทั้งยังประสบปัญหาการขาดแคลน
เงินทุนด้วย เนื่องจากยิ่งดำเนินงานนาน ก็ยิ่งมีค่าใช้จ่ายตามมา 19
นอกจากนี้ ถ้าหากเป็นการตั้งคณะกรรมการที่มีลักษณะเป็น
คณะกรรมการเพื่อสร้างความปรองดองอันมีลักษณะเป็นงาน “ต่อยอด” จาก
คณะกรรมการค้นหาความจริง หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ ประเทศนั้นๆ ได้ผ่าน
เหตุการณ์ความรุนแรงอันเนื่องมาจากความขัดแย้งและมีการจัดตั้งคณะกรรมการ
ค้นหาความจริงเพื่อดำเนินการตามกลไกของความยุติธรรมในระยะเปลี่ยนผ่านแล้ว
และยังต้องการดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับการสร้างความปรองดองต่อ ก็อาจจะมีการตั้ง
คณะกรรมการขึ้นอีกชุด เพื่อดำเนินกิจกรรมเสริมสร้างความปรองดองของคนในชาติ
เพื่อป้องกันไม่ให้ความรุนแรงดังกล่าวเกิดขึ้นอีก เช่น กรณีของประเทศรวันดา ที่เมื่อ
มีการดำเนินกลไกตามหลักความยุติธรรมในระยะเปลี่ยนผ่านแล้ว ก็มีการจัดตั้ง
คณะกรรมการอีกชุดโดยบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ เพื่อสานต่อกิจกรรมในการสร้าง
ความปรองดอง และป้องกันไม่ให้ความรุนแรงเกิดขึ้นอีก ซึ่งการตั้งคณะกรรมการ
ลักษณะนี้จะไม่มีการกำหนดกรอบเวลาในการทำงานเหมือนการตั้งคณะกรรมการ
ค้นหาความจริง ดังนั้น จึงมีการกำหนดเป็นวาระ คือ ให้กรรมการมีวาระ 3 ปี และ
สามารถได้รับเลือกใหม่ได้
(2.4) ความเป็นอิสระในการดำเนินงานของคณะกรรมการค้นหาความจริง
การดำเนินงานของคณะกรรมการค้นหาความจริงซึ่งมีทั้งภารกิจ
ในการค้นหาความจริงและการสร้างความปรองดองในสังคมหลังจากเกิดความ
ขัดแย้งนั้น นับว่าเป็นภารกิจที่สำคัญและมีความละเอียดอ่อนมาก ซึ่งนอกจาก
จะต้องการความน่าเชื่อถือจากตัวกรรมการว่ากรรมการจะต้องเป็นผู้ไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด
อย่างชัดเจนแล้ว การทำงานของคณะกรรมการก็ต้องมีความเป็นอิสระด้วยเพื่อไม่ให้
19 Priscilla B. Hayner., op., cit., p. 243
สถาบันพระปกเกล้า
