Page 276 - kpi17968

265

จำเป็นต้องกล่าวด้วยว่า การเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมทางการเมืองเพียง

อย่างเดียวยังไม่เพียงพอสำหรับการบรรลุหลักนิติธรรม จะต้องทำการปฏิรูป
สถาบันเก่าและสร้างสถาบันใหม่ๆ ขึ้นมาด้วย เพื่อให้การมีส่วนร่วมทาง
การเมืองรวมทั้งการต่อสู้หรือต่อรองในเรื่องต่างๆ อย่างสงบสันติเป็นไปได้อย่าง

สะดวกและมีต้นทุนต่ำที่สุด เช่น การเคลื่อนไหวทางการเมืองโดยการชุมนุมเรียก
ร้องสิทธิต่างๆ หรือการชุมนุมเพื่อกดดันผู้มีอำนาจให้ยอมตามความประสงค์ของ
กลุ่มผู้ชุมนุม ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ทางสังคมที่ดำเนินมาหลายทศวรรษแล้ว

จนกลายเป็นวัฒนธรรมการเมืองของไทยในปัจจุบัน นับเป็นวัฒนธรรมที่ควรส่ง
เสริมเนื่องจากทำให้ “ระบอบประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม” เข้มแข็งขึ้น อย่างไร
ก็ตาม การเคลื่อนไหวในลักษณะเช่นนี้ก็มีทั้งต้นทุนสูงทั้งในทางเศรษฐกิจและ

สังคม และทำให้เกิดผลกระทบหรือความเสียหายต่างๆ ตามมาไม่น้อย ทางที่ดี
จึงควรส่งเสริมให้เกิดสถาบันทางการเมืองใหม่ๆ ที่เอื้ออำนวยให้ประชาชนทั้ง
ชนชั้นกลางระดับล่างและชนชั้นกลางในเมืองสามารถใช้ประโยชน์ในการเรียกร้อง

หรือต่อรองหรือแก้ไขปัญหาต่างๆ ตลอดจนการหาทางออกให้แก่ความไม่เป็น
ธรรมต่างๆ ที่ได้รับ ซึ่งในอดีตที่ผ่านมาการจัดตั้งศาลปกครองก็ช่วยแก้ไขความไม่
เป็นธรรมจากการใช้อำนาจรัฐได้มากและช่วยให้รัฐหรือระบบราชการจำเป็นต้อง

ยึดหลักนิติธรรมเพิ่มขึ้น จึงนับเป็นตัวอย่างที่ดีของการสร้างสถาบันใหม่ๆ
เพิ่มเติมในอนาคต

อาจกล่าวได้ว่าการปฏิรูปเชิงสถาบันเป็นเรื่องจำเป็นเร่งด่วนไม่น้อยไปกว่า
การปฏิรูปวัฒนธรรมทางการเมือง เพื่อให้เกิดโครงสร้างทางเศรษฐกิจและ
การเมืองที่เอื้อให้การใช้หลักนิติธรรมเป็นไปได้จริงในทางปฏิบัติ ลดความ

ได้เปรียบเสียเปรียบในด้านสิทธิและอำนาจที่มีอยู่มากในสังคมไทยในปัจจุบัน และ
ทำให้สถาบันทั้งหลายมีสมรรถภาพมากขึ้นในการบริหารจัดการเรื่องต่างๆ อย่าง
โปร่งใสและสร้างความเป็นธรรมแก่สังคม รวมทั้งสามารถแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่เป็น

อุปสรรคต่อการใช้หลักนิติธรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นหลักประกันใน
ด้านสิทธิ เสรีภาพ ตลอดจนความยุติธรรมให้คนทุกกลุ่มในสังคมไทย

การประชุมกลุมยอยที่ 2