Page 551 - kpi17073

550 การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16

การขยายฐานรายได้ท้องถิ่น และลดความเหลื่อมล้ำ

า รการระ ะปานกลา

ภาษีที่จัดเก็บในประเทศไทยส่วนใหญ่เก็บจากการบริโภค ส่วนน้อยเก็บจากฐานรายได้
2
ภาษีที่จัดเก็บบนฐานรายได้และความมั่งคั่ง น้อยมากหรืออาจจะกล่าวสรุปได้ว่าแทบไม่มี

ในโอกาสนี้ขออภิปรายแนวทางขยายภาษีที่จัดบนฐานความมั่งคั่ง (wealth based tax) เพื่อเป็น
ทางเลือกใหม่

ตัวอย่างของ ภาษีบนฐานความมั่งคั่ง (wealth-based taxation) ได้แก่

๏ ภาษีทรัพย์สิน (property tax) หมายถึง ภาษีที่คำนวณตามมูลค่าของบ้าน/ที่ดิน/
3
อาคารพาณิชย์/โรงงานและสถานประกอบการ เป็นภาษีที่จัดเก็บเป็นประจำทุกปีและ
เป็นฐานรายได้ของรัฐบาลท้องถิ่นทั่วไป ภาษีนี้สอดคล้องกับหลักเศรษฐศาสตร์ภายใต้
ชื่อหลักผลประโยชน์ (benefit principle) และหลักความสามารถการเสียภาษี (ability
to pay principle)

๏ ภาษีกองมรดกและของขวัญ (estate and gift tax) เป็นภาษีที่จัดเก็บจากกองมรดก

ซึ่งผู้เสียชีวิตต้องการมอบให้ทายาท บางท่านเรียกว่า “ภาษีการตาย” (death tax)
มีการจัดเก็บอีกลักษณะหนึ่งคือ ภาษีมรดก (inheritance tax) ผู้รับมรดกมีหน้าที่

เสียภาษีและด้วยเหตุผล “การรับมรดก” ประเทศสหรัฐเป็นตัวอย่างที่จัดเก็บแบบแรก
ส่วนประเทศญี่ปุ่นเป็นตัวอย่างการจัดเก็บแบบที่สอง

๏ ภาษีการโอนที่ดิน (land transfer tax) หมายถึง ภาษีหรือค่าธรรมเนียมที่เรียก
จัดเก็บจากการซื้อขายที่ดิน โดยอิงมูลค่าราคาตลาดหรือราคาประเมินของทรัพย์สิน
ภาษีนี้อาจจะไม่ใช่ตัวอย่างที่ดินของการเก็บภาษีบนความมั่งคั่ง แต่มีการจัดเก็บอย่าง

แพร่หลายและสร้างรายได้แก่รัฐบาลและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมากพอสมควร 4

๏ ภาษีการเพิ่มทุน (capital gain tax) หมายถึง ภาษีที่เก็บจากส่วนต่างของมูลค่า
ทรัพย์สิน (อสังหาริมทรัพย์และตราสารการเงิน)

2 ดูผลงานของ ดร.ปัณณ์ อนันตภิบุตร นักวิชาการประจำสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง

หมายเหตุ ภาษีโรงเรือนและที่ดิน ที่ปัจจุบันจัดเก็บโดยกรุงเทพมหานคร เทศบาล และองค์การบริหารส่วน
ตำบล ไม่ได้อิงมูลค่าทรัพย์สิน แต่ประเมินจาก “รายได้ค่าเช่า” (rental income) ดังนั้น การครอบครองทรัพย์สิน
3
การประชุมกลุ่มย่อยที่ 6 แต่ไม่สร้างรายได้ จึงได้รับการยกเว้นและไม่น่าจะเรียกว่าเป็นภาษีทรัพย์สิน ไม่สอดคล้องกับคำศัพท์ “ภาษีทรัพย์สิน”

ในความหมายสากล

4
ในปี พ.ศ. 2556 มูลค่าภาษีและค่าธรรมเนียมซื้อขายที่ดินเท่ากับ 9.2 ล้านบาท ดูบทความของดิเรก
ปัทมสิริวัฒน์ และ พิชิตชัย กิ่งพวง (2557)