Page 548 - kpi17073

การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16 547

การคลังระหว่างปี 2552-2555 จาก อปท.ทั่วไป โดย “ย่อส่วน” ให้เป็นรายจังหวัด หมายถึง
รวมรายได้ R1+R2+R3 หารด้วยจำนวนประชากรภายในจังหวัด (หมายเหตุ R1, R2 และ R3

หมายถึง รายได้ที่จัดเก็บเอง ภาษีแบ่ง และ เงินอุดหนุน) นำมาวิเคราะห์ความแตกต่าง และ
คำนวณดัชนีวัดความเหลื่อมล้ำ (Gini coefficient)

ผลการศึกษาโดยสรุปดังนี้

ก) รายได้ที่ท้องถิ่นจัดเก็บเอง (R1/N) เหลื่อมล้ำมากที่สุด ภายในกลุ่มเทศบาลด้วยกันเอง
“เทศบาลตำบล” จัดเก็บได้น้อยที่สุด และรายได้ของ อบต. ต่ำกว่าเทศบาลอย่างมี
นัยสำคัญ

ข) การเปรียบเทียบเป็นรายจังหวัด โดยพิจารณาภาพรวม (รายได้รวม 3 ประเภท ต่อ

ประชากร) มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ

ค) การจัดสรรภาษีแบ่งต่อหัว (R2/N) ก็เป็นอีกตัวแปรหนึ่งที่มีความเหลื่อมล้ำสูงไม่น้อย
เนื่องจากสถานะเศรษฐกิจของแต่ละจังหวัด วัดด้วยผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัดต่อหัว
แตกต่างกันอย่างมาก ยกตัวอย่าง จังหวัดระยอง GPP per capita เกินกว่า 1 ล้านบาท

ต่อคน ในขณะที่จังหวัดในภาคอีสานส่วนใหญ่มี GPP per capital น้อยกว่า 5 หมื่นบาท
ต่อคน

ง) การจัดสรรเงินอุดหนุนที่มีอคติต่อคนชนบท (อบต.) กล่าวคือ อบต. ได้รับการจัดสรร
เงินอุดหนุนต่อหัว ต่ำกว่าเทศบาล ทำให้บริการสาธารณะของประชาชนในชนบท

ต่ำกว่าประชาชนในเขตเมืองอย่างชัดเจน ดูสถิติในตารางที่ 1

จ) การจัดสรรเงินอุดหนุนต่อหัว (R3/N) ตามสภาพความเป็นจริง ต่างจากอุดมคติ กล่าวคือ
มิได้จัดสรรแบบผกผัน คือ อปท. ที่มีน้อย—ได้รับเงินอุดหนุนต่อหัวมาก และ อปท.
ที่มีมาก—ได้รับเงินอุดหนุนลดหลั่นกันไป ซึ่งเป็นประเด็นที่ควรจะปรับปรุงแก้ไขอย่าง

เร่งด่วน โดยอาจจะศึกษากรณีตัวอย่างในบางประเทศ (เช่น ญี่ปุ่น รัสเซีย และประเทศ
ในกลุ่มโออีซีดี)

ตารางที่ 5 รายได้ของ อปท. เปรียบเทียบตามประเภทและแหล่งรายได้ พ.ศ. 2555

จำนวน รายได้ที่ท้องถิ่นจัดเก็บ ภาษีแบ่ง เงินอุดหนุน
ประเภท
แห่ง หน่วย บาทต่อคน

อบต. 5,509 220 2,237 2,794

เทศบาลนคร 31 1,646 3,725 3,994
เทศบาลเมือง 165 1,179 3,674 4,417

เทศบาลตำบล 2,070 481 3,149 3,608 การประชุมกลุ่มย่อยที่ 6

ที่มา กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น