Page 249 - kpi12821
P. 249
ณรงค์เดช สรุโฆษิต
หมายเหตุ 1. มีเกณฑ์ต้องได้ ส.ส. และ/หรือ คะแนนเสียงขั้นต่ำที่ต้องได้ในการเลือกตั้งด้วย
2. ครอบคลุมไปถึงการเลือกตั้งท้องถิ่น และ/หรือการเลือกตั้งประธานาธิบดีด้วย
3. ถอนชื่อออกจากทะเบียนหรือสิ้นสภาพ แต่ไม่กระทบสถานะนิติบุคคลของพรรคการเมือง
4. เป็นผลจากการที่ศาลเคยตัดสินว่าเงื่อนไขที่กำหนดไว้ในกฎหมายเดิมขัดต่อรัฐธรรมนูญ
Armenia เดิมระบบเลือกตั้งทั้งสองแบบ Canada เดิม จำนวนขั้นต่ำ 50 เขต Portugal เดิม
เลือกตั้ง 2 ครั้งติดต่อกัน
3.3.3 แนววินิจฉัยของศาลต่างประเทศ
ในบรรดาคดีเกี่ยวกับความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของเงื่อนไขการลงสมัครรับ
เลือกตั้งของพรรคการเมืองที่ขึ้นสู่ศาลรัฐธรรมนูญหรือศาลสูงสุดของหลายประเทศนั้น
มีประเด็นน่าสนใจเกี่ยวกับเหตุผลที่ศาลอธิบายไว้ดังนี้
(1) หน้าที่ของพรรคการเมืองในการลงเลือกตั้ง
ศาลรัฐธรรมนูญเยอรมันได้วินิจฉัยรับรองความชอบด้วย
รัฐธรรมนูญของบทนิยามพรรคการเมืองที่ระบุว่าพรรคการเมืองต้องมุ่งที่จะเข้าไปมี
ส่วนร่วมในสภาผู้แทนราษฎรแห่งสหพันธ์หรือสภามลรัฐว่า สามารถอนุมานได้โดยตรง 1
รัฐธรรมนูญจากมาตรา 21 (1) ที่เกี่ยวกับพรรคการเมือง ดังนั้น เหตุแห่งการสิ้นสถานะ
พรรคการเมืองตามกฎหมายพรรคการเมืองเพราะไม่ลงเลือกตั้งเป็นเวลา 6 ปี จึงชอบด้วย
รัฐธรรมนูญ เช่นเดียวกันกับศาลรัฐธรรมนูญโปรตุเกส ซึ่งแม้ได้วินิจฉัยว่า การ
119
กำหนดเหตุยุบพรรคการเมืองเพราะไม่ส่งสมาชิกลงสมัครในการเลือกตั้งสมาชิกรัฐสภา
เป็นการทั่วไปสองครั้งติดต่อกัน ขัดต่อรัฐธรรมนูญ เนื่องจากเป็นเงื่อนไขที่ไม่มีกำหนด
เวลาแน่นอน อาจมีระยะเวลาสั้นๆ เพียงไรก็ได้ เพราะในระบบรัฐสภานั้น การยุบสภา
อาจเกิดขึ้นเมื่อใดก็ได้ จึงละเมิดต่อหลักความได้สัดส่วน แต่กระนั้นก็ตาม ศาลก็ยัง
ยืนยันว่า การส่งสมาชิกลงสมัครรับเลือกตั้งเป็นองค์ประกอบพื้นฐานของความเป็น
พรรคการเมืองตามรัฐธรรมนูญ ด้วยเหตุนี้ จึงสรุปได้ว่า พรรคการเมืองมีหน้าที่ตาม
120
รัฐธรรมนูญในการลงเลือกตั้ง เพื่อเข้าสู่กลไกการใช้อำนาจรัฐ
119 Germany: BVerfGE 24, 260 (263), อ้างถึงใน Jörn Ipsen, เรื่องเดิม, น. 201; โปรดดู บทที่ 3
กฎหมายเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมืองของเยอรมัน ในหน้า 73 – 74 และ 76 – 77.
120 Portugal: Constitutional Court – Plenary No. 304/03 dated 18/06/2003, Diario da
Republica (Official Gazette), 165 (Serie I-A) 19/07/2003, น. 4208 – 4216; โปรตุเกสมีระบบรัฐบาลแบบ
รัฐสภาซึ่งการยุบสภาอาจเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ ดังนั้น เกณฑ์การยุบพรรคเพราะไม่เข้าร่วมการเลือกตั้ง 2 ครั้ง จึงไม่
อาจคาดหมายได้ และต่อมามีการแก้ไขกฎหมายใหม่ กำหนดเวลาให้ชัดเจนขึ้น คือ ถ้าไม่เข้าร่วมการเลือกตั้งเป็น
เวลา 6 ปีติดต่อกัน อัยการย่อมร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญเพื่อให้สั่งยุบพรรคได้ โปรดดู Organic Law no. 2/2003
of 22 August 2003 governing Political Parties, § 18 (1) c.
