Page 245 - kpi12821
P. 245
ณรงค์เดช สรุโฆษิต
หัวหน้าหรือแกนนำของพรรคการเมืองที่แพ้การเลือกตั้งและไม่มี ส.ส. ในสภา หรือ
แม้แต่ไม่ได้ส่งสมาชิกลงเลือกตั้งเลยก็ตาม แต่เป็นผู้ที่มีความรู้ความสามารถสูง เข้าร่วม
อยู่ในคณะรัฐมนตรี และอาจมีส่วนในการผลักดันนโยบายของพรรคการเมืองนั้นให้
ปรากฏเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายรัฐบาล แต่กรณีดังกล่าวก็ถือเป็นเรื่องพิเศษเฉพาะตัว
บุคคล ไม่อาจถือเป็นเหตุยกเว้นหลักทั่วไปที่พรรคการเมืองต้องมุ่งหมายให้มี ส.ส. ใน
สภาได้
ดังนั้น เหตุแห่งการสิ้นสภาพพรรคการเมืองเพราะไม่ส่งสมาชิกสมัครเลือกตั้ง
ส.ส. ในข้อนี้จึงเป็นไปตามลักษณะธรรมชาติของการรวมกลุ่มในรูปพรรคการเมือง
ซึ่งแตกต่างจากการรวมกลุ่มทางการเมืองอื่นๆ เช่น กลุ่มผลประโยชน์ (Interest
Groups) หรือกลุ่มกดดัน (Pressure Groups) ที่ต่างก็มุ่งผลักดันนโยบายหรือแนวคิด
ของกลุ่มของตนให้เป็นที่ยอมรับในสังคมหรือให้เป็นนโยบายของรัฐบาล โดยมิได้มุ่งเข้าสู่
กระบวนการเลือกตั้งและกลไกการใช้อำนาจอธิปไตยในรัฐสภาโดยตรงเฉกเช่น
พรรคการเมือง 103
ส่วนการเลือกตั้งท้องถิ่น (Local Level) นั้น ไม่ว่าจะเป็นตำแหน่งผู้บริหาร
ท้องถิ่นและสมาชิกสภาท้องถิ่น ต่างก็มิใช่กระบวนการที่ทำให้พรรคการเมืองเข้าสู่กลไก 1
การใช้อำนาจอธิปไตยได้ เพราะอำนาจที่องค์ปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) มีและใช้อยู่
104
นั้นเป็นส่วนหนึ่งของอำนาจบริหาร ซึ่งจะมีมากน้อยเพียงไรเป็นไปตามขอบเขตที่
รัฐสภากระจายอำนาจไปให ้โดยอาศัยกฎหมายระดับพระราชบัญญัติ ภายใต้
เจตนารมณ์และบทบัญญัติรัฐธรรมนูญที่มุ่งกระจายอำนาจให้แก่ท้องถิ่น นอกจากนี้
105
การที่ อปท. ออกข้อบัญญัติท้องถิ่นหาใช่เป็นการใช้อำนาจนิติบัญญัติในรูปแบบและ
ระดับเดียวกับการที่รัฐสภาออกกฎหมายไม่ เป็นเพียงการใช้อำนาจนิติบัญญัติที่ อปท.
ได้รับมอบมาจากรัฐสภา (Delegation of Legislative Powers) เฉกเช่นเดียวกันกับ
การออกกฎกระทรวงของรัฐมนตรี ด้วยเหตุนี้ จึงกล่าวได้ว่า การเป็นพรรคการเมือง
106
103 Howard Davis, Political Freedom: Associations, Political Purposes, and the Law,
(London: Continuum, 2000), น. 43.
104 เรียกในทางกฎหมายปกครองว่า “อำนาจปกครอง” โปรดดู สมคิด เลิศไพฑูรย์, กฎหมายปกครอง
ท้องถิ่น, (กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา, 2547), น. 3-22.
105 โปรดดู หมวด 14 มาตรา 281-290 ของรัฐธรรมนูญ 2550
106 ซึ่งเป็นการกระทำทางปกครองในรูปแบบหนึ่งที่เรียกว่า “การออกกฎ” โปรดดู สมคิด เลิศไพฑูรย์,
เรื่องเดิม, น. 66-69; อนึ่ง ศาลปกครองจังหวัดนครราชสีมา เคยมีคำพิพากษา ที่ 179/2545 ว่า “สภาองค์การ
บริหารส่วนตำบลจึงมิใช่เจ้าหน้าที่ซึ่งใช้อำนาจหรือได้รับมอบอำนาจในทางปกครองของรัฐในการดำเนินการ
อย่างใดอย่างหนึ่งตามกฎหมาย แต่มีฐานะเป็นองค์กรนิติบัญญัติในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น...” ซึ่งเป็นการ
วินิจฉัยที่ไม่ถูกต้อง โปรดดูข้อวิจารณ์ ใน สมคิด เลิศไพฑูรย์, เรื่องเดิม, น. 378.