Page 44 - kpiebook66015
P. 44
หรือมีข้อห่วงกังวลอย่างไรซึ่งถือว่าเป็นเรื่องการกระท าทางรัฐบาล (Act of Government) ที่จะต้องถูก
64
ตรวจสอบโดยฝ่ายการเมือง
จากการกล่าวถึงกรณีศึกษาทั้งหมดที่กล่าวมา ไม่ว่าจะเป็นกรณีศึกษาที่เคยปรากฏเป็นการปฏิบัติจริง
ซึ่งได้บัญญัติในรัฐธรรมนูญ หรือกรณีของข้อเสนอของนักวิชาการต่างประเทศ สามารถสรุปได้ ดังนี้
1) แม้ว่าจะก าหนดกลไกการตรวจสอบถ่วงดุลที่เพิ่มมากขึ้นจากกระบวนการดั้งเดิมอย่างการตั้ง
กระทู้ถามหรือการอภิปรายเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจก็ตาม การก าหนดกลไกพิเศษเหล่านี้จะไม่เกินเลยไปจนถึง
ขนาดท าให้เสียงข้างน้อยในรัฐสภาสามารถล้มล้างมติเสียงข้างมากในรัฐสภาซึ่งมักจะเกี่ยวพันกับนโยบายของ
รัฐบางที่เคยสัญญาไว้กับประชาชนในตอนหาเสียงได้ และการเลือกใช้กลไกพิเศษในการตรวจสอบถ่วงดุล
โดยเฉพาะกรณีการใช้มติพิเศษนั้น ก็มักจะเป็นกรณีที่ท าเพื่อป้องกันการละเมิดสิทธิเสรีภาพของประชาชนซึ่ง
ถือเป็นหลักการส าคัญของประชาธิปไตย
2) การก าหนดให้ใช้องค์กรอื่นเข้ามามีส่วนร่วมในการตรวจสอบถ่วงดุลนั้น สามารถแบ่งได้เป็น
- ในกรณีที่ใช้องค์กรตุลาการเข้ามาร่วมตรวจสอบถ่วงดุล : การให้เสียงส่วนน้อยของรัฐสภาสามารถ
น าเรื่องเข้าสู่การพิจารณาขององค์กรตุลาการได้นั้น มักจะเป็นกรณีที่จ ากัดการตรวจสอบให้ตรวจสอบเฉพาะ
ความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ หรือความชอบด้วยกฎหมาย แต่ไม่อาจตรวจสอบเลยไปถึงเรื่องการทางการเมืองซึ่ง
ถือเป็นอ านาจของรัฐสภาซึ่งเป็นฝ่ายการเมืองโดยแท้ได้
- ในกรณีที่ก าหนดให้เสียงข้างน้อยในรัฐสภาสามารถขอให้มีการออกเสียงประชามติได้นั้น แม้ว่า
เจตนารมณ์ของประชาชนจะถือเป็นสิ่งสูงสุด แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะให้ประชาชนสามารถออกเสียงประชามติในสิ่งที่
เป็นประชามติแบบตัดสิน (หรือก็คือ ต้องมีการปฏิบัติตามผลการออกเสียงประชามติ) ได้ในทุกเรื่องทุกกรณี
เพราะบางเรื่องก็ต้องก าหนดเป็นการจ ากัดไม่ให้มีการออกเสียงประชามติได้ โดยเฉพาะเรื่องที่เป็นแก่น
รัฐธรรมนูญ เช่น ระบอบการปกครอง หรือรูปของรัฐ และการก าหนดให้สมาชิกรัฐสภาเสียงข้างน้อยขอให้มี
การออกเสียงประชามติได้เช่นนี้ ก็จะต้องสร้างกลไกบางประการเพื่อให้เรื่องที่มีการขอให้มีการออกเสียง
ประชามตินั้น จะต้องเป็นไปเพื่อประโยชน์ของประชาชนอย่างแท้จริง
64 รวินท์ ลีละพัฒนะ และชมพูนุท ตั้งถาวร, 2564, มุมมองใหม่ต่อการกระท าทางรัฐบาลในประเทศไทย : ศึกษาผ่าน
ประวัติศาสตร์กฎหมายรัฐธรรมนูญ, กรุงเทพฯ : สถาบันพระปกเกล้า
43
