Page 201 - kpiebook64014
P. 201
รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ2 “บทบัญญัติทางกฎหมายเพื่อการป@องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำใหFบุคคลสูญหาย” สถาบันพระปกเกลFา
จะเห็นได;ว<า ร<างพระราชบัญญัติฯ ทุกฉบับระบุประเด็นนี้ไว;อย<างชัดเจน โดยเป_นการกำหนดรูปแบบความ
รับผิดทางอาญาของผู;บังคับบัญชาเป_นการเฉพาะ ซึ่งแตกต<างจากแนวทางที่รัฐภาคีอื่นที่นำมาศึกษาได;ถือปฏิบัติ
อย<างไรก็ดี การกำหนดความรับผิดทางอาญาของผู;บังคับบัญชาเป_นประเด็นที่ยากและละเอียดอ<อนเนื่องจากต;อง
คำนึงถึงหลักการหลายประการพร;อมกัน โดยในเรื่องนี้ผู;วิจัยมีข;อสังเกต ดังนี้
1) ในการประชุมที่ผ<านมา มีความเห็นว<าควรกำหนดความรับผิดทางอาญาของผู;บังคับบัญชาเฉพาะกรณี
การกระทำให;บุคคลสูญหายเนื่องจากมีเพียงอนุสัญญา CED เท<านั้นที่กำหนดพันธกรณีในเรื่องนี้ อย<างไรก็ดีใน
ประเด็นนี้ ผู;วิจัยเห็นว<าแม;อนุสัญญา CAT จะไม<ได;กำหนดพันธกรณีในเรื่องนี้ แต<รัฐภาคีสามารถกำหนดให;มากกว<า
มาตรฐานขั้นต่ำอันเป_นคุณต<อการปLองกันและปราบปรามการทรมานได; ดังนั้น เพื่อให;การดำเนินมาตรการตามร<าง
พระราชบัญญัติฯ สอดคล;องกับความมุ<งประสงค,ในการคุ;มครองบุคคลจากการกระทำทรมานและการกระทำให;
บุคคลสูญหายซึ่งโดยลักษณะของความผิดนั้นมีความร;ายแรงเช<นกัน จึงควรพิจารณากำหนดความรับผิดทางอาญา
ของผู;บังคับบัญชาให;ครอบคลุมการกระทำความผิดทุกรูปแบบภายใต;ร<างพระราชบัญญัติฯ
2) เนื่องจากอนุสัญญา CED กำหนดมาตรฐานความรับรู;ของผู;บังคับบัญชาไว; 2 รูปแบบ คือ ได;ทราบ
(Knew) หรือ ได;จงใจละเลย (Consciously disregarded) เช<น เพิกเฉยต<อข;อมูลที่แสดงอย<างชัดเจนถึงการกระทำ
ของผู;ใต;บังคับบัญชา จึงควรเพิ่มเติมให;ครบถ;วน
708
3) อนุสัญญา CED ระบุว<าผู;บังคับบัญชาจะต;องมีการควบคุมที่มีประสิทธิผลของตน (Effective
Authority) หรือมีอำนาจควบคุมการกระทำของผู;ใต;บังคับบัญชาด;วย เนื่องจากมีความเป_นไปได;ที่แม;ว<า
ผู;บังคับบัญชาจะมีอำนาจตามสายบังคับบัญชาต<อผู;ใต;บังคับบัญชา แต<ในความเป_นจริงอาจไม<สามารถควบคุมการ
กระทำของผู;ใต;บังคับบัญชาของตนได;ด;วยเหตุบางประการ ดังนั้น เพื่อคุ;มครองผู;บังคับบัญชาในบริบทนี้จึงควร
เพิ่มเติมประเด็นนี้ให;ครบถ;วนด;วย
4) การกำหนดความรับผิดทางอาญาของผู;บังคับบัญชาเฉพาะกรณีการกระทำของผู;ใต;บังคับบัญชา
โดยตรงนั้น อาจเป_นอุปสรรคในการบังคับใช;เพราะในทางปฏิบัติอาจมีผู;บังคับบัญชาอื่นที่อาจไม<ได;อยู<ในสายการ
บังคับบัญชาของผู;ใต;บังคับบัญชานั้นโดยตรงแต<ในความเป_นจริงอาจมีอำนาจควบคุมการกระทำของ
ผู;ใต;บังคับบัญชานั้นได; จึงควรตัดคำว<า “โดยตรง” ออก เพื่อให;กินความกว;างขึ้น
7.2.7 การบันทึกข.อมูลของบุคคลที่ถูกจำกัดเสรีภาพ
อนุสัญญา CED กำหนดให;รัฐภาคีต;องรวบรวบและเก็บข;อมูลของบุคคลที่ถูกจำกัดเสรีภาพเพื่อเป_น
หลักประกันในการคุ;มครองว<าบุคคลที่ถูกคุมขังนั้นจะไม<ถูกกระทำให;สูญหาย โดยรัฐที่นำมาเป_นกรณีศึกษามีแนว
709
ทางการบันทึกข;อมูลของบุคคลที่ถูกจำกัดเสรีภาพ ดังนี้
708 ปกป@อง ศรีสนิท, คำอธิบายกฎหมายอาญาระหวางประเทศ (2556), หนFา 164.
709 โปรดดูหัวขFอ 4.3.2.4.
201
