Page 169 - kpiebook64011

หัวคะแนนวงในและหัวคะแนนคุมพื้นที่ใหญ่ในโครงสร้างความสัมพันธ์ เพราะหัวกลุ่มนี้อาจไม่ได้ใกล้ชิด เข้าถึง
ตัวผู้สมัครได้บ่อยครั้ง หรือสามารถแสดงความคิดเห็นให้ข้อมูลแก่ผู้สมัครได้โดยตรง หน้าที่ส าคัญของ

หัวคะแนนคุมพื้นที่ย่อยคือ การเป็นตัวกลางน าผู้สมัครลงพื้นที่พบปะประชาชนในพื้นที่ที่หัวคะแนนกลุ่มนี้ดูแล
ดังจะเห็นได้จากการลงพื้นที่ของตัวผู้สมัครนายกหรือสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัดที่จะต้องมีผู้บริหาร
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สมาชิกสภาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หรือก านัน อยู่ร่วมในคณะการหาเสียง
ของผู้สมัคร เพื่อช่วยก าหนดพื้นที่ส าหรับพบปะประชาชน และแนะน าตัวผู้สมัครให้แก่คนในพื้นที่ นอกจากนี้

หัวคะแนนคุมพื้นที่ย่อยยังมีบทบาทที่ส าคัญอีกสองประการที่เชื่อมโยงกันกล่าวคือ บทบาทการตรวจสอบ
รายชื่อของฐานคะแนนเสียงที่ถูกส่งขึ้นมาจากหัวคะแนนคุมย่านหรือกลุ่ม และบทบาทการเป็นตัวกลางในการ
เคลื่อนย้ายทรัพยากรส าหรับการหาเสียง ในบทบาทแรก หัวคะแนนกลุ่มนี้จะช่วยวิเคราะห์ความซ้ าซ้อนของ
รายชื่อผู้มีสิทธิเลือกตั้งที่มีแนวโน้มจะเลือกผู้สมัครฝ่ายที่ตนเองสนับสนุน หากคะแนนคุมย่านหรือกลุ่มบ้านจด

รายชื่อมาซ้ าซ้อนกัน หัวคะแนนคุมพื้นที่ย่อยจะคัดชื่อออกและส่งบัญชีรายชื่อเหล่านั้นขึ้นไปให้ผู้สมัครและ
หัวคะแนนวงในพิจารณาเพื่อจัดสรรทรัพยากรการหาเสียงลงมาในพื้นที่ เมื่อถึงกระบวนนี้บทบาทที่สองของ
หัวคะแนนคุมพื้นที่ย่อยจึงเริ่มขึ้น โดยหัวคะแนนวงในจะเป็นคนน าเงินที่ค านวณจากบัญชีรายชื่อที่ส่งขึ้นไปมา
ส่งมอบให้แก่หัวคะแนนคุมพื้นที่ย่อย หรือในบางกรณีผู้สมัครอาจเชิญหัวคะแนนคุมพื้นที่ย่อยไปพบเพื่อมอบ

เงินที่ต้องใช้ในการหาเสียง เมื่อได้รับเงินมาแล้ว หัวคะแนนคุมพื้นที่ย่อยจะน ามาจัดสรรและแบ่งให้หัวคะแนน
คุมย่านหรือกลุ่มบ้านเพื่อน าไปแจกจ่ายให้แก่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งตามรายชื่อที่แต่ละคนส่งมา อย่างไรก็ตาม
หัวคะแนนคุมพื้นที่ย่อยมีอ านาจในการก าหนดว่า จะให้โควต้าแก่หัวคะแนนคุมย่านหรือกลุ่มบ้านไปแจกเงินแก่

ผู้มีสิทธิเลือกตั้งกี่ราย ส าหรับการก าหนดโควตาการแจกเงิน จ าเป็นต้องค านึงถึงความเสี่ยงที่หัวคะแนนคุมย่าน
หรือกลุ่มบ้านอาจทุจริตเงินที่ใช้ในการหาเสียงโดยไม่น าเงินที่ได้รับไปแจกให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง หรือน าไปแจก
น้อยกว่าจ านวนเงินที่ได้รับมา ด้วยเหตุนี้หัวคะแนนคุมพื้นที่ย่อยจึงต้องคอยตรวจสอบการท างานของ
หัวคะแนนคุมย่านหรือกลุ่มบ้านด้วย

หัวคะแนนคุมย่านหรือกลุ่มบ้าน มักเป็นกลุ่มหัวคะแนนต้องมีความใกล้ชิดในพื้นที่ และได้รับความ
ไว้วางใจจากผู้คนในพื้นที่ในบางระดับ หัวคะแนนกลุ่มนี้มีบางส่วนอยู่ในโครงสร้างอ านาจอย่างเป็นทางการ เช่น
ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ประธานและสมาชิกอาสาสาธารณสุขชุมชน อีกส่วนอยู่นอกโครงสร้างอ านาจที่

เป็นทางการแต่เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในพื้นที่ อาทิ ประธานชมรมผู้สูงอายุ ประธานสมาคมกีฬา กลุ่มธุรกิจ
สีเทา ข้าราชการที่เกษียณแล้ว อดีตผู้สมัครชิงต าแหน่งก านัน ผู้ใหญ่บ้าน สมาชิกเทศบาล หรือสมาชิกสภา
องค์การบริหารส่วนต าบลที่ไม่ได้รับการเลือกตั้ง หรืออาจเป็นผู้อาวุโสในครอบครัวที่มีสมาชิกในตระกูลจ านวน

มาก หัวคะแนนกลุ่มนี้จะอยู่ล่างสุดของโครงสร้างความสัมพันธ์ เพราะเป็นกลไกระดับปฏิบัติงานในพื้นที่ เกณฑ์
ส าคัญที่คน ๆ หนึ่งจะขึ้นมาเป็นหัวคะแนนคุมย่านหรือกลุ่มบ้านได้คือ คน ๆ นั้นต้องสามารถระดมคะแนนเสียง
ให้แก่ผู้สมัครได้ 50-100 เสียง บทบาทหลักของหัวคะแนนกลุ่มนี้คือ การจัดท าบัญชีรายชื่อของผู้มีสิทธิเลือกตั้ง
ซึ่งมีแนวโน้มจะลงคะแนนเสียงให้แก่ผู้สมัครฝ่ายที่ตนเองสนับสนุน และจัดส่งบัญชีรายชื่อนั้นไปให้หัวคะแนน

คุมพื้นที่ย่อย และบทบาทต่อมาคือ การเดินเงิน เมื่อหัวคะแนนคุมย่านหรือกลุ่มบ้านได้รับเงินมาแล้วก็จะน าเงิน
มาแจกตามบัญชีรายชื่อที่ตนเองจัดส่งขึ้นไป แต่การเดินเงินในการเลือกตั้งนายกและสมาชิกสภาองค์การ
บริหารส่วนจังหวัดปี 2563 บางพื้นที่มีการด าเนินการถึงสามรอบคือ รอบแรก แจกเงินแบบปูพรมโดยเป็นการ
แจกเงินให้ได้ครอบคลุมผู้มีสิทธิเลือกตั้งให้ได้มากที่สุด เพื่อประเมินฐานคะแนนเสียงในพื้นที่ว่า เมื่อได้รับเงินไป

แล้วคะแนนนิยมของผู้สมัครสามารถชนะคู่แข่งได้หรือไม่ หากสามารถชนะได้อย่างเด็ดขาดหรือไม่เห็นโอกาสที่
จะชนะคู่แข่ง การแจกเงินในรอบที่สองก็จะไม่เกิดขึ้น แต่หากคะแนนใกล้เคียงกัน การแจกเงินในรอบสองจะ

โครงการศึกษาการเลือกตั้งระดับท้องถิ่น ปี 2563: การเลือกตั้งสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัดและนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ 151