Page 125 - kpiebook63011

125

5.4.2 ระบบอุปถัมภ์ ระบบหัวคะแนนกับกำรซื้อเสียงในกำรเลือกตั้ง
จังหวัดเชียงใหม่

รูปแบบและวิธีการการซื้อเสียงในการเลือกตั้งครั้งนี้เปลี่ยนไปจากเดิม คือ เป็นการซื้อเสียงที่มี

การดำาเนินการมาอย่างยาวนานก่อนหน้าที่จะมีการประกาศพระราชกฤษฎีกาการเลือกตั้ง ข้อมูลสำาคัญจาก
องค์กรที่ดำาเนินการจัดการเลือกตั้ง พบว่าพฤติกรรมของการซื้อเสียงเลือกตั้ง ยังคงมีความสำาคัญต่อการชนะ

การเลือกตั้ง ที่นักการเมืองคิดว่าเมื่อลงเลือกตั้งแล้วยังไงก็ต้องชนะการเลือกตั้ง ดังนั้น จำาเป็นต้องทำาทุกวิถีทาง
แต่การซื้อเสียงเปลี่ยนรูปร่างและวิธีการจากในอดีตไปแล้ว แม้จะยังคงมีการให้ผลประโยชน์ตอบแทนในรูปแบบ

ของตัวเงิน แต่ไม่ใช่ในช่วงเวลาการเลือกตั้งเพียงเท่านั้น การช่วยเหลือด้านการเงินผ่านวัฒนธรรมจารีตประเพณี
ทั้งงานศพ งานขึ้นบ้านใหม่ งานบุญของชุมชนยังเป็นตัวหล่อเลี้ยงความสัมพันธ์เชิงอุปถัมภ์ระหว่างนักการเมือง

กับประชาชน ดังนั้น การอุปถัมภ์คำ้าชูคือ การให้ผลประโยชน์ทั้งในระดับปัจเจกบุคคลและระดับชุมชนต่อเนื่อง
ยาวนานไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะในช่วงของการเลือกตั้ง การซื้อเสียงเป็นที่รับรู้ในพื้นที่ว่ามีกลไกและการดำาเนินการ

ซื้อเสียงผ่านระบบหัวคะแนน ที่หัวคะแนนของพรรคการเมืองใหญ่สองพรรคมีการสลับสับเปลี่ยนฝ่ายกัน
มีการซื้อหัวคะแนนและการต่อรองเพื่อให้หัวคะแนนของฝ่ายพรรคหนึ่งมาอยู่ฝ่ายตน ปริมาณเงินปรากฏในวงจร

ช่วงเวลาแห่งการเลือกตั้ง ที่ไม่ใช่เพียงแค่เงิน ค่าตอบแทนที่เกี่ยวข้องกับซื้อเสียงแต่จากงบประมาณที่ลงมา
ในพื้นที่ผ่านแนวนโยบายในช่วงเวลาของการเลือกตั้ง “เงินซื้อเสียง” ยังคงเป็นปัจจัยสำาคัญในการเลือกตั้ง

เพื่อเป็นหลักประกันในโอกาสที่จะชนะการเลือกตั้ง แต่ไม่ใช่ปัจจัยเดียวที่ทำาให้ชนะการเลือกตั้งได้อีกต่อไป

ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้บริหาร หัวคะแนน และตัวแทนสาขาพรรคการเมืองในจังหวัดเชียงใหม่พบว่า
หลายพรรคการเมืองมีความคิดเห็นว่า “เงิน” ยังคงเป็นปัจจัยสำาคัญของผู้สมัครรับเลือกตั้งทั้งในการใช้เพื่อ

การหาเสียง ค่าใช้จ่ายในการประชาสัมพันธ์ การหาทีมงานช่วยในการหาเสียงในพื้นที่ และยังคงมีอำานาจใจ
มิติของการซื้อเสียงอยู่ แต่ด้วยบริบททางการเมืองที่มีการควบคุมของ คสช. และกฎหมายอย่างเคร่งครัด การ

ซื้อเสียงในการเลือกตั้งวันที่ 24 มีนาคม 2562 ลดน้อยลงไป และเงินแม้จะมีความสำาคัญต่อการดำารงชีวิต
ของประชาชน แต่ไม่ได้มีอำานาจต่อการตัดสินใจลงคะแนนหรือกำาหนดทิศทางของคะแนนเสียงได้ดังเช่นในอดีต

อีกต่อไป

“ความคิดและความเชื่อเรื่องเงินเปลี่ยนแปลงไปเพราะชาวบ้านเชื่อว่าเงินที่เอามา
ซื้อเสียงมาแจก คือ เงินภาษีของประชาชน การรับเงินจึงไม่ผิด เงินซื้อเสียงถูกให้ความหมาย

เหมือนเป็นเงินสวัสดิการ” (สัมภาษณ์ผู้บริหารสาขาพรรคหนึ่ง วันที่ 15 ธันวาคม 2561)

ผู้สมัครรับเลือกตั้งคนหนึ่งกล่าวว่าการซื้อเสียงยังคงมีอยู่ในพื้นที่เขตเลือกตั้งของตน มีพรรคการเมือง
ที่ซื้อเสียงและซื้อซำ้า ๆ ในขณะที่พรรคไม่ได้ให้เงินผู้สมัครมาทำาแบบนั้น ถึงแม้เงินจะเป็นสิ่งจำาเป็นในการทำางาน

ทางการเมืองอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่เชื่อว่าเงินไม่ใช่เงื่อนไขที่จะทำาให้ชนะการเลือกตั้งอีกต่อไป ซึ่งเห็นได้
จากคะแนนของพรรคอนาคตใหม่ที่มีคะแนนมากกว่าพรรคที่มีกระแสจากสังคมว่าเข้มแข็งและได้เปรียบคือ