Page 174 - kpiebook62008

บทที่ ๕

แนวทางการสร้างสมดุลระหว่างหน้าที่และสิทธิของผู้เสียภาษีในประเทศไทย

๓๐๐. รัฐมีความจำเป็นต้องจัดเก็บภาษีเพื่อนำเงินภาษีเหล่านั้นมาบริหารราชการแผ่นดิน จึงจำเป็นต้องสร้าง

จิตสำนึกของประชาชนในการเสียภาษีโดยการกำหนดให้การเสียภาษีเป็น “หน้าที่” ของปวงชนชาวไทยตาม

รัฐธรรมนูญ แต่ประเทศไทยปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขและเป็นนิติรัฐ

การจัดเก็บภาษีจึงไม่อาจทำโดยอำเภอใจของบุคคลใดบุคคลหนึ่งได้ แต่รัฐจำต้องจำกัดสิทธิของผู้เสียภาษีโดยการ

ตรากฎหมายระดับพระราชบัญญัติโดยคำนึงถึงความได้สัดส่วน ความเสมอภาคทางภาษี ความโปร่งใส มีการเปิด

โอกาสให้โต้แย้งคัดค้าน มีกระบวนการตรวจสอบการใช้เงินภาษี และพึงอยู่ภายใต้หลักการบริหารภาษีที่ดี
หลักการต่าง ๆ เหล่านี้ต่างเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างความสมดุลระหว่างหน้าที่และสิทธิของผู้เสียภาษี การ

สร้างความสมดุลระหว่างหน้าที่และสิทธิของผู้เสียภาษีจำต้องเริ่มต้นจากต้นตอของการจำกัดสิทธิของผู้เสียภาษีนั่น

คือนโยบายทางภาษี จึงจำเป็นต้องสร้างหลักประกันว่ากรอบยุทธศาสตร์ชาติและแผนการปฏิรูปประเทศซึ่งเป็น

กรอบของการกำหนดนโยบายทางภาษีอยู่ภายใต้หลักการประกันสิทธิของผู้เสียภาษี (๕.๑) เมื่อกำหนดกรอบ

นโยบายทางภาษีแล้ว จำเป็นต้องกำหนดหลักเกณฑ์การตรากฎหมายภาษีที่รับรองหลักความชอบด้วยกฎหมาย

ภาษีและหลักความเสมอภาคทางภาษี (๕.๒) ในการบังคับใช้กฎหมายภาษี หน่วยงานจัดเก็บพึงมีมาตรการทำความ

เข้าใจกับผู้เสียภาษีให้ถูกต้องและเหมาะสมเพื่อให้ผู้เสียภาษีมีสิทธิในการรับรู้ข้อมูลอย่างเต็มที่ การจัดเก็บภาษีตาม
กฎหมายเหล่านั้นจำเป็นต้องมีหลักการคุ้มครองสิทธิของผู้เสียภาษีที่แน่นอนและเป็นธรรม ทั้งยังต้องเปิดโอกาสให้

มีการตรวจสอบการจัดเก็บภาษีนั้นโดยการให้สิทธิแก่ผู้เสียภาษีในการโต้แย้งคัดค้านการประเมินภาษี (๕.๓) และ

พึงมีการตรวจสอบและเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนในการตรวจสอบเพื่อให้การจัดเก็บภาษีและการใช้เงินภาษี

อย่างเหมาะสม (๕.๔)

๕.๑ การจัดทำนโยบายภาษีเพื่อคุ้มครองสิทธิของผู้เสียภาษี: รากฐานของการสร้างสมดุลระหว่างหน้าที่และ

สิทธิของผู้เสียภาษี

การจัดทำนโยบายภาษีเป็นต้นทางของการสร้างสมดุลระหว่างหน้าที่และสิทธิของผู้เสียภาษีเนื่องจากการ

จัดทำนโยบายภาษีเป็นการกำหนดทิศทางว่าระบบภาษีของประเทศจะมีทิศทางอย่างไร หากการจัดทำนโยบาย

ภาษีไม่ได้คำนึงถึงการคุ้มครองสิทธิของผู้เสียภาษี การตรากฎหมายภาษี ตลอดจนการจัดเก็บภาษีย่อมิได้คำนึงถึง
การคุ้มครองสิทธิของผู้เสียภาษีเช่นเดียวกัน รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ ได้กำหนด