Page 88 - kpiebook62006
P. 88
83
พัฒนาใด ๆ ส าหรับเยอรมนีแล้ว ก็ยังต้องมีภารกิจที่จะให้ความรู้ทางการเมืองแก่ประชาชนอยู่อย่างต่อเนื่อง
4
ทุกเพศ ทุกวัย ทุกสาขาอาชีพ เพื่อรักษาสังคมที่เคารพในสิทธิเสรีภาพและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
กระบวนการจัดการศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมืองในประเทศเยอรมนี พบว่ามีการปลูกฝัง
เด็กในโรงเรียนอนุบาลในการอยู่ร่วมกันว่าถ้าขัดแย้งหรือทะเลากัน ห้ามใช้ความรุนแรง เมื่อเด็กเข้าสู่ชั้น
ประถม เด็กจะเรียนรู้เรื่องความรับผิดชอบเพื่อก ากับการใช้สิทธิเสรีภาพ ทั้งความรับผิดชอบต่อตนเอง ต่อผู้อื่น
และต่อสังคม ทุกคนมีสิทธิเสรีภาพ แต่ต้องไม่ใช้สิทธิเสรีภาพของตนไปละเมิดสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น และท าสิ่ง
ใดต้องค านึงอยู่เสมอว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งของสังคม สิทธิเสรีภาพที่มากขึ้นจึงมาพร้อมกับความรับผิดชอบ
ที่มากขึ้นไปด้วย เด็กไม่ใช่เรียนรู้แต่การแข่งขัน แต่จะต้องเรียนรู้เรื่องการประนีประนอม และการท างานร่วมกับ
คนอื่น เพราะประชาธิปไตยคือการอยู่ร่วมกันในสังคม ทั้งนี้ เครื่องมือที่ใช้ในการสร้างจิตส านึกความเป็น
พลเมืองให้กับเด็กนักเรียน คือ การออกไปสัมผัสกับปัญหาต่าง ๆ ของชุมชนที่อยู่รอบ ๆ โรงเรียน และให้ตั้ง
ค าถามว่าได้พบเห็นปัญหาอะไรบ้าง จากนั้นจึงใช้กระบวนการกลุ่มในการถกเถียงแลกเปลี่ยนแสดงความ
คิดเห็นเพื่อวิเคราะห์ปัญหา หาสาเหตุ และเสนอโครงงานเพื่อแก้ไขปัญหา โดยมีครูเป็นที่ปรึกษา ซึ่งท าให้เด็ก
นักเรียนได้มองออกจากตนเองไปสู่คนอื่น ได้สัมผัสความเป็นจริงที่อยู่รอบตัว เห็นตนเองเป็นส่วนหนึ่งของ
ปัญหา และเชื่อมโยงตนเองเป็นส่วนหนึ่งของสังคม ท าให้เกิดการเรียนรู้ที่จะยอมรับความแตกต่าง เคารพสิทธิ
รู้จักที่จะท างานร่วมกับผู้อื่น เกิดจิตส านึกที่จะเป็นส่วนหนึ่งของสังคม และพัฒนาไปสู่ความเป็นพลเมือง โดย
กระบวนการนี้จะเริ่มตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาตอนปลาย หรือมัธยมศึกษาตอนต้น เมื่อเริ่มต้นเป็นพลเมืองแล้ว ก็
จะเริ่มเรียนเรื่องการเมืองการปกครองอย่างจริงจังในชั้นมัธยมศึกษา ทั้งการปกครองในระบอบประชาธิปไตย
ประวัติศาสตร์การเมือง รัฐธรรมนูญ และการปกครองโดยกฎหมาย เพื่อท าให้เข้าใจหลักการต่าง ๆ ที่ส าคัญต่อ
การสร้างความเป็นพลเมือง จนเมื่อถึงอายุที่สามารถใช้สิทธิเลือกตั้งได้ ประชาชนส่วนใหญ่จึงได้รับการฝึกฝน
ความเป็นพลเมือง ที่เห็นคนเท่าเทียม ยอมรับความแตกต่าง เคารพสิทธิผู้อื่น รับผิดชอบต่อสังคม และพร้อมที่
5
จะมีส่วนร่วมในระบอบประชาธิปไตยอย่างเต็มตัว ไม่ถูกครอบง าด้วยอ านาจ หรืออิทธิพลใด ๆ
หลักสูตรและการจัดการการศึกษาพลเมืองของประเทศเยอรมนีนั้น แตกต่างกันในแต่ละ
มลรัฐตามบริบทการปกครองประเทศ เนื้อหาโดยรวมเน้นความเปราะบางของประชาธิปไตยและบรรทัดฐาน
ของประชาชน รวมถึงมิติของความเป็นยุโรป โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ท าหน้าที่พลเมืองสอดคล้องกับความรู้
ทางการเมืองมากกว่าการเป็นพลเมืองตื่นรู้ การพัฒนาเจตคติ ค่านิยม และความจ าเป็นในการเป็นพลเมืองดี
4 ทิพย์พาพร ตันติสุนทร, การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง, (กรุงเทพมหานคร: สถาบันนโยบายศึกษา, 2555), หน้า 83.
5 สรุปความจากปริญญา เทวานฤมิตรกุล, การศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมือง, (กรุงเทพมหานคร: สถาบันสัญญา ธรรมศักดิ์ เพื่อ
ประชาธิปไตย), หน้า 38-41.
