Page 75 - kpiebook62006
P. 75
70
ราษฎร ปฏิบัติหน้าที่ในรัฐสภาในการใช้อ านาจนิติบัญญัติ ส่วนในฐานะผู้อยู่ภายใต้ปกครองแล้ว นอกจาก
รัฐธรรมนูญจะมีบทบัญญัติที่รับรองและคุ้มครองเกี่ยวข้องกับศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิเสรีภาพ และหลัก
ความเสมอภาคของประชาชนแล้ว รัฐธรรมนูญยังได้ก าหนดให้ประชาชนมีหน้าที่บางประการที่ต้องปฏิบัติ
หรืองดเว้นการปฏิบัติควบคู่กันไปด้วย โดยถือว่าเมื่อรัฐได้ให้การรับรองคุ้มครองสิ่งต่าง ๆ เพื่อเป็นหลักประกัน
ขั้นพื้นฐานส าหรับประชาชนแล้ว ประชาชนคนไทยก็มีหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติต่อรัฐควบคู่กันไปด้วยเช่นเดียวกัน
ในฐานะที่เป็นพลเมืองของรัฐนั้น
ในเบื้องต้น เมื่อศึกษาถึงความหมายของค าว่า “หน้าที่” แล้ว มีการให้ความหมายในหลาย
แง่มุมที่น่าสนใจ กล่าวคือ
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 ได้ให้ความหมายของค าว่า “หน้าที่” ว่า
หมายถึง กิจที่จะต้องท าด้วยความรับผิดชอบ
ศาสตราจารย์ ดร.หยุด แสงอุทัย ได้ให้ความเห็นว่า เนื่องจากสิทธิเป็นอ านาจที่กฎหมาย
ให้แก่บุคคลที่มีเจตจ านง หรือเป็นประโยชน์ที่กฎหมายรับรองและคุ้มครองให้ ฉะนั้น จึงเป็นที่เห็นได้ชัดว่า
เมื่อบุคคลหนึ่งมีอ านาจ บุคคลอีกคนหนึ่งหรืออีกหลายคนย่อมมี “หน้าที่” ที่จะต้องปฏิบัติให้เป็นไปตาม
อ านาจของเขา หรือถ้าจะพิจารณาในแง่ประโยชน์ เมื่อบุคคลหนึ่งมีประโยชน์ที่กฎหมายรับรองและคุ้มครอง
ให้แล้ว บุคคลอีกคนหนึ่งหรืออีกหลายคนก็มี “หน้าที่” ที่จะปฏิบัติให้เป็นไปตามประโยชน์นั้น ดังนั้น จึงอาจ
กล่าวได้ว่า สิทธิและหน้าที่จึงเป็นของคู่กัน โดยหน้าที่ย่อมผูกพันอยู่กับสิทธิ เมื่อมีสิทธิก็ต้องมีหน้าที่อยู่ด้วย
เสมอ หน้าที่ที่คู่เคียงแก่สิทธิ ได้แก่ หน้าที่ที่จะไม่รบกวนขัดขวางต่อสิทธิ หรือหน้าที่ที่จะกระท าหรืองดเว้นไม่
59
กระท าการอย่างใดอย่างหนึ่งให้เป็นไปตามสิทธิ
กล่าวโดยสรุป หน้าที่ของพลเมืองตามรัฐธรรมนูญ เป็นสิ่งที่บุคคลในฐานะพลเมืองของรัฐ
นั้นๆ ต้องปฏิบัติตามที่รัฐธรรมนูญแห่งรัฐนั้นได้ก าหนดไว้ มิได้หมายความว่า บุคคลจะเรียกร้องสิทธิที่ตนพึง
มีหรือได้รับจากรัฐ เพื่อให้รัฐกระท าการหรืองดเว้นกระท าการแต่เพียงฝ่ายเดียว โดยไม่กระท าตามหน้าที่ที่
ตนต้องปฏิบัติเลย หากประชาชนเรียกร้องแต่สิทธิ และไม่พึงปฏิบัติตามหน้าที่แล้ว สังคมแห่งนั้นย่อมเกิด
ความวุ่นวายและไม่สงบสุข เนื่องจากทุกคนจะกระท าเพื่อประโยชน์ส่วนตัว และมิได้มองถึงประโยชน์ของ
ส่วนร่วมในรัฐนั่นเอง
59 หยุด แสงอุทัย, ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป, (กรุงเทพมหานคร : ส านักพิมพ์ประกายพรึก, 2542), หน้า 227.
