Page 79 - kpiebook62006
P. 79
74
ปกครองในระบอบประชาธิปไตย ด้วยการปลูกฝังให้ความรู้ ค่านิยม ทัศนคติผ่านการฝึกฝนปฏิบัติกิจกรรม
ต่าง ๆ และผ่านกรอบการใช้ชีวิตร่วมกันสอดคล้องกับการปกครองในระบอบประชาธิปไตย หมายความว่า
การมีส่วนร่วมของพลเมืองจะอยู่บนพื้นฐานของการได้รับข้อมูล ได้มีความรู้พอที่จะแสดงออกซึ่งความคิดเห็น
ต่อสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นรอบตัวเขาในสังคมอย่างมีวิจารณญาณโดยปลอดจากการครอบง า รู้จักใช้เหตุผล
มีความอดทนอดกลั้น ไม่ใช้ความรู้สึกและอารมณ์ส่วนตัว ท่ามกลางความคิดที่แตกต่างหลากหลาย ซึ่งเป็น
63
เรื่องจ าเป็นที่ต้องฝึกฝนจนเป็นทักษะ
ต้นทศวรรษปี 2000 องค์การสหประชาชาติได้ก าหนดแนวทางปฏิบัติ (Practical Guidance Note)
ว่าด้วยการศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง (Civic Education) ออกมาและให้เป็นทศวรรษของการสร้างพลเมืองที่มี
แนวคิดและแนวปฏิบัติที่ชัดเจน องค์การสหประชาชาติได้ให้ความหมายเรื่องการศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง คือ
การเรียนรู้เพื่อการมีส่วนร่วมในกระบวนการพัฒนาและประชาธิปไตย ทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับชาติ
ด้วยการศึกษานี้จะเป็นเครื่องมือส าคัญในการพัฒนาความสามารถทางสังคม และเป็นการเสริมอ านาจให้คน
ในสังคมได้มีส านึกรับผิดชอบทางสังคม การศึกษาเพื่อสร้างพลเมืองจึงเป็นมิติที่ส าคัญที่สุดที่ขาดไม่ได้ในการ
สร้างความสามารถทางสังคมให้เข้มแข็งที่จะบริหารจัดการเรื่องต่าง ๆ ทั้งในระดับปัจเจกบุคคล และ
64
ส่วนรวม การศึกษาเพื่อสร้างพลเมืองเป็นการศึกษาส าหรับทุกคน และเป็นเครื่องมือส าคัญที่มีประสิทธิผล
ในการสร้างอ านาจให้เกิดขึ้นในตัวของผู้เรียนซึ่งเป็นที่เข้าใจและยอมรับทั่วไปอยู่แล้วว่าการศึกษาในแนวนี้ให้
65
ความส าคัญกับองค์ประกอบที่ส าคัญ 3 ประการคือ
ประการที่หนึ่ง การสร้างอุปนิสัยที่จัดการตัวเองได้ คือ มีบทบาทที่รู้สิทธิและความรับผิดชอบในการ
ที่จะอยู่ในสังคมประชาธิปไตย มีความอดทนอดกลั้นต่อการอยู่ร่วมกับผู้อื่นที่แม้แตกต่างกัน และมีความมั่นใจ
ในตนเองที่จะใช้ชีวิตกับผู้อื่นในสังคม
ประการที่สอง การมีความรู้ของพลเมือง คือ มีความรู้และความเข้าใจในบริบททางสังคมและ
การเมือง การรู้เกี่ยวกับสิทธิทางการเมือง เศรษฐกิจและสังคม รวมถึงสิทธิพลเมือง อีกทั้งยังต้องเข้าใจต่อ
การมีบทบาท การมีสิทธิ และการมีความรับผิดชอบในความเป็นพลเมืองของสังคม
ประการที่สาม ทักษะของพลเมือง คือ การมีความสามารถที่จะอธิบาย วิเคราะห์ ประเมิน และการ
มีปฏิกิริยาในเรื่องต่าง ๆ ทางสังคมที่จะต้องใช้ความรู้ความเข้าใจจากการมีข้อมูลที่เพียงพอในการมีส่วนร่วม
ในกระบวนการทางสังคม และการเมือง
63 ทิพย์พาพร ตันติสุนทร, การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง, (กรุงเทพมหานคร: สถาบันนโยบายศึกษา, 2555), หน้า 49-50.
64 ทิพย์พาพร ตันติสุนทร, พลเมือง สิทธิมนุษยชน และประชาธิปไตย, (กรุงเทพมหานคร: สถาบันนโยบายศึกษา, 2557), หน้า 17.
65 เรื่องเดียวกัน, หน้า 18.
