Page 78 - kpiebook62006

73

การก าหนดหน้าที่พลเมืองดังกล่าวนั้นจะไม่เกิดผลในทางปฏิบัติเลย หากยังขาดกลไกทางกฎหมายในระดับ

ต่าง ๆ ที่เสริมสร้างการท าหน้าที่พลเมือง ตลอดจนการมีกลไกและมาตรการเพื่อให้การท าหน้าที่พลเมืองกับ

การใช้สิทธิเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เกิดความสมดุลกัน มิให้สังคม

อยู่ในสภาวะที่ทุกคนเรียกร้องแต่สิทธิและเสรีภาพ แต่ไม่ปฏิบัติหน้าที่ในฐานะเป็นพลเมืองของรัฐนั้น

2.5 แนวคิดเกี่ยวกับการจัดการศึกษาเพื่อสร้างความพลเมือง

การศึกษาเป็นหัวใจส าคัญของทุกประเทศ เพื่อเป็นกลไกในการท าหน้าที่ในการเตรียมความพร้อม

และจัดเตรียมคนให้เข้าสู่ระบบสังคม โดยมีเป้าหมายเพื่อสร้างความเข้มแข็งให้แก่ระบอบการเมืองการ

ปกครองภายใต้รัฐนั้น ๆ เพื่อให้เกิดเสถียรภาพทางการเมืองและความมั่นคงทางสังคม ด้วยการเตรียมการ

เช่นนี้จึงต้องท ากันตั้งแต่เด็กเล็กจนกระทั่งโตอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เกิดความเข้าใจและสามารถใช้ชีวิตอยู่

ภายใต้ระบบกลไกสถาบันสังคม และการเมืองได้อย่างราบรื่น ซึ่งนอกจากการจัดการศึกษาแล้ว ยังต้องมีการ

หล่อหลอมทางสังคม (Socialization) เพื่อให้ทั้งระบบการศึกษา และระบบสังคมที่แวดล้อมอยู่ ท าหน้าที่

พัฒนาพลเมืองให้เป็นไปในทิศทางเดียวกันภายใต้เป้าหมายและอุดมการณ์ของรัฐ การจัดการศึกษาให้แก่

พลเมืองจึงมีความแตกต่างกันไปในแต่ละรัฐหรือประเทศ ซึ่งมีประวัติศาสตร์ความเป็นมาและบริบทที่

60
แตกต่างกัน รวมถึงระบอบการปกครองที่แตกต่างกันด้วย การศึกษานับว่าเป็นเครื่องมือและกลไกหลักของ
รัฐในการสร้างคุณภาพของพลเมืองตามที่รัฐต้องการ ซึ่งพลเมืองที่มีคุณภาพก็คือพลเมืองที่ได้รับการศึกษา

ตามแนวทางและแนวนโยบายของรัฐว่าจะพัฒนาประเทศไปในทิศทางใด ต้องการคุณภาพพลเมืองอย่างไร

และเพื่อให้เครื่องมือทางการศึกษานี้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลให้สามารถสร้างคุณภาพของพลเมืองได้

อย่างที่ต้องการ รัฐจึงต้องระบุเรื่องการสร้างพลเมืองไว้ในแนวนโยบายแห่งรัฐ นอกจากนี้ รัฐจะต้องจัดสรร

งบประมาณที่เพียงพอเพื่อสร้างคุณภาพการศึกษาแก่พลเมือง และให้องค์กรของรัฐและภาคสังคมให้การ
61
สนับสนุนไปในทิศทางเดียวกัน คือเป็นเจตจ านงทางการเมืองของสังคมทั้งหมด ทั้งนี้ การที่ดูว่ารัฐใดหรือ

ประเทศใดมีแนวทางการจัดการศึกษาเพื่อสร้างพลเมืองแบบใด และเป้าหมายคืออะไร จึงสามารถดูได้จาก

รัฐธรรมนูญของประเทศ หรือกฎหมายพื้นฐาน (Basis Law) เช่น ประเทศเยอรมัน นอกจากนี้ก็มี

62
พระราชบัญญัติ รวมถึงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เช่น ประเทศไทย เป็นต้น

การจัดการศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมือง เป็นกระบวนการส าคัญอย่างยิ่งที่จะเป็นการเตรียม

ความพร้อมให้เด็ก เยาวชน และคนของประเทศมีความรู้ความเข้าใจในความเป็นพลเมืองโดยเฉพาะในรัฐที่

60 ทิพย์พาพร ตันติสุนทร, พลเมือง สิทธิมนุษยชน และประชาธิปไตย, (กรุงเทพมหานคร: สถาบันนโยบายศึกษา, 2557), หน้า 11.
61 เรื่องเดียวกัน, หน้า 13.
62 เรื่องเดียวกัน, หน้า 13-14.