Page 45 - kpiebook62006

40

ในวงการกฎหมายไทย มีนักวิชาการหลายท่านได้ให้ความหมายของค าว่า “สิทธิ” ไว้

ดังต่อไปนี้

ศาสตราจารย์ ดร.หยุด แสงอุทัย ได้อธิบายความหมายของค าว่า “สิทธิ” ว่ามีอยู่สอง

ความเห็น ความเห็นแรกเป็นความเห็นของ Windscheid นักกฎหมายชาวเยอรมัน ที่เห็นว่า สิทธิ หมายถึง
1
“อ านาจที่กฎหมายให้แก่บุคคลในอันที่จะมีเจตจ านง” ซึ่งเป็นมุมมองที่ให้ความส าคัญกับอ านาจที่กฎหมาย

ให้แก่บุคคล เป็นมุมมองในแง่เนื้อหาของสิทธิส่วนความเห็นที่สอง เป็นความเห็นของ Jhering นักกฎหมาย

ชาวเยอรมันเช่นกัน ที่เห็นว่า สิทธิ หมายถึง “ประโยชน์ที่กฎหมายคุ้มครองให้” ซึ่งเป็นมุมมองที่เน้นไปที่

วัตถุประสงค์ของสิทธิ กล่าวคือ การที่กฎหมายให้อ านาจแก่บุคคลที่จะมีเจตจ านง ก็เพื่อประโยชน์อย่างใด

อย่างหนึ่งซึ่งบุคคลมุ่งประสงค์ ฉะนั้นจึงควรถือว่าสิทธิเป็นประโยชน์ที่กฎหมายคุ้มครองมากกว่าจะเป็น

อ านาจ ส่วนบุคคลที่ไม่เห็นด้วยกับความเห็นที่สองนี้ เห็นว่า การที่จะถือว่าสิทธิเป็นประโยชน์ที่กฎหมาย

คุ้มครองให้นั้นแคบไป เพราะมีสิทธิจ านวนมากที่ไม่เป็นประโยชน์แก่เจ้าของนั้นๆ อย่างไรก็ตาม

ศาสตราจารย์ ดร.หยุด แสงอุทัย เห็นว่า ไม่ควรถือความเห็นอันใดอันหนึ่งความเห็นเดียวเป็นความเห็นที่

ถูกต้อง แต่ควรมองว่า สิทธิเป็นทั้ง “อ านาจ” และเป็นทั้ง “ประโยชน์” และควรจะถือว่า สิทธิ คือ อ านาจที่

กฎหมายให้เพื่อให้ส าเร็จประโยชน์ที่กฎหมายคุ้มครอง ดังนั้น จึงสรุปได้ว่า สิทธิ คือ ประโยชน์ที่กฎหมาย

รับรองและคุ้มครองให้ ซึ่งหมายความว่า เป็นประโยชน์ที่กฎหมายรับรองว่ามีอยู่ และเป็นประโยชน์ที่

กฎหมายคุ้มครอง คือคุ้มครองมิให้มีการละเมิดสิทธิ

ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.วรพจน์ วิศรุตพิชญ์ ได้อธิบายไว้ว่า “สิทธิ คือ อ านาจที่กฎหมาย

รับรองให้แก่บุคคลในอันที่จะกระท าการเกี่ยวข้องกับทรัพย์หรือบุคคลอื่น (เช่น สิทธิทางหนี้ กรรมสิทธิ์ ฯลฯ)

เป็นต้น ว่าอ านาจที่กฎหมายรับรองให้แก่บุคคลคนหนึ่ง ในอันที่จะเรียกร้องให้ผู้อื่นอีกคนหนึ่งหรือหลายคน
กระท าการบางอย่างบางประการ ให้เกิดประโยชน์แก่ตน หรือให้ละเว้นกระท าการอย่างใดอย่างใดอย่าง

2
หนึ่ง” ดังนั้น สิทธิจึงก่อให้เกิดหน้าที่แก่บุคคลอื่นด้วย อันรวมถึงสิทธิที่จะเรียกร้องให้หน่วยงานของรัฐ
3
4
กระท าการหรือไม่กระท าการใด ๆ เพื่อตนได้ในทุกกรณี

1 หยุด แสงอุทัย, ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป, (กรุงเทพมหานคร : ส านักพิมพ์ประกายพรึก, 2542), หน้า 225-226.
2 วรพจน์ วิศรุตพิชญ์, รายงานการวิจัย สิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ(ศึกษารูปแบบการจ ากัดสิทธิและเสรีภาพที่รัฐธรรมนูญ
ให้ไว้อย่างเหมาะสม), (กรุงเทพมหานคร : ส านักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย, 2538), หน้า 16.
3 วรพจน์ วิศรุตพิชญ์, สิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ, (กรุงเทพมหานคร, วิญญูชน) 2538, หน้า 21.
4 วรพจน์ วิศรุตพิชญ์, รายงานการวิจัย สิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ (ศึกษารูปแบบการจ ากัดสิทธิเสรีภาพที่รัฐธรรมนูญให้
ไว้อย่างเหมาะสม), (กรุงเทพมหานคร : ส านักงานกองทุนสนุบสนุนการวิจัย, 2538), หน้า 17.