Page 130 - kpiebook62006

125

การก าหนดหมวดดังกล่าวไว้เป็นการก าหนดกลไกเพื่อให้การท าหน้าที่ของรัฐบรรลุเป้าหมายตามที่รัฐธรรมนูญ

ก าหนดไว้ ทั้งนี้ หากรัฐไม่กระท าตามหน้าที่ หน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องก็อาจถูกฟ้องร้อง

ส าหรับผลผูกพันทางกฎหมายของหน้าที่ของรัฐในหมวด 5 นั้น เมื่อพิจารณามาตรา 162 แห่ง

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 แล้ว จะเห็นว่าเมื่อคณะรัฐมนตรีจะเข้ามา บริหาร

ประเทศ ต้องมีการแถลงนโยบายต่อรัฐสภา ซึ่งต้องสอดคล้องกับหน้าที่ของรัฐ แนวนโยบายแห่งรัฐ และ

ยุทธศาสตร์ชาติด้วยก่อนเข้ารับหน้าที่

ตามที่ได้กล่าวมาแล้วว่ารัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยได้ก าหนดหน้าที่ของปวงชนชาวไทย

ไว้ตั้งแต่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 โดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย

พุทธศักราช 2560 ได้ตอกย้ าการให้ความส าคัญของหน้าที่ของพลเมืองโดยการก าหนดให้รัฐมีหน้าที่ต้อง

ด าเนินการเพื่อให้สิทธิ เสรีภาพ และหน้าที่ของปวงชนชาวไทยได้รับรองอย่างเป็นรูปธรรมโดยการก าหนด

หมวด 5 หน้าที่ของรัฐขึ้น โดยไม่ใช่เป็นเพียงการก าหนดให้ปวงชนชาวไทยมีหน้าที่เท่านั้นแต่ยังคงก าหนดให้รัฐ

มีหน้าที่ต้องด าเนินที่สอดคล้องกันด้วย โดยเฉพาะมาตรา 51 ที่ให้สิทธิแก่ประชาชนและชุมชนในการติดตาม

และเร่งรัดการด าเนินการรวมถึงการฟ้องร้องหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องเพื่อให้หน่วยงานของรัฐจัดให้

ประชาชนหรือชุมชนได้รับประโยชน์ได้ และจากการตรวจสอบการใช้สิทธิของประชาชนหรือชุมชนในการ

ฟ้องร้องหน่วยงานของรัฐนั้นมาตรา 45 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาของศาล

รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2561 ได้รองรับการใช้สิทธิของประชาชนหรือชุมชนฟ้องหน่วยงานของรัฐไว้ ดังนี้

“มาตรา 45 บุคคลหรือชุมชนซึ่งเป็นผู้ได้รับประโยชน์โดยตรงจากการท าหน้าที่ของรัฐตาม

รัฐธรรมนูญ หมวด 5 หน้าที่ของรัฐ และได้รับความเสียหายจากการไม่ปฏิบัติหน้าที่ของรัฐ หรือการปฏิบัติ

หน้าที่ไม่ถูกต้องครบถ้วนหรือล่าช้าเกินสมควร ย่อมมีสิทธิยื่นค าร้องขอให้ศาลวินิจฉัยคดีตามมาตรา 7 (4) ได้

ตามหลักเกณฑ์และวิธีการ ดังต่อไปนี้

(1) บุคคลหรือชุมชนนั้นได้ร้องขอให้หน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องจัดให้ตนหรือชุมชนได้รับ

ประโยชน์จากการปฏิบัติหน้าที่ของรัฐตามรัฐธรรมนูญ และหน่วยงานของรัฐปฏิเสธไม่ด าเนินการ หรือไม่

ด าเนินการภายในเก้าสิบวันนับแต่วันที่ได้รับการร้องขอหรือปฏิบัติหน้าที่ไม่ถูกต้อง และบุคคลหรือชุมชนได้

โต้แย้งการด าเนินการหรือไม่ด าเนินการดังกล่าวเป็นหนังสือต่อหน่วยงานนั้นภายในสามสิบวันนับแต่วันที่ทราบ

หรือวันที่ได้รับแจ้งหรือถือว่าได้รับแจ้ง และ

(2) บุคคลหรือชุมชนตาม (1) ได้ยื่นค าร้องต่อผู้ตรวจการแผ่นดินว่าหน่วยงานของรัฐตาม (1)

มิได้ปฏิบัติให้ถูกต้องครบถ้วนตามหน้าที่ของรัฐตามรัฐธรรมนูญภายในสามสิบวันนับแต่วันที่มีหนังสือโต้แย้ง