Page 119 - kpiebook62006
P. 119
114
3.2.4 ข้อสังเกตบางประการเกี่ยวกับรูปแบบของการก าหนดหน้าที่พลเมืองขั้นพื้นฐานที่เชื่อมโยง
กับสิทธิเสรีภาพในประเทศไทยเปรียบเทียบกับต่างประเทศ
จากการศึกษารูปแบบของการก าหนดหน้าที่พลเมืองขั้นพื้นฐานที่เชื่อมโยงกับสิทธิเสรีภาพใน
ประเทศไทยเปรียบเทียบกับต่างประเทศ มีข้อสังเกตบางประการที่น่าสนใจ ดังนี้
(1) ภูมิหลัง และความเป็นมาของประเทศมีส่วนส าคัญในการผลักดันที่ท าให้การด าเนินการ
ตามรูปแบบของก าหนดหน้าที่พลเมืองขั้นพื้นฐานที่เชื่อมโยงกับสิทธิเสรีภาพประสบส าเร็จ ดังจะเห็นได้จาก
ประเทศเยอรมนี และประเทศญี่ปุ่นที่ต้องเผชิญกับบทเรียนอันเจ็บปวดในสถานการณ์สงครามโลกครั้งที่สอง
หรือประเทศสหรัฐอเมริกา ก็เกิดความตื่นตัวหลังการประกาศอิสรภาพจากประเทศอังกฤษ ส่งผลให้ประเทศ
และองค์กรต่าง ๆ ในสองประเทศนี้ให้ความส าคัญกับการสร้างพลเมืองให้รู้จักการเมืองการปกครองระบอบ
ประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชน และประชาชนก็ตระหนักถึงความส าคัญของความเป็นพลเมืองของประเทศ
ในขณะที่ประเทศไทย ภูมิหลังของการเกิดแนวคิดของการสร้างความเป็นพลเมืองนั้น มาจากการก าหนดของรัฐ
เพื่อให้มีการจัดการเรียนการสอนในลักษณะที่เป็นหลักสูตร “วิชาหน้าที่พลเมือง” อันเป็นปลูกฝังให้ประชาชน
“ต้องท า” เพราะเป็นหน้าที่ ไม่ได้เกิดจากความตระหนัก หรือจิตส านึก จึงท าให้การสร้างความเป็นพลเมือง
ไทยที่ผ่านมานั้นไม่ประสบผลส าเร็จเท่าที่ควร
(2) จุดเด่นที่น่าสนใจของประเทศเยอรมนีที่ได้ชื่อว่าเป็นประเทศที่มีให้ความส าคัญกับ
การศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมืองคือ การก าหนดให้เป็นภารกิจหลักของสังคมโดยเขียนไว้ในรัฐธรรมนูญ
เยอรมนี (Basic Law) โดยถือเป็นหน้าที่หลักของรัฐ และภาคประชาชนสังคม โดยที่รัฐต้องให้งบประมาณ
สนับสนุน และเป็นบทบาทหลักที่ต้องด าเนินการ มีการออกกฎหมายว่าด้วยการศึกษาด้านการเมืองใน
ระดับประเทศและระดับมลรัฐ และการจัดตั้งกลไกที่เรียกว่า “ศูนย์กลางศึกษาทางการเมือง” เพื่อท าหน้าที่
เผยแพร่ความรู้ด้านการเมืองการปกครองให้แก่พลเมืองของประเทศ โดยมีความเชื่อมโยงและเป็นตัวกลาง
ระหว่างพรรคการเมือง กับประชาชนทั่วไป ซึ่งคล้ายคลึงกับประเทศสหรัฐอเมริกาที่มีการจัดตั้ง “ศูนย์
การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง” ในขณะที่ประเทศนอร์เวย์มีกลไกที่น่าสนใจในหลักสูตรการศึกษา กล่าวคือ การ
ก าหนดให้ทุกโรงเรียนมี “สภานักเรียน” โดยบรรจุไว้ในหลักสูตรการศึกษาระดับชาติ หรือกระทั่งฟินแลนด์ก็มี
ความน่าสนใจในการให้ตัวแทนครอบครัวมีหน้าที่ร่วมออกแบบแบบหลักสูตรกับสถานศึกษา รวมถึงให้อิสระแก่
องค์กรและสมาคมต่าง ๆ มีส่วนร่วมในการจัดท าแนวทางของหลักสูตรและเนื้อหาสาระการเรียนรู้และการ
ฝึกอบรมวิธีการสอนส าหรับครูเพื่อสอนวิชาพลเมือง
