Page 123 - kpiebook62006
P. 123
118
ดังนั้น หากแม้มีการก าหนดวิชาหน้าที่พลเมืองไว้ในหลักสูตรการศึกษา เพื่อให้นักเรียนได้เรียนเนื้อหา แต่
กระบวนการหรือวิธีการจัดการศึกษารายวิชาดังกล่าว หรือรายวิชาอื่น ๆ ยังเป็นการชี้น าของผู้สอน โดยไม่ได้มุ่งให้
เกิดการร่วมคิด ร่วมท า และเปิดโอกาสให้มีการรับฟังความคิดเห็นที่แตกต่างกัน การซึมซับวิถีของความเป็น
พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยในห้องเรียนย่อมไม่เกิดขึ้น
(4) เมื่อพิจารณาถึง “ค่านิยม” ที่ส่งผลต่อของความเป็นพลเมืองในต่างประเทศและในประเทศ
ไทยพบว่า มี “ค่านิยมร่วม” ที่คล้ายคลึงกันหลายประการ กล่าวคือ
(4.1) การมีความตื่นรู้ ซึ่งเป็นค่านิยมที่มุ่งให้พลเมืองของประเทศต้องมีความรู้ความ
เข้าใจในระบบการเมืองและระบอบการปกครอง ระบบเศรษฐกิจ และสังคมของประเทศซึ่งเชื่อมโยงกับวิถีชีวิตของ
ตน ตลอดจนมีความตระหนักและกระตือรือร้นที่จะเข้าไปมีส่วนร่วมในระบบการเมืองการปกครองระบอบ
ประชาธิปไตยไม่ว่าในระดับท้องถิ่น หรือในระดับชาติ
(4.2) ความรับผิดชอบต่อตนเอง และสังคม ถือเป็นค่านิยมที่มุ่งปลูกฝังให้เกิดขึ้นตั้งแต่
วัยเด็ก ซึ่งสามารถสอดแทรกผ่านกิจกรรมที่เกิดขึ้นทั้งในและนอกห้องเรียน ดังจะเห็นได้จากหลายประเทศที่ให้
ผู้เรียนได้ออกไปสัมผัสกับชุมชน ได้ถกเถียง แลกเปลี่ยน แสดงความคิดเห็น เพื่อหาสาเหตุและแนวทางแก้ปัญหา
รวมถึงการน าเสนอโครงงานเพื่อแก้ไขปัญหาในชุมชน ตลอดจนการสะท้อนและเชื่อมโยงให้เห็นว่าตนเองเป็นส่วน
หนึ่งของสังคม และเป็นส่วนหนึ่งของปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคม ดังนั้น การสอนในห้องเรียน จึงไม่จ าเป็นที่ต้องสอน
มาก แต่ควรส่งเสริมให้นักเรียนน าประเด็นทางสังคมมาเป็นสื่อและร่วมกันอภิปราย เพื่อเรียนรู้ร่วมกันโดยเฉพาะ
ในวิชาสังคมศึกษา
(4.3) การเคารพสิทธิของผู้อื่น นับเป็นค่านิยมพื้นฐานส าคัญในระบอบประชาธิปไตย
ซึ่งหลายประเทศได้มีการน าไปบรรจุไว้ในหลักสูตรการศึกษาในโรงเรียนตั้งแต่วัยเด็ก กล่าวคือ ทุกคนมีสิทธิ
เสรีภาพ แต่ต้องไม่ใช้สิทธิเสรีภาพไปละเมิดสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น สิทธิเสรีภาพที่มากขึ้นมาพร้อมกับความ
รับผิดชอบที่มากขึ้นตามไปด้วย จึงต้องรู้จักเรียนรู้ในการอยู่ร่วมกับผู้อื่น ด้วยการประนีประนอม โดยไม่ใช้ก าลัง
(4.4) การยอมรับความแตกต่าง ถือเป็นค่านิยมที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมประชาธิปไตย
เนื่องด้วยในสังคมทุกคนเกิดมาย่อมมีความแตกต่างกันไม่ว่าด้วยความแตกต่างในทางกายภาพ หรือกระทั่งความ
แตกต่างในความคิดเห็นหรือมุมมองทัศนคติ การเป็นพลเมืองภายใต้ระบอบประชาธิปไตยนั้น ต้องรู้จักเรียนรู้และ
ยอมรับในความแตกต่างดังกล่าว และรู้จักที่จะร่วมกันกับผู้อื่นในสังคม โดยทุกคนมีเสรีภาพในการแสดงออก และ
ได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมภายใต้ระบบกฎหมายเดียวกัน
ส าหรับ “ค่านิยมต่าง” ที่พบในบางประเทศที่ส่งผลต่อการสร้างพลเมืองตามบริบทและ
สถานการณ์ของประเทศนั้น ๆ ผู้วิจัยเห็นว่ามีค่านิยมที่พบในบางประเทศ เช่น การยอมรับความหลากหลายใน
