Page 115 - kpiebook62006
P. 115
110
(6) รับผิดชอบต่อสังคม ตระหนักว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งของสังคม กระตือรือร้นที่จะ
รับผิดชอบ และร่วมแก้ไขปัญหาสังคมโดยเริ่มต้นที่ตนเอง
โดยยุทธศาสตร์ฯ ดังกล่าว ได้ก าหนดหลักการส าคัญของการศึกษาเพื่อสร้างความเป็น
พลเมืองที่จะไม่เน้นการเรียนวิชาหน้าที่พลเมืองแบบดั้งเดิม ซึ่งเป็นหน้าที่ตามที่กระทรวงศึกษาธิการสั่ง หรือ
หน้าที่ตามที่รัฐบาลก าหนด และไม่เน้นความรู้เรื่องประชาธิปไตย แต่ให้ความส าคัญที่ความเป็นประชาธิปไตย
มากกว่า การศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมืองจึงไม่ใช่การสอนด้วยการบรรยาย แต่ผู้สอนต้องพัฒนาการสอน
ในรูปกิจกรรม และการลงมือปฏิบัติ หรือการเรียนการสอนผ่านกระบวนการคิด วิเคราะห์ ฝึกปฏิบัติ เพื่อให้
ผู้เรียนได้เห็นความเชื่อมโยงที่มีนัยส าคัญมากนั่นคือ เราทุกคนต่างเป็นส่วนหนึ่งของปัญหา และการคลี่คลาย
แก้ไขปัญหา โดยผู้สอนจะเป็นวิทยากรกระบวนการ ที่มีหน้าที่เชื่อมโยงการเรียนรู้กับประสบการณ์จริงในวิถี
ชีวิต ทั้งในห้องเรียน และนอกห้องเรียน เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความเข้าใจในความเป็นพลเมืองและการ
พัฒนาประชาธิปไตยจนก้าวลึกไปถึงการมีจิตส านึก มีจิตวิญญาญประชาธิปไตย ทั้งนี้ มีการก าหนดยุทธศาสตร์
ไว้ 4 ประการ กล่าวคือ ยุทธศาสตร์ที่ 1 การศึกษาเพื่อความเป็นพลเมืองส าหรับเด็กและเยาวชน ครอบคลุมทั้ง
ในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน และระดับอุดมศึกษา ยุทธศาสตร์ที่ 2 การศึกษาเพื่อความเป็นพลเมืองส าหรับ
ผู้ใหญ่ ครอบครัว และชุมชน ยุทธศาสตร์ที่ 3 การสร้างพลเมืองในวงกว้างและการสร้างความตระหนักในสังคม
โดยสื่อมวลชน และยุทธศาสตร์ที่ 4 การเชื่อมประสานเครือข่ายภาครัฐและภาคเอกชน
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และแก้ไขเพิ่มเติมฉบับที่ 2 พ.ศ. 2545 ได้
ก าหนดความมุ่งหมาย และหลักการของการจัดการศึกษาว่า ต้องเป็นไปเพื่อพัฒนาคนไทยให้เป็นมนุษย์ที่
สมบูรณ์ทั้งร่างกาย จิตใจ สติปัญญา ความรู้ และคุณธรรม มีจริยธรรมและวัฒนธรรมในการด ารงชีวิต สามารถ
อยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข และในกระบวนการเรียนรู้ต้องมุ่งปลูกฝังจิตส านึกที่ถูกต้องเกี่ยวกับการเมือง
การปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข รู้จักรักษาและส่งเสริมสิทธิ หน้าที่
เสรีภาพ ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาค และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ มีความภาคภูมิใจในความเป็นไทย
รู้จักรักษา ผลประโยชน์ส่วนรวมของประเทศชาติ รวมทั้งส่งเสริมศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรมของชาติ การกีฬา
ภูมิปัญญา ท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย และความรู้อันเป็นสากล ตลอดจนอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อม มีความสามารถในการประกอบอาชีพ รู้จักพึ่งตนเอง มีความริเริ่มสร้างสรรค์ ใฝ่รู้ และเรียนรู้ด้วย
ตนเองอย่างต่อเนื่อง
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มีการจัดวิชาหน้าที่พลเมืองไว้
ในกลุ่มสาระสังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม ในกลุ่มสาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการด าเนินชีวิต
