Page 145 - kpiebook62005
P. 145
จากข้อมูลระบุว่า สถานการณ์คุณภาพน าบริโภคมีแนวโน้มดีขึ นเป็นล าดับ แต่ในภาพรวมยังอยู่ใน
ระดับที่ต่ า โดยพบตัวอย่างที่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานไม่ถึงครึ่ง ในปี 2551 พบตัวอย่างผ่านเกณฑ์คุณภาพน า
บริโภคร้อยละ 25.33 ไม่ผ่านเกณฑ์ร้อยละ 74.67 ในขณะที่ปี 2559 ผ่านเกณฑ์ร้อยละ 43.6 ไม่ผ่านเกณฑ์ร้อย
ละ 56.4 คิดเป็นค่าเฉลี่ย 10 ปี เพียงร้อยละ 32.1 การปนเปื้อนที่พบมากที่สุดเป็นการปนเปื้อนด้านแบคทีเรีย
และข้อมูลร้อยละของคุณภาพน าบริโภคที่ได้มาตรฐานจ าแนกตามประเภทแหล่งน า พบว่า ทุกประเภทแหล่ง
น าพบตัวอย่างที่ไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน โดยแหล่งน าที่ควรเฝ้าระวังได้แก่ น าบ่อตื น น าบาดาล และประปา
ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
กระบวนการตรวจสอบเฝ้าระวังคุณภาพน าบริโภคและข้อจ ากัดในปัจจุบัน
การตรวจสอบเฝ้าระวังคุณภาพน าบริโภค เป็นการก ากับดูแล และบริหารระบบจัดการบริการน า
บริโภค โดยการเฝ้าระวังทั งเรื่องโครงสร้างด้านสุขาภิบาล และคุณภาพน าด้านกายภาพ เคมี และชีวภาพ ซึ่ง
เป็นการรักษาคุณภาพการผลิต และส่งเสริมการปรับปรุงคุณภาพน าอย่างต่อเนื่อง น าประเภทที่มีการให้บริการ
และมีการบริโภคกันอย่างกว้างขวางในปัจจุบัน ได้แก่ น าประปา น าดื่มบรรจุขวด และน าจากตู้จ าหน่ายน าดื่ม
หยอดเหรียญ มีรายละเอียดการตรวจสอบเฝ้าระวังและปัญหาที่พบ ดังนี
น าประปา
เนื่องจากการจัดบริการน าสะอาดในชุมชนเป็นภารกิจหนึ่งซึ่งรัฐจะต้องส่งเสริมให้ประชาชนมีน า
สะอาดเพื่อเป็นน าดื่มและใช้อย่างเพียงพอ จึงท าให้ที่ผ่านมามีหน่วยงานที่จัดหาน าส าหรับชุมชนจ านวนมาก
เช่น กรมทรัพยากรน าบาดาล และส านักงานเร่งรัดพัฒนาชนบท เป็นต้น และเมื่อมีการกระจายอ านาจสู่
ท้องถิ่น ได้มีการด าเนินงานประปาโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมากขึ น ทั งประปาเมืองและประปาชนบท
คู่มือการจัดการคุณภาพน าบริโภค กรมอนามัย ระบุว่าการสุ่มเก็บตัวอย่างน าประปาตรวจวิเคราะห์ทางด้าน
กายภาพ เคมี และชีวภาพ จะด าเนินการโดย (1) เก็บตัวอย่างจุดต้นท่อระบบจ่ายน า สุ่มเก็บที่ก๊อกของท่อจาก
หอถังสูงก่อนจ่ายน า และ (2) เก็บตัวอย่างจุดปลายท่อระบบจ่ายน า สุ่มเก็บที่จุดปลายสุดของท่อหลักจ่าย
น าประปา 5 จุด ต่อ 1 ระบบ กรณีเป็นระบบประปาเทศบาลนคร เทศบาลเมือง และจ านวน 1 จุด ส าหรับ
ระบบประปาหมู่บ้าน หรือประปาเทศบาลต าบล โดยสุ่มเก็บที่จุดเสี่ยง เช่น โรงเรียน ตลาด สถานที่สาธารณะ
อื่น ๆ หรือบ้านผู้ใช้น า โดยใช้แผนที่ระบบเส้นท่อการจ่ายน าประปา ประกอบในการก าหนดจุดสุ่มเก็บตัวอย่าง
น า อย่างไรก็ตาม ในทางปฏิบัติเนื่องจากการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน ามีค่าใช้จ่าย และต้องด าเนินการอย่าง
สม่ าเสมอ ท าให้ในขณะที่การประปาส่วนภูมิภาคและการประปานครหลวง มีระบบติดตามคุณภาพน าทั งโดย
-118-
