Page 22 - kpiebook62004

บทบาทนานาชาติต่อกระบวนการสร้างสันติภาพในชายแดนใต้ของไทยและบางมุมมองต่อภาพอนาคต

การเข้ามาเป็นผู้อ านวยความสะดวกในการพูดคุย ทว่าอนาคตการแก้ไขปัญหาในชายแดนใต้อาจเปลี่ยนแปลง

ไปหากว่าหลังการเลือกตั้งทั่วไปของไทยที่จะเกิดขึ้นในต้นปี 2562 รัฐบาลที่เข้ามาใหม่ไม่ได้สืบต่อแนวทางการ

แก้ปัญหาในทิศทางที่สอดคล้องกับที่รัฐบาล คสช. ได้วางไว้ตลอด 4 ปีที่อยู่ในอ านาจ ตลอดจนการ
เปลี่ยนแปลงภายในประเทศมาเลเซียที่ท าหน้าที่เป็นผู้อ านวยความสะดวกหลักในกระบวนการพูดคุยอาจส่งผล

ให้กระบวนการพูดคุยไม่สามารถด าเนินไปตามแผนที่วางไว้ได้

อย่างไรก็ดี ความส าคัญของกระบวนการพูดคุยสันติภาพ/สันติสุขเพื่อการแก้ไขปัญหาชายแดนใต้ของ
ไทยภายใต้การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวข้างต้นเป็นประเด็นร่วมสมัยซึ่งควรมีการรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์เพื่อ

วางทิศทางอนาคตของสังคมชายแดนใต้ และสังคมไทยโดยรวม เพราะงบประมาณกว่า 3 แสนล้านบาทที่ทุ่มเท
ลงไปกับการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในชายแดนใต้เป็นงบประมาณที่มาจากเงินภาษีของประชาชนทั้งประเทศ

ยิ่งกว่านั้น ความขัดแย้งรุนแรงถึงตายที่ยืดเยื้อในชายแดนใต้ของไทยก็ส่งผลกระทบต่อสันติภาพในโลกใบนี้ด้วย

เช่นกัน ซึ่งนั่นน่าจะเป็นส่วนส าคัญที่ท าให้นานาชาติให้ความสนใจ ถึงขั้นที่เข้ามามีบทบาทในการหนุนเสริม
หรือแก้ปัญหาในบางแง่มุม อย่างไรก็ดี สังคมไทยยังมีความรู้เกี่ยวกับบทบาทของนานาชาติในสถานการณ์

ชายแดนใต้ค่อนข้างจ ากัดอยู่มาก นอกจากบทบาทขององค์กรนานาชาติที่ให้ความสนใจกับกระบวนการแก้ไข
ปัญหาสถานการณ์ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้แล้ว ความพยายามของรัฐไทยที่จะแก้ไขปัญหาดังกล่าวก็

ด าเนินมาอย่างต่อเนื่องในหลายรัฐบาลและเริ่มต้นมาตั้งแต่ก่อนหน้าปี พ.ศ.2547 แล้ว หากแต่ความรุนแรง

ระลอกใหม่ท าให้รัฐบาลไทยต้องใส่ใจเพิ่มมากขึ้น ทว่าปัญหาทางการเมืองภายใน และความไม่ต่อเนื่องในการ
ครองอ านาจของรัฐบาล ตลอดจนนโยบายการแก้ไขปัญหาที่ปรับเปลี่ยนผันผวนไปตามการเปลี่ยนแปลงทาง

การเมืองภายในส่งผลให้กระบวนการแก้ไขปัญหาต้องหยุดชะงักเป็นช่วง ๆ กระทั่งมาถึงรัฐบาลของคณะ

รัฐประหารที่ครองอ านาจ 4 ปีภายใต้การน าของผู้น าทหาร พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา เส้นทางการพูดคุยเพื่อ
แก้ไขปัญหาสถานการณ์ชายแดนใต้กลับเข้าสู่เส้นทางที่มีทิศทางชัดเจนมากขึ้น ขณะที่แนวโน้มทางการเมือง

ภายในประเทศไทย ซึ่งก าลังเดินหน้าไปสู่การเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในเดือน
กุมภาพันธ์ พ.ศ.2562 นั้นเป็นอีกปรากฏการณ์ที่ส าคัญและน่าติดตาม ด้วยการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง

อาจจะส่งผลต่อกระบวนการคลี่คลายปัญหาสถานการณ์ชายแดนใต้อย่างมีนัยยะส าคัญขึ้นอยู่กับแนวนโยบาย

ของรัฐบาลที่จะเข้ามาใหม่ว่าจะสอดคล้องกับแนวทางการแก้ไขปัญหาตามแนวทางที่ด าเนินในกระบวนการ
พูดคุยสันติสุขหรือไม่อย่างไร และอนาคตของกระบวนสันติภาพ/สันติสุขหลังการเลือกตั้ง 2562 จะมีทิศทาง

อย่างไร เป็นค าถามที่งานวิจัยนี้เห็นควรให้ความส าคัญและติดตามค้นคว้าหาค าอธิบายภายใต้กรอบคิดหลัก
ที่ว่ากระบวนการสร้างสันติภาพด้วยการพูดคุยเจรจาเป็น “กระบวนการ” ที่ไม่มีรูปแบบตายตัว หากแต่เป็น

กระบวนการที่มีความเคลื่อนไหวและต้องใช้ระยะเวลาซึ่งไม่สามารถจะก าหนดได้ว่านานเท่าไร (Özerdem

and Ginty, 2019) ยิ่งกว่านั้น ยังจ าเป็นอย่างยิ่งที่คู่ขัดแย้งตลอดจนผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต้องมีเจตจ านงร่วมกัน
บางประการที่จะเปลี่ยนความสัมพันธ์ที่ขัดแย้งกันให้เป็นความสัมพันธ์ที่สันติยิ่งขึ้น และต้องด าเนินการในกลุ่ม

ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียหลายระดับในกระบวนการพูดคุยเจรจา (Saunders, 2001)

9