Page 29 - kpi22237
P. 29
24
การเลือกตั้งขั้นต้นแบบดั้งเดิม (pure primaries) นั้น คือกระบวนการสรรหาผู้ลงสมัครรับเลือกตั้ง
ที่อ านาจในการเลือกผู้สมัครนั้นเป็นของสมาชิกพรรคหรือผู้มีสิทธิเลือกตั้งทั่วไป
1) การเลือกตั้งขั้นต้นแบบเปิด (open primary) รูปแบบนี้อนุญาตให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งทุกคน
มีส่วนร่วมในการสรรหาผู้ลงสมัครรับเลือกตั้งได้ ตัวอย่างประเทศที่ใช้รูปแบบนี้ เช่น หลายมลรัฐ
ในสหรัฐอเมริกา, ไต้หวัน, อาร์เจนตินา
2) การเลือกตั้งขั้นต้นแบบปิด (closed primary) รูปแบบนี้อนุญาตให้แต่เฉพาะสมาชิกพรรค
การเมืองที่จ่ายค่าสมาชิกพรรคสามารถมีสิทธิเลือกผู้ลงสมัครรับเลือกตั้งได้ เช่น พรรคแรงงาน
(Labour Party) ของไอร์แลนด์ หรือในออสเตรเลีย
3) การเลือกตั้งขั้นต้นแบบกึ่งเปิด (semi-open) หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าการเลือกตั้งขั้นต้นแบบ
ซับซ้อน (complex primary) คือรูปแบบการเลือกตั้งขั้นต้นที่ให้มีทั้งผู้ที่เป็นสมาชิกพรรคและ
ไม่ใช่สมาชิกพรรคสามารถเลือกผู้ลงสมัครรับเลือกตั้งได้ เช่น พรรคประชาธิปไตยก้าวหน้า
(Democratic Progressive Party: DPP) ในไต้หวัน หรือ พรรคประชาธิปไตย (Democratic
Party) ในอิตาลี (Cross et al. 2016, 26-30)
ส่วนการเลือกตั้งขั้นต้นแบบผสม (mixed primary) คือ กระบวนการสรรหาผู้ลงสมัครรับเลือกตั้งที่
อ านาจในการสรรหาผู้ลงสมัครรับเลือกตั้งนั้นมีการแบ่งกันระหว่างผู้สรรหา (selectorates) ที่เป็นสมาชิก
พรรคหรือผู้ที่ไม่ได้เป็นสมาชิกพรรค และผู้สรรหาผู้สมัครที่เป็นกลุ่มคนเฉพาะ (exclusive) เช่น แกนน าหรือ
ผู้แทนของพรรคการเมือง ชนชั้นน าในพรรคการเมือง เป็นต้น
1) การเลือกตั้งขั้นต้นแบบถ่วงน้ าหนัก (weighted systems) เป็นรูปแบบการสรรหาผู้ลงสมัคร
รับเลือกตั้งโดยผู้สรรหา (selectorates) ทั้งที่เป็นสมาชิกพรรคหรือผู้มีสิทธิเลือกตั้งทั่วไป และผู้ที่เป็น
กลุ่มคนเฉพาะ (ตามกรอบการวิเคราะห์ของ Hazan and Rahat) ในขั้นตอนเดียวกัน (single stage)
ซึ่งส่วนใหญ่จะเรียกว่า “คณะผู้เลือกตั้ง” (electoral college) โดยที่ระดับของการนับรวมทุกคน
(inclusiveness) ในกระบวนการนี้ คะแนนเสียงที่มาจากสมาชิกพรรคการเมืองหรือผู้มีสิทธิเลือกตั้ง
ทั่วไป ต้องมีสัดส่วนน้ าหนักที่มีผลต่อการสรรหาไม่น้อยกว่าร้อยละ 50 เช่น พรรค Democratic
Unified ของเกาหลีใต้ ซึ่งใช้ระบบนี้ในการเลือกหัวหน้าพรรคในปี 2012 หรือพรรค Labour ของ
อังกฤษ ซึ่งใช้ระบบนี้ระหว่างปี 1993 – 2011
2) การเลือกตั้งขั้นต้นแบบหลายขั้นตอน (Multi-Stage Systems) เป็นรูปแบบการสรรหาผู้ลงสมัคร
รับเลือกตั้งโดยผู้สรรหา (selectorates) ทั้งที่เป็นสมาชิกพรรคหรือผู้มีสิทธิเลือกตั้งทั่วไป และผู้ที่เป็น
กลุ่มคนเฉพาะ (ตามกรอบการวิเคราะห์ของ Hazan and Rahat) ซึ่งคล้ายกับระบบถ่วงน้ าหนัก
แต่ความแตกต่างอยู่ที่กระบวนการนี้ไม่ได้เกิดขึ้นในขั้นตอนเดียวพร้อมกันทั้งหมด แต่มีอีกหลาย
ขั้นตอนตามมาหลังจากนั้น เป็นกระบวนการแบบผสม (hybrid process) เช่น การเลือกตั้งหัวหน้า
พรรค Conservative ในอังกฤษ หรือการเลือกตั้งหัวหน้าพรรค Liberal ของแคนาดา (Cross et al.
2016, 30-36)