Page 120 - kpi22228

112

ผูตรวจการลงคะแนน สงคืนสิ่งของที่ยืมมา จัดทําสถิติวิเคราะหผลการเลือกตั้ง ฉลองชัยชนะ หรือความพายแพ

ประกาศขอบคุณและปดสํานักงาน โดยยื่นบัญชีการใชจายตามกฎหมายตอผูวาราชการตามกฎหมาย (สมัยนั้น)
คมกริชใหภาพในรายละเอียดซึ่งทําใหเห็นกระบวนการทํางาน การบริหารสํานักงาน การบริหารคน

และวางแผนจุดปราศรัยเขาพบประชาชนและบุคคลสําคัญตามแบบแผนการเลือกตั้งที่ใชเปนแนวทางหลัก

ตอมา การวางแผนประชาสัมพันธ การตอบโตฝายตรงขาม (คมกริช วัฒนเสถียร 2527, 52-62) ทั้งนี้ สิ่งที่
คมกริชอธิบายจนเห็นภาพในรายละเอียด เชน การติดโปสเตอร วิธีการติดปาย วัสดุและขนาดที่เหมาะสมของ

ใบปลิวและบัตรแนะนําตัว การปดใบปลิว จํานวนผูปดใบปลิว การออกรถตระเวนหาเสียงโฆษณาของผูสมัคร

อยางนอยหมูบานละสามครั้ง ในชวงเวลาที่แตกตางกัน การประพฤติปฏิบัติตัวของผูชวยรณรงคหาเสียง
การหมั่นสํารวจปฏิกิริยา ทาทีของชาวบาน การสํารวจกลโกงของฝายตรงขาม หรือคูแขง เพื่อตอบโต และ

ย้ําวาการโกงการเลือกตั้งเกิดขึ้น 7 วันกอนการเลือกตั้ง ยิ่งใกลวันเลือกตั้ง ยิ่งตองระมัดระวังและติดตาม

ทั้งฐานเสียงของตนและฝายตรงขาม (คมกริช วัฒนเสถียร 2527, 63-93)
คมกริชกลาววา “จะแพชนะการเลือกตั้ง ก็ชวงสุดทายนี่แหละ การใชเงินก็ตองมากเปนเงาตามตัว

ถาหมดกระสุนนัดทายก็แพเลือกตั้ง” (คมกริช วัฒนเสถียร 2527, 93)

การที่คมกริชกลาวถึงบทบาทของ “กระสุน” นั้น มีนัยสําคัญอยางยิ่งตอการทําความเขาใจระบบ
หัวคะแนนและการจัดการเลือกตั้งในชวงทศวรรษ 2520-2530 ตั้งแตคาสมัคร 5,000 บาท คารูปถาย คาพิมพ

ใบปลิว รวมหมื่นบาท ขณะที่พรรคการเมืองอาจจะอุดหนุนผูสมัครแตกตางกันตามโอกาสที่จะไดชัยชนะ

เรียงตามความสําคัญ โดยผูสมัครหนาใหมจะไดรับเงินเพียง 1-2 หมื่นบาทเทานั้น ในระหวางการหาเสียงก็จะมี
การประเมินจากพรรค ซึ่งบางกรณีพรรคไมสนบสนุนตอ แตบางกรณีก็สนับสนุน หรือผูสมัครบางราย

มีผูสนับสนุนทางการเงินจากนักธุรกิจ นักการธนาคารที่สนับสนุนอยูเงียบ ๆ บางคนใชวิธีกูยืมเงินแตคมกริชได

ประมวลรายการคาใชจายตาง ๆ ไวอยางนอย 500,000-600,000 บาทตอคน ขณะที่บางเขต บางจังหวัดมี
การตอสูกันอยางหนัก (คมกริช วัฒนเสถียร 2527, 167-193)

คมกริชอางคําพูดของพญาไม คอลัมนิสตจากหนังสือพิมพแนวหนาวาในการเลือกตั้ง 18 เมษายน

2526 หากตองการมากกวา 20 เกาอี้ตองใชเงินมากกวา 10 ลานบาท เมืองที่ตองใชเงินมหาศาลไดแกราชบุรี
สุพรรณบุรี นครพนม นครราชสีมา สมุทรปราการ นครสวรรค ขอนแกน อยุธยา (คมกริช วัฒนเสถียร 2527,

193) ในรายละเอียดจะเห็นไดวาคมกริชชี้ใหเห็นถึงความซับซอนของการซื้อเสียง ตั้งแตการใชอาหารเครื่องดื่ม

จูงใจ แตจนถึงการใชเงินอยางเปนระบบผานกํานัน ผูใหญบาน หัวคะแนน การประเมินจังหวะในการซื้อเสียง
เพราะบางเขตบางอําเภอมีแนวโนมจะขายเสียงใหผูสมัครอยูแลวจึงทําใหมีการแขงขัน หรือมีโอกาสที่จะ

เสียเปลาราคาที่ตองจาย 10-20-30-40-50 บาทแตคมกริชชี้วาการซื้อขายจะกระทําผานหัวคะแนนระดับ

อําเภอมากที่สุด และไมมีปญหาเรื่องการรับเงินแลวเบี้ยว อีกทั้งยังมีการซื้อเสียงจนถึงวันเลือกตั้ง (คมกริช
วัฒนเสถียร 2527, 207-208)