Page 124 - kpi22228
P. 124
116
ทางการเมืองที่สําคัญที่สุดในชวงทศวรรษ 2530 จนถึงการรัฐประหาร 23 กุมภาพันธ 2534 ซึ่งมีกรณีการ
สังหารนายแคลว ธนิกูล เจาพอผูวางแผนเขาสูอํานาจการเมืองผานการเลือกตั้ง การสังหารนายแคลวเปนกรณี
ที่ยังกลาวขวัญถึงในฐานการสังหารนักการเมืองอยางเปดเผยและรุนแรงที่สุดครั้งนึ่งในการเมืองไทย
แตเมื่อสังคมไทยผานการเจรจาตอรอง หลังการสังหารประชาชนโดยผูนํากองทัพและ รสช. ในเดือน
พฤษภาคม 2535 ก็ไดเกิดกระแสการตอรองทางอํานาจ เพื่อลดอํานาจกองทัพและแสวงหาความพยายาม
ในการกันกองทัพออกจากการเมือง ซึ่งเกิดกระแสปฏิรูปการเมืองจนนําไปสูการรางรัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ.
2540 ซึ่งเปนการรางรัฐธรรมนูญโดยมีสภารางรัฐธรรมนูญที่ไดรับการยอมรับกับผูเชี่ยวชาญดานรัฐศาสตรและ
นิติศาสตร จนทําใหเกิดดุลยภาพใหมทางการเมือง
ผลของการบังคับใชรัฐธรรมนูญ 2540 มีผลอยางสําคัญในการเปลี่ยนตัวผูกําหนดเกมสและกติกา
ดังนี้
ประการแรก จากเดิมที่ฐานขอมูลทะเบียนราษฎรอยูในมือของกระทรวงมหาดไทย ทําให
กระทรวงมหาดไทยกํากับและการเลือกตั้ง นักการเมืองที่รักษาการรัฐมนตรีกระทรวงมหาดไทยยอมไดเปรียบ
จึงมีความพยายามแยกหนาที่การเลือกตั้งออกจากกระทรวงมหาดไทย ทําใหเกิดองคกรอิสระมาทําหนาที่
กํากับการเลือกตั้ง ที่รูจักกันดีในนาม สํานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง
ประการที่สอง การปฏิรูประบบราชการ สวนหนึ่งแยกกรมตํารวจที่เปนกลไกสําคัญในการปราบปราม
และปองกันการทุจริต ดูแลความปลอดภัย ความเรียบรอยในการเลือกตั้ง เปนหนวยงานภายใตกํากับของ
สํานักนายกรัฐมนตรี ทําใหลดอํานาจของกระทรวงมหาดไทย โดยลําดับและมีนัยสําคัญตอการชี้ขาดผลการ
เลือกตั้ง
ประการที่สาม กติกาและกฎหมายที่กํากับการเลือกตั้งถูกกําหนดชัดเจนมากขึ้น ทําใหกลยุทธการ
เลือกตั้งที่เคยใชมาในอดีต เชน การแจกเงินซื้อเสียง การแจกของขวัญ การใหคําสัญญาวาจะนําสิ่งของ ถนน
ไฟฟา มาแลกคะแนนนิยมเปนสิ่งที่กระทําไมได หรือกระทําไดยากยิ่งขึ้น ทําใหฝายการเมืองตองแสงหาความ
นิยมทางการเมืองในวิธีการที่ถูกตองตามกฎหมายและอยูในกรอบมากขึ้น การนําเอากลยุทธทางการตลาดมา
ในทางการเมืองจึงปรากฏชัดขึ้น
3.5 สรุป
ในบทนี้ไดแสดงใหเห็นพัฒนาการ พัฒนาการการแสวงหาความนิยมทางการเมืองในการเมืองไทย
โดยยุคแรกเริ่มการหาเสียงของนักการเมืองในยุคแรก (ทศวรรษ 2460-2500) จะอาศัยความโดดเดนของตัว
บุคคลเปนหลัก ทั้งการโฆษณาประชาสัมพันธคุณลักษณะของผูสมัครและการแสดงออกทางพฤติกรรมเพื่อให
เปนที่จดจําของประชาชน
ตอมา เมื่อเริ่มมีการตั้งพรรคการเมือง (กอนมีพระราชบัญญัติพรรคการเมือง 2498) นักการเมืองที่มี
ความสนใจในประเด็นคลายคลึงกันก็ไดเขารวมกันเปนพรรคการเมือง ในยุคแรกนี้มีแนวทางของพรรคชัดเจน
ตามที่ประกาศสนับสนุนนิยมเจากับฝายที่สนับสนุนคณะราษฎรผานนายปรีดี พนมยงค มีการเปดเวทีปราศรัย