Page 92 - kpi21190

92

ระบบและโครงสร้าง ถ้าจะสร้างความเป็นธรรมลดความเหลื่อมล้ำได้ สังคมไทยต้อง

ปรับวิธีคิดให้เข้าใจเหตุปัจจัยเชิงระบบ และโครงสร้าง

(2) โครงสร้างจิตสำนึกแห่งความเป็นธรรม จิตสำนึกเป็นพลังที่ขับเคลื่อนการกระทำ
เรื่องผลของกรรมเก่า หลักคิดที่ส้าคัญทางพุทธที่เรียกว่า อิทัปปจยตา หรือ กระแสของเหตุปัจจัย หรือ
ต่าง ๆ จิตสำนึกที่เคารพศักดิ์ศรีและคุณค่าความเป็นมนุษย์ของคนทุกคนอย่าง
ห่วงโซ่ของความเป็นเหตุเป็นผลนั้น ถ้าไล่ไปตามเหตุปัจจัยก็จะเจอเหตุปัจจัยเชิงระบบและโครงสร้าง
ถ้าจะสร้างความเป็นธรรมลดความเหลื่อมล้้าได้ สังคมไทยต้องปรับวิธีคิดให้เข้าใจเหตุปัจจัยเชิงระบบ
เท่าเทียมกัน เป็นพื้นฐานของสิ่งดีงามต่างๆ ในสังคม เช่น ประชาธิปไตย
และโครงสร้าง
การเคารพสิทธิมนุษยชน ความยุติธรรม ความเป็นธรรม ถ้าขาดจิตสำนึกแห่ง
ความเป็นธรรมเสียแล้ว การกระทำต่าง ๆ ก็เป็นเพียงรูปแบบ หรือกลไก หรือ
(๒) โครงสร้างจิตส้านึกแห่งความเป็นธรรม จิตส้านึกเป็นพลังที่ขับเคลื่อนการกระท้าต่างๆ จิตส้านึกที่
ปลอม หรือขาดคุณภาพ สังคมไทยเป็นสังคมแห่งความเหลื่อมล้ำมาแต่โบราณ
เคารพศักดิ ศรีและคุ ค่าความเป็นมนุษย ของคนทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน เป็นพื้นฐานของสิ่งดีงาม
ที่คนจนคนเล็กคนน้อย เป็นบ่าว เป็นไพร่ เป็นทาส ไม่มีศักดิ์ศรีแห่งความเป็นคน
ต่างๆ ในสังคม เช่น ประชาธิปไตย การเคารพสิทธิมนุษยชน ความยุติธรรม ความเป็นธรรม ถ้าขาด
โดยความเคยชิน โดยไม่รู้ตัว เสมือนเป็นดีเอ็นเอทางสังคม สังคมไทยขาดจิตสำนึก
จิตส้านึกแห่งความเป็นธรรมเสียแล้ว การกระท้าต่างๆ ก็เป็นเพียงรูปแบบ หรือกลไก หรือปลอม หรือ
ในการเคารพศักดิ์ศรีและคุณค่าความเป็นมนุษย์ของคนทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน
ขาดคุ ภาพ สังคมไทยเป็นสังคมแห่งความเหลื่อมล้้ามาแต่โบรา ที่คนจนคนเล็กคนน้อย เป็นบ่าว
โครงสร้างทางจิตสำนึกเช่นนี้เป็นอุปสรรคอันใหญ่หลวงต่อการพัฒนาประชาธิปไตย
เป็นไพร่ เป็นทาส ไม่มีศักดิ ศรีแห่งความเป็นคน โดย ความเคยชิน โดยไม่รู้ตัว เสมือนเป็นดีเอ็นเอทาง
การเคารพสิทธิมนุษยชน ความยุติธรรม และความเป็นธรรม
สังคม สังคมไทยขาดจิตส้านึกในการเคารพศักดิ ศรีและคุ ค่าความเป็นมนุษย ของคนทุกคนอย่างเท่า
เทียมกัน โครงสร้างทางจิตส้านึกเช่นนี้เป็นอุปสรรคอันใหญ่หลวงต่อการพั นาประชาธิปไตย การ
(3) โครงสร้างทางสังคม สังคมไทยเป็นโครงสร้างทางดิ่ง (Vertical society) คือ
เคารพสิทธิมนุษยชน ความยุติธรรม และความเป็นธรรม
สัมพันธภาพเชิงอำนาจ จากบนลงล่างที่เรียกว่า ท็อปดาวน์ (Top-down) เราจะเห็น
(๓) โครงสร้างทางสังคม สังคมไทยเป็นโครงสร้างทางดิ่ง (Vertical society) คือสัมพันธภาพเชิงอ้านาจ
สัมพันธภาพเชิงท็อปดาวน์ทุกหนทุกแห่งในสังคม เช่น ระหว่างพ่อแม่กับลูก ครูกับ
จากบนลงล่างที่เรียกว่า ท็อปดาวน เราจะเห็นสัมพันธภาพเชิงท็อปดาวน ทุกหนทุกแห่งในสังคม เช่น
นักเรียน นายกับลูกน้อง ข้าราชการกับราษฎร พระสงฆ์กับแม่ชี หรือแม้แต่ระหว่าง
ระหว่างพ่อแม่กับลูก ครูกับนักเรียน นายกับลูกน้อง ข้าราชการกับราษฎร พระสงฆ กับแม่ชี หรือ
แพทย์กับคนไข้
แม้แต่ระหว่างแพทย กับคนไข้

Keynote Speaker สังคมทางดิ่งเป็นสังคมอ่อนแอ เพราะขาดการรวมตัวร่วมคิดร่วมทำด้วยความเสมอ

สังคมทางดิ่งเป็นสังคมอ่อนแอ เพราะขาดการรวมตัวร่วมคิดร่วมท้าด้วยความเสมอภาค และภราดร
ภาค และภราดรภาพ เนื่องจากเป็นสังคมที่มีความเหลื่อมล้ำ สัมพันธภาพทางดิ่ง
ภาพ เนื่องจากเป็นสังคมที่มีความเหลื่อมล้้า สัมพันธภาพทางดิ่งท้าให้มีพ ติกรรมเบี่ยงเบนมาก เช่น การ
ทำให้มีพฤติกรรมเบี่ยงเบนมาก เช่น การฉ้อโกง เฉื่อยงาน ซ่อนข้อมูล นินทาว่าร้าย
้อโกง เ ื่อยงาน ซ่อนข้อมูล นินทาว่าร้าย ขาดความเชื่อถือไว้วางใจกัน สังคมทางดิ่งมีการเรียนรู้น้อย เพราะ
ขาดความเชื่อถือไว้วางใจกัน สังคมทางดิ่งมีการเรียนรู้น้อย เพราะคนมีอำนาจก็ใช้
คนมีอ้านาจก็ใช้อ้านาจโดยไม่เรียนรู้ คนไม่มีอ้านาจก็ต้องท้าตามค้าสั่ง ไม่มีโอกาสคิดเองและเรียนรู้ สังคมทาง
อำนาจโดยไม่เรียนรู้ คนไม่มีอำนาจก็ต้องทำตามคำสั่ง ไม่มีโอกาสคิดเองและเรียนรู้
ดิ่งจึงมีคุ ภาพและสมรรถนะต่้า เป็นความเหลื่อมล้้าทางสังคม และปัจจัยของความเหลื่อมล้้าในข้ออื่นๆ
สังคมทางดิ่งจึงมีคุณภาพและสมรรถนะต่ำ เป็นความเหลื่อมล้ำทางสังคม และปัจจัย
(๔) โครงสร้างทางเศรษฐกิจ ในครั้งโบรา มี ๓ อาชีพคือ เกษตรกรรม พา ิชยกรรม และรับราชการ การ
ของความเหลื่อมล้ำในข้ออื่น ๆ
เป็นเจ้าขุนมูลนายหรือข้าราชการคงมีฐานะทางเศรษฐกิจสูงกว่าอาชีพอื่น ดังค้าพูดที่ว่า “๑ พ่อค้า
ไม่เท่า ๑ พระยาเลี้ยง” ต่อมาภาคธุรกิจได้เติบโตขึ้น ในระบบทุนนิยมที่มีองค กรทุนขนาดใหญ่ เป็น
สถาบันชนิดใหม่ในสังคมที่มีอ้านาจมาก อ้านาจบางอย่างก็มากกว่ารัฐและข้ามรัฐ นักธุรกิจที่ร่้ารวยยัง

มีศักดิ ศรีหรือสถานภาพทางสังคมสูงขึ้นด้วย ดังที่แต่ก่อน “เจ ก” ดูเหมือนเป็นวรร ะที่ต่้าต้อย แต่
ต่อมา “เจ กที่ร่้ารวย” สามารถไปแต่งงานกับเจ้าได้ ทุนขนาดใหญ่ยังมีอิทธิพลต่อระบบราชการและ
ระบบการเมือง มีผลทางลบต่อธรรมาภิบาลของระบบราชการและคุ ภาพของประชาธิปไตย