Page 192 - kpi21190
P. 192
192
1. การตรวจสอบและถ่วงดุลทางการเมืองที่ยังด้อยประสิทธิภาพนำไปสู่
การไม่มีเสถียรภาพ
ตลอดระยะเวลา 87 ปีที่ผ่านมา การเมืองการปกครองไทยระบบรัฐสภาประสบปัญหา
พื้นฐาน 4 เรื่อง คือ 1) ประสิทธิภาพหรือเสถียรภาพของรัฐบาล 2) เสถียรภาพทางการเมือง
3) ความชอบธรรมในการใช้อำนาจและความรับผิดชอบต่อประชาชน และ 4) ความเป็น
พลเมืองและการทำหน้าที่ทางการเมืองของประชาชน ที่ผ่านมาพอสรุปให้เห็นภาพรวมได้ว่า
ฝ่ายนิติบัญญัติยังไม่เข้มแข็ง เพราะสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรถูกครอบงำจากผู้บริหาร
พรรคการเมืองเพราะมีหนี้บุญคุณ การควบคุมการบริหารงานของฝ่ายบริหารไม่มีประสิทธิภาพ
เช่น การอภิปรายไม่ไว้วางใจ การยื่นญัตติ การตั้งกระทู้ถามกระบวนการนิติบัญญัติมีขั้นตอน
มากและถูกละเลยทำให้มีความล่าช้า สมาชิกวุฒิสภาที่มาจากการแต่งตั้งมีความเกี่ยวข้องกับ
พรรคการเมืองที่เป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาล การควบคุมการปฏิบัติงานของฝ่ายบริหารไม่ได้รับ
ความสนใจจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และความอ่อนแอของระบบผู้แทนกับการแทรกซ้อน
จากอิทธิพลนอกระบบ
ฝ่ายบริหารมักไม่มีเอกภาพเพราะเป็นรัฐบาลผสมมาจากหลายพรรคการเมืองทำให้ขาด
เสถียรภาพ ฝ่ายบริหารไม่ให้ความสนใจกับการควบคุมของฝ่ายนิติบัญญัติ รัฐบาลที่มีอิทธิพล
นอกระบบหนุนหลังทำให้ไม่ต้องรับผิดชอบต่อฝ่ายนิติบัญญัติอย่างจริงจัง ไม่มีพรรคการเมืองใด
พรรคการเมืองหนึ่งได้รับเลือกตั้งให้มีเสียงข้างมากในสภาพอที่จะจัดตั้งรัฐบาลพรรคเดียวได้
และการยุบสภาผู้แทนราษฎรไม่ได้เกิดจากความขัดแย้งระหว่างเสียงข้างมากในสภากับรัฐบาล
หากแต่เกิดจากความขัดแย้งภายในกลุ่มสมาชิกพรรคร่วมรัฐบาลกันเอง
ศาลรัฐธรรมนูญและองค์กรอิสระประสบวิกฤติความน่าเชื่อถือ เพราะการปฏิบัติงานไม่มี
อิสระแท้จริง มักถูกแทรกแซงตั้งแต่ขั้นการสรรหา การทำหน้าที่ยังไม่มีประสิทธิภาพ ไม่ได้
ทำงานเชิงรุก บางครั้งมีคำถามในเรื่องความกล้าหาญทางจริยธรรม ความร่วมมือกันระหว่าง
องค์กรอิสระและระหว่างองค์กรอิสระกับศาลรัฐธรรมนูญมีค่อนข้างน้อย และต้นทุนทางสังคม
ความไว้เนื้อเชื่อใจ ของสังคมยังมีน้อย
สาเหตุสำคัญประการหนึ่งของปรากฏการณ์ดังกล่าว มาจากการออกแบบความสัมพันธ์
ระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหารในรัฐธรรมนูญแต่ละฉบับที่ผ่านมา อาจมุ่งแก้ไขปัญหา
ทางการเมืองบางเรื่องหรือมุ่งกำหนดรูปแบบของการเมืองไปในทิศทางที่ผู้ร่างรัฐธรรมนูญ
การประชุมกลุ่มย่อยที่ 2 ประชาธิปไตยสากลและเปิดโอกาสให้ประชาชน กลุ่มคน พรรคการเมืองได้เรียนรู้และพัฒนา
ต้องการมากกว่าการวางหลักการมาตรการและกลไกพื้นฐานในระบบรัฐสภาที่เป็น
มีพลวัตรตามธรรมชาติสอดคล้องกับบริบททางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และ
เทคโนโลยีของโลกและประเทศที่เปลี่ยนแปลงไปในแต่ละช่วงเวลา
