Page 39 - kpi20902

38

2.2 แนวคิดเรื่องชุมชน (Community)

“ชุมชน” (Community) ค้านี มีความหมายที่กว้างและหลากหลายนัยตามแต่วัตถุประสงค์ของผู้ให้

การนิยาม แต่หากจะให้ความหมายที่เป็นกลางๆ อาจจะหมายถึง กลุ่มคนที่อาศัยอยู่รวมกัน ในพื นที่ใดพื นที่หนึ่ง

อาจจะมีขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมที่คล้ายคลึงกัน และมีรูปแบบการด้ารงชีวิตที่เป็นไปในทิศทาง

เดียวกัน ดังนั นชุมชนจึงไม่ได้หมายถึงการอยู่ในขอบเขตเดียวกันของหมู่บ้านหรือต้าบล แต่อาจจะหมายถึง

ลักษณะของเครือข่ายของความสัมพันธ์ที่กว้างขวาง รวมทั งระบบความเป็นเครือญาติและการอุปถัมภ์จากการ

สืบค้นข้อมูลพบว่า มีการให้ความหมายของค้าว่า ชุมชน ไว้ดังต่อไปนี

5
ค้าว่า “ชุมชน” จากการศึกษาของ สายันต์ ไพรชาญจิตร์ ซึ่งเป็นศาสตราจารย์ด้านโบราณคดีชุมชน

ได้ท้าการศึกษาประวัติศาสตร์ไม่พบว่ามีการใช้ค้าว่า “ชุมชน” ในความหมายของหน่วยทางสังคมเชิงพื นที่
แต่มักพบการใช้ค้าว่า “บ้าน ถิ่น ถาน บาง กว้าน ต้าบล” เมื่อต้องการระบุถึงหน่วยทางสังคมในระดับที่มี

ความหมายเป็นชุมชนเชิงพื นที่

แต่ถ้าเป็นนักวิชาการแนวรัฐศาสตร์การเมืองการปกครองก็จะเน้นถึงการมีพื นที่ที่สามารถด้าเนินชีวิตอยู่

ร่วมกันและมีกิจกรรมร่วมกันด้วย เช่น เดวิส คิงสลีย์ (Kingsly: 1986) โรเบิร์ต แมคคีย์เวอร์ (Robert M.

MacIver: 1913) พาร์ค กับ เบอร์เกส (Robert E. Park and Ernest W. Burgess: 1921) โกวิทย์ พวงงาม

(2553: 12-13) กิตติศักดิ์ ปรกติ (2550: 9) ให้ความหมายของค้าว่าชุมชนไว้ว่า หมายถึง กลุ่มคนตั งแต่สองคน

ขึ นไป หรือหมู่คณะที่อยู่ร่วมกัน ด้าเนินชีวิตร่วมกันในอาณาบริเวณใดบริเวณหนึ่งที่แน่นอนและสามารถ

ด้ารงชีวิตทางสังคมร่วมกัน โดยมีความรู้สึกเป็นพวกเดียวกัน มีความสนใจในเรื่องเกี่ยวกับวิถีชีวิตเป็นอยู่ร่วมกัน

มีตั งแต่กลุ่มขนาดเล็กคือหมู่บ้านไปจนถึงกลุ่มขนาดใหญ่ กล่าวคือ คนกลุ่มหนึ่งจะต้องมีอาณาเขตเป็นของตน

และคนในอาณาเขตนั นมีความสัมพันธ์ทางสังคมร่วมกัน เช่น มีภาษาพูด จารีตประเพณี และทัศนคติ เป็นแบบ

เดียวกัน

2.2.1 องค์ประกอบของความเป็นชุมชน

จากความหมายของค้าว่า ชุมชน Community สามารถสรุปได้ว่า ชุมชนจะมีองค์ประกอบที่

6
ส้าคัญ 8 ประการ ด้วยกัน ดังนี

5 สายันต์ ไพรชาญจิตร์, โบราณคดีชุมชน: อารยะพะเยา ที่แหล่งเตาเวียงบัว, โรงพิมพ์พิมพ์ลักษณ์: กรุงเทพฯ, 2555,

หน้า 4.
6 อัจฉรา สโรบล, เอกสารประกอบการสอน วิชา “ชุมชนกับการพัฒนา”, ภาควิชามนุษยสัมพันธ์ คณะมนุษย์ศาสตร์

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (เอกสารส้าเนา)