Page 98 - kpi20889

บทที่ 4 การดําเนินงานของโรงเรียนโรงเรียนจีนในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว 87

อยางไรก็ดี รัฐสยามวิตกกังวลมานานแลววา โรงเรียนจีนในสยามมีจุดประสงคในการปลูกฝงความเปน
ชาตินิยมจีน และสอนลัทธิการเมืองใหแกลูกหลานจีน มากกวาที่จะมุงใหความรูจริง ๆ

จากหลักฐานในชวงป พ.ศ. 2470 (ค.ศ. 1927) ทําใหพบวา โรงเรียนจีนตาง ๆ เมื่อถึงวันที่ 10 ตุลาคม

41
ของทุกป ซึ่งเรียกกันวา “ซังจับเจยะ”40 ถือเปนวันที่ระลึกการเปลี่ยนแปลงการปกครองของจีน โรงเรียนจีน
ตาง ๆ จะพรอมใจกันหยุดการเรียนการสอน ทั้งโรงเรียนที่สอนในเวลากลางวันและกลางคืน บางโรงเรียน

เพียงแตหยุดการเรียนการสอนเพียงอยางเดียว แตบางโรงเรียนก็จะจัดกิจกรรมตาง ๆ ดวย เชน งานแสดงงาน

ฝมือของนักเรียน การประกวดคัดลายมือ วาดภาพ ประชุมครู นักเรียน ผูปกครอง รองเพลง หัดแถว นักรถ
เที่ยว ถายรูปหมู กลาวสุนทรพจน โดยมีเจาหนาที่ไดไปตรวจตามโรงเรียน และกําชับเรื่องการพูดเรื่องลัทธิ

การเมือง โดยใหพูดเฉพาะประวัติการปกครองของจีนเทานั้น ไมใหพูดเปรียบเทียบกับการปกครองของ

ประเทศอื่นวาดีกวาหรือแยกวา ดังจดหมายที่พระนิพันธนิติสิทธิ์ พนักงานตรวจการศึกษาเขียนรายงานไว เมื่อ
วันที่ 12 ตุลาคม พ.ศ. 2470 (ค.ศ. 1927) ความวา

เนื่องดวยโรงเรียนจีนมีการประชุมนักเรียนในวันที่ระลึกเปลี่ยนการปกครองของประเทศจีน
ขาพเจาไดไปตรวจตามโรงเรียนตาง ๆ ถาโรงเรียนไหนจะมีการประชุมกลาวประวัติการปกครองของ

ประเทศจีนใหนักเรียนฟง ไดกําชับผูจัดการและครูใหญ ขอใหกลาวแตประวัติเฉพาะประเทศจีน อยา

ไปพูดเปรียบเทียบกับการปกครองของประเทศอื่นวา ดี เลว กวากัน เพราะประเทศไหนมีการปกครอง
อยางไร ยอมเหมาะฉะเพาะของประเทศนั้น ๆ การพูดเปรียบเทียบยอมจะชวนใหนักเรียนเห็นดีไป

ทางใดทางหนึ่ง จะเกิดเรื่องกระเทือนถึงการเมือง และการสอนเปรียบเทียบเชนนี้ ไมมีโรงเรียนใดเขา

สอนกัน หามกันอยางเด็ดขาด สุดทายของการเลาประวัติการปกครองประเทศจีน ควรที่ครูจะพูดถึง
วา นักเรียนทุกคนซึ่งอยูในที่ประชุมนี้อยูในประเทศสยาม ซึ่งมีพระเจาแผนดินเปนประมุขการ

ปกครองของประเทศ เราทุกคนไดรับความรมเย็นเปนสุข ตองระลึกถึงพระเดชพระคุณในความ

จงรักภักดี ประพฤติตนอยูในพระราชกําหนด กฎหมายของบานเมืองนี้
จบการประชุม เมื่อใหนักเรียนรองเพลงชาติจีนแลว ควรใหนักเรียนสรรเสริญพระบารมี

42
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวดวย41

ซึ่งโรงเรียนจีนหลายโรงก็เขียนจดหมายรับรองวาจะทําตามที่พนักงานตรวจการศึกษาแนะนําไป

41 ซังจับเจยะ แปลตามตัววา “เทศกาลสองสิบ” มาจาก วันที่ 10 เดือน 10 (วันที่ 10 ตุลาคม).
42 หอจดหมายเหตุแหงชาติ, ศธ. 54.1/1390 เอกสารกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง รายงานจีนในวันสําคัญของจีน (10

สิงหาคม-23 มีนาคม 2470)