Page 75 - kpi20889

บทที่ 3 การดําเนินงานของโรงเรียนคริสตในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว 64

หมายถึงพระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาธานีนิวัต เสนาบดีกระทรวงธรรมการ แสดงความวิตกในเรื่องเสรีภาพ

การนับถือศาสนา ที่รัฐไทยไดยืนยันหลักการจัดการศึกษาในโรงเรียนมาตั้งแตการออกพระราชบัญญัติโรงเรียน
ราษฎร พ.ศ. 2461 วาจะมิให “กดขี่” นักเรียนที่นับถือศาสนาอื่น โดยเฉพาะพิธีกรรมศาสนาที่จัดในโรงเรียน

หรือเนื้อหาในหองเรียน ทางโรงเรียนคริสตังก็ยึดหลักการนี้มาโดยตลอด ไมเคยบังคับนักเรียนเรื่องศาสนาเลย

การที่กระทรวงธรรมการไดเปลี่ยนหลักการออกขอสอบศาสนาพุทธมาใหนักเรียนคริสตังสอบจึงเปนการไม
58
ยุติธรรม57
หลังจากนั้นอีกเกือบ 1 เดือน พระยาผดุงวิทยาเสริม ผูชวยอธิบดีกรมศึกษาธิการ มีหนังสือชี้แจง

กลับมาวา เกณฑการออกขอสอบตามหนังสือ สาสนคุณ: หนังสือสอนพระพุทธศาสนาแกเด็ก ใชเฉพาะ
โรงเรียนรัฐบาลในเขตจังหวัดพระนครและธนบุรี ไมไดบังคับถึงโรงเรียนราษฎรอยางโรงเรียนคริสตในเครือมิส

ซังคาทอลิกแตอยางใด แตเนื่องจากโรงเรียนคริสตยังไมไดมีการรับรองวิทยฐานะ หากจะสงนักเรียนมาสอบ

สมทบเอาใบสําเร็จการศึกษาก็จําเปนตองมีความรูเหมือนดังเชนนักเรียนโรงเรียนรัฐบาล โดยเสริมวา หากการ
อานหนังสือ สาสนคุณ จะขัดตอศรัทธาในศาสนา ก็ใหใชหนังสือ แบบสอนอานจรรยาภาคตน เลม 3 ของรอง

59
อํามาตยโท ทองคํา บงกชเกิด แทนได 58 อันเปนการประนีประนอมกับโรงเรียนคริสตในขั้นหนึ่ง โดยหนังสือ
เลมนี้เปนหนังสือบังคับเรียนแตเดิมอยูแลว อันมีเนื้อหาเกี่ยวกับจริยธรรมทั่วไปที่ไมไดอิงกับศาสนาโดยตรง อัน
ไดแก มรรยาท การงาน การเลน ความเปนผูมีใจดี ความซื่อตรง การประหยัดทรัพย ความกตัญู และความ

60
ประพฤติเบ็ดเตล็ด59 ขณะที่เนื้อหาของหนังสือ สาสนคุณ: หนังสือสอนพระพุทธศาสนาแกเด็ก มีเนื้อหาไดแก
61
คุณพระพุทธเจา คุณพระธรรม คุณพระสงฆ ศีลหา คุณบุพการี คุณศาสนา และคุณพระมหากษัตริย60
อยางไรก็ดี ใน พ.ศ. 2470 (ค.ศ. 1927) ก็เคยเกิดประเด็นขอพิพาทดานศาสนา พระสังฆราชแปรรอส

ประกาศจุดยืนไมอนุญาตใหนักเรียนคริสตังเขาเรียนตอที่โรงเรียนสตรีมหาพฤฒาราม เพราะโรงเรียนจัดการ

สอนขัดกับเสรีภาพทางศาสนา ที่บังคับสวดมนตและเขารวมพิธีกรรมทางพุทธศาสนา ตลอดจนบังคับเรียน
แบบเรียนที่มีเนื้อหาศาสนาพุทธ เชน หนังสือ เทศนามหาชาติ แมนางสุภาพ ตีระนันท ครูใหญโรงเรียนสตรี

มหาพฤฒาราม จะปฏิเสธโดยชี้แจงวา นักเรียนตางศาสนามีสิทธิที่จะไมเขารวมพิธีกรรมทางศาสนา ทาง

58 หอจดหมายเหตุ อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ, 1.45.5.37 เอกสารพระสังฆราช สมัยพระสังฆราชเรอเน มารี โยเซฟ
แปรรอส, จดหมายโรงเรียน ค.ศ. 1929-1935, จดหมาย ผูจัดการโรงเรียนมิสซังโรมันคาทอลิกในกรุงสยาม ขอทูล มหา
อํามาตยเอก พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาธานีนิวัต เสนาบดีกระทรงธรรมการ เลขที่ 50/1931 วันที่ 26 พฤษภาคม 2474.

59 หอจดหมายเหตุ อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ. 1.45.5.38 เอกสารพระสังฆราช สมัยพระสังฆราชเรอเน มารี โยเซฟ
แปรรอส, จดหมายโรงเรียน ค.ศ. 1929-1935, จดหมาย ผูชวยอธิบดีกรมศึกษาธิการ ถึงทานสังฆราชเรอเนแปรโรส เลขที่
210/2691 20 มิถุนายน 2474.

60 ทองคํา บงกชเกิด, แบบสอนอานจรรยาภาคตนเลม 3 สําหรับนักเรียนชั้นประถมปที่ 3, พิมพครั้งที่ 3 (พระนคร:
โรงพิมพอักษรนิติ, 2472).
61 ม.จ.พูนพิศมัย ดิศกุล, สาสนคุณ: หนังสือสอนพระพุทธศาสนาแกเด็ก.