Page 135 - kpi20889

บทที่ 6

บทสงทาย

6.1 โรงเรียนที่กําลังเปลี่ยนผาน

รุงเชาของวันศุกรที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 (ค.ศ. 1932) พระยาพหลพลพยุหเสนาขึ้นไปหลังคารถ

หุมเกราะคันหนึ่งและอานประกาศคณะราษฎร “ราษฎรทั้งหลาย... ” ตอหนาทหารเรือและประชาชนที่มา
ชุมนุมบริเวณลานพระราชวังดุสิต หลังจากนั้น ชะตาของสยามก็ไดเปลี่ยนไปอีกทิศทางหนึ่ง เปนการสิ้นสุดของ

ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย เริ่มตนระบอบประชาธิปไตย จากคําประกาศคณะราษฎรฉบับนั้น มีคําสัญญาที่
เกี่ยวของกับการศึกษาขอหนึ่งในบรรดา 6 ขอ ซึ่งตอมาจะเรียกกันโดยทั่วไปวา หลัก 6 ประการของ

คณะราษฎร “จะตองใหการศึกษาอยางเต็มที่แกราษฎร” 0 อันสะทอนไดอยางชัดเจนวา นโยบายการศึกษา
1
เปนเรื่องที่สําคัญมากของระบอบการปกครองแบบใหม ควบคูไปกับหลักการดานเอกราช ปลอดภัย เศรษฐกิจ
เสมอภาค เสรีภาพ

อยางไรก็ดี ปญหาโรงเรียนราษฎร โดยเฉพาะโรงเรียนจีน ที่สั่งสมมามากวา 2 ทศวรรษ กระทรวง
ธรรมการในระบอบใหมออก “บันทึกความเกี่ยวกับโรงเรียนราษฎรที่สอนภาษาจีน” เพื่อชี้แจงการใชมาตรการ

ที่เขมงวดกับโรงเรียนจีน นับแตวันขึ้นปใหม วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2478 (ค.ศ. 1935) โดยมีหลักการที่วา

...ในหลักการศึกษานั้น ไมวาประเทศชาติใด ๆ ยอมสงวนสิทธิที่จะวัดการศึกษาภายในประเทศนั้น ๆ

เพื่อวางหลักการศึกษาอบรมเด็กทั้งหญิงและชายใหดําเนินไปสูจุดที่ประสงค ไมยินยอมใหชนชาติอื่นมี

สิทธิพิเศษในการใหศึกษาอบรมตามอําเภอใจ เรื่องเชนนี้แมในประเทศจีนก็เชนเดียวกัน ประเทศ
สยามก็ไดถือหลักอันเปนแบบแผนทั่ว ๆ ไป คือ สงวนสิทธิที่จะจัดการศึกษาภายในสยามประเทศตาม

หลักเชนวานั้น ไมยินยอมใหชนชาติอื่นไมวาจะเปนชาติจีนหรือชาติอื่นใด มีสิทธิพิเศษในการนี้...

...ฉะนั้น เมื่อบุคคลหรือคณะบุคคลไดปรารถนาจะจัดการตั้งโรงเรียนเพื่อใหการศึกษาในประเทศ

สยาม จึงจําตองปฏิบัติใหถูกตองตามบทกฎหมาย…

1 "ประกาศคณะราษฎร (ฉบับที่ 1)" ใน ชาญวิทย เกษตรศิริ, 2475: การปฏิวัติสยาม, พิมพครั้งที่ 2 แกไขเพิ่มเติม
(กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตําราสังคมศาสตรและมนุษยศาสตร, 2543), 123 - 126.