Page 361 - kpi20858
P. 361
319
4.1.2.3.1.2 รูปแบบ
มีการควบรวมเอาความงามแบบตะวันตกและตะวันออกมาสร้างสรรค์ใหม่ จนเกิดสกุลช่าง
แบบสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ และได้ยกย่องพระองค์ให้เป็น
“สมเด็จครู” หรือ “นายช่างใหญ่แห่งกรุงรัตนโกสินทร์”
1.ภาพลายเส้นฝีพระหัตถ์ เรื่องสุวรรณสามชาดก รายละเอียดภาพ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยานริศรา
นุวัดติวงศ์, ภาพลายเส้นฝีพระหัตถ์ เรื่อง
“สุวรรณสามชาดก”, พ.ศ.2469
ที่มาภาพ: หม่อมราชวงศ์โต จิตรพงศ, พระ
ประวัติและฝีพระหัตถ์ของ สมเด็จเจ้าฟ้ากรม
พระยานริศรานุวัดติวงศ, พิมพ์สนองพระเดช
พระคุณในงานพระราชทานเพลิงศพ ณ พระ
เมรุท้องสนามหลวง, 2493, ไม่ปรากฏเลขหน้า.
ครั้งหนึ่ง มีสหายสองคนรักใคร่กันมาก ฝ่ายหนึ่งมีลูกชายชื่อว่า ทุกูลกุมาร อีกฝ่ายหนึ่งมีลูกสาวชื่อว่า ปาริกา
กุมารี ต่อมาแต่งงานกัน แต่ทั้งสองไม่เคยประพฤติต่อกันฉันสามีภรรยา แต่มีความปรารถนาร่วมกันคือการ
ออกบวช จึงพากันเดินทางไปสู่ป่าใหญ่ ด ารงตนอย่างดาบสบ าเพ็ญธรรมอยู่ ณ ศาลาในป่า วันหนึ่งพระอินทร์
ตรัสบอกแก่ดาบสว่าให้มีบุตรเพื่อปรนนิบัติในยามยากล าบาก และแนะให้เอามือลูบท้องนางปาริกาดาบสินี
เพื่อให้ตั้งครรภ์ ครั้นครบก าหนด ก็คลอดบุตรมีผิวพรรณงดงามราวทองค าบริสุทธิ์ จึงได้ชื่อว่า "สุวรรณสาม”
วันหนึ่ง เมื่อทุกูลดาบสและนางปาริกาออกไปหาผลไม้ในป่า ได้ถูกพิษร้ายของงูเข้าตาทั้งสองคน ท าให้
ตาบอด (ซึ่งเกิดจากกกรรมเก่าในอดีตชาติ) สุวรรณสามจึงออกเดินตามหาในที่สุดก็ได้พบ เมื่อฟังบิดามารดา
เล่าเหตุการณ์ สุวรรณสามก็ร้องไห้ แล้วก็หัวเราะ บิดามารดาจึงถามว่าเหตุใดจึงร้องไห้แล้วก็หัวเราะ สุวรรณ
สาม ตอบว่าร้องไห้เพราะเสียใจที่บิดามารดาตาบอด แต่หัวเราะเพราะดีใจที่จะได้ตอบแทนพระคุณ จากนั้น
สุวรรณสามก็เป็นเรี่ยวแรงหลักในการดูแลบิดามารดา
สุวรรณสามเป็นผู้มีเมตตาจิต สัตว์ทั้งหลายต่างพากันไว้วางใจ วันหนึ่งพระราชาแห่งเมืองพาราณสี
นามว่า "กบิลยักขราช" เสด็จออกล่าสัตว์ ขณะนั้นสุวรรณสามมาตักน ้า โดยมีฝูงสัตว์เดินตามมาด้วย พระราชา
กบิลยักขราชยิงด้วยธนูเข้าที่ล าตัวจนสุวรรณสามล้มลงกับพื้น แต่ยังไม่ถึงตายจึงเอ่ยถามสาเหตุของการยิงตน
กบิลยักขราชจึงออกจากที่ซุ่มแสร้งตรัสเท็จว่าตั้งใจจะยิงเนื้อเป็นอาหาร แต่โกรธที่สุวรรณสามท าให้สัตว์หนี
