Page 152 - kpi20858
P. 152
109
นับแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อารยธรรมตะวันตกได้ไหลหลั่ง
เข้ามาในสยามประเทศ เกิดความเปลี่ยนแปลงในบ้านเมืองทุกด้าน ซึ่งหมายรวมถึงแนวทางการ
สร้างงานจิตรกรรมของช่างเขียนไทย ที่ได้ปรับเปลี่ยนไปตามกระแสสมัยนิยม โดยมีสถาบันพระ
มหากษัตริย์เป็นผู้น าทางการเปลี่ยนแปลงนี้ การสร้างสรรค์ผลงานของพระสรลักษณ์ลิขิต เป็น
ตัวอย่างหนึ่งที่ส าคัญ แสดงภาพสะท้อนสังคมในขณะนั้นได้เป็นอย่างดี ผลงานของท่านไม่เพียง
ปรากฏแต่จิตรกรรมภาพเหมือนบุคคลเท่านั้น หากแต่ยังมีภาพจิตรกรรมทิวทัศน์ ทว่าปัจจุบันสูญ
หายไปเกือบหมด เท่าที่เหลืออยู่ในจ านวนไม่กี่ชิ้น ส่วนใหญ่เป็นสมบัติส่วนตัวของบุคคลในตระกูล
ที่ได้เคยว่าจ้างพระสรลักษณ์ลิขิตให้สร้างจิตรกรรมภาพเหมือนบุคคล
4.1.2.2 จิตรกรรมภาพเหมือนบุคคล โดย แนม สุวรรณแพทย์
แนม สุวรรณแพทย์ จิตรกรไทยที่ประวัติค่อนข้างเลือนราง ปรากฏแต่เพียงว่าท่านเป็นจิตร
กรที่ถวายงานพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งอภินันท์ โปษยานนท์ ได้กล่าวถึงการสร้าง
งานจิตรกรรมของ แนม สุวรรณแพทย์ ไว้ดังนี้
ในช่วงปี พ.ศ.๒๔๗๕ ท่านได้เขียนพระบรมสาทิสลักษณ์ไว้หลายองค์ และได้ทูลเกล้าฯ
ถวายเพื่อประดิษฐานไว้ในราชส านัก พระบรมสาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้า
เจ้าอยู่หัว (พ. ศ. ๒๔๗๕) โดย แนม สุวรรณแพทย์ มีความใกล้เคียงกับผลงานของพระสร
ลักษณ์ลิขิตเป็นอย่างมาก สันนิษฐานว่าอาจได้รับแรงบันดาลใจจากพระบรมสาทิสลักษณ์
องค์ดังกล่าว หรือได้เขียนขึ้นจากพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้า
อยู่หัวเช่นกัน สีที่ใช้ค่อนข้างสดสว่างส่วนการเขียนรายละเอียดบนพระพักตร์ และเครื่องราช
อิสริยาภรณ์นั้น แสดงให้เห็นว่าฝีมือยังไม่ช านาญเท่าพระสรลักษณ์ลิขิต
177
ภาพจิตรกรรมพระบรมสาทิสลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่สร้างโดย
แนม สุวรรณแพทย์นั้น มีการจัดท่าทางละท้ายคล้ายคลึงกับภาพจิตรกรรมฝีมือของพระสรลักษณ์
ลิขิต ทั้งนี้ อภินันท์ โปษยานนท์ได้ตั้งข้อสันนิษฐานไว้สองประการคือ ประการที่หนึ่ง ผลงานของ
แนม สุวรรณแพทย์ ชิ้นนี้รับอิทธิพลจากภาพเขียนของพระสรลักษณ์ลิขิต และประการที่สอง ผลงาน
ของจิตรกรทั้งสองมีแหล่งที่มา คือ พระบรมฉายาลักษณ์ภาพเดียวกัน อย่างไรก็ตาม อภินันท์ ยังได้ตั้ง
ข้อสังเกตว่าทักษะของพระสรลักษณ์ลิขิตนั้นเหนือกว่าแนม สุวรรณแพทย์ อีกด้วย
ผลงานจิตรกรรมของ แนม สุวรรณแพทย์ ที่ปรากฏทั้งหมดเป็นภาพเหมือนบุคคล ซึ่งวาด
ภาพพระบรมสาทิสลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว พระสาทิสลักษณ์ของสมเด็จ
177 เรื่องเดียวกัน, 254.
